Tıbben umbilikal herni olarak adlandırılan, halk arasındaki ismi ile göbek düşmesi, bağırsağın bir kısmının göbek deliğinin yakınında bulunan karın kaslarındaki açıklıktan dışarı çıkması durumudur. Göbek düşmesi genellikle ani hareket sonrası meydana gelir ve göbekte bir çıkıntı hissi yaratır. Bu çıkıntı aynı zamanda göbek ve çevresinde hareketli bir cismin varlığını hissettirir. Özellikle sporcularda görülen bu rahatsızlık göbeği etkiler ve göbek fıtığı ile karıştırılır. Göbekte ağırlık hissi ve ağırlık gibi belirtilerle görülen göbek düşmesi, erkeklere göre kadınlarda daha sık görülür. Diğer yandan bebeklerde de göbek düşmesine rastlanabilir. Tedavi edilmediğinde bazı komplikasyonlara yol açabilir.
Göbek Düşmesi Nedir?
Göbek kaçması ve göbek kayması olarak da bilinen göbek düşmesi, göbek deliğinin üzerinde veya yakınında oluşan bir doku çıkıntısıdır. Karnın içinde ani bir hareket sonucunda basıncın artmasıyla ortaya çıkan sancı durumu şeklinde de tanımlanan göbek düşmesi yetişkinlerde görülebildiği gibi çocuklarda da ortaya çıkabilir. Yetişkinlerde görülen vakalar nispeten daha ciddidir.
Genetik yatkınlığı da bulunan göbek düşmesi, aşırı hareketler, ani korku, ağırlık kaldırma, aşırı kilo gibi nedenlerle ortaya çıkar. Bulantı, vücutta ağrı, halsizlik gibi etkilerle yaşam kalitesine etki eden göbek düşmesi, kalp, sinir sistemi ve cinsel sorunları beraberinde getirebilir. Tedavi edilmemesi durumlarında ortaya çıkabilecek komplikasyonlar bu şekilde ifade edilebilir.
Göbek düşmesi, karında esneme, yırtılma ve zorlanma sonucunda görülür. Bu duruma kas çekilmesi de denebilir. Özellikle sporcuların ağırlık kaldırırken karın kaslarını zorlamaları göbek düşmesine neden olur. Günlük aktiviteleri yaparken karın kasları da kullanıldığından göbek düşmesi yaşanabilir.
Göbek Düşmesi Belirtileri Nelerdir?
Göbek kayması olarak da adlandırılan göbek düşmesi göbek deliği çevresinde çıkıntı ve şişlikle kendini gösterir. Bununla birlikte diğer belirtiler arasında karın bölgesinde oluşan ağrı, karında morarma ve şişkinlik oluşması, karın kaslarını zorlayan hareketler yer alır.
Göbek düşmesinde görülen belirtiler şunlardır:
- Göbek deliği çevresinde çıkıntı ve şişlik
- Karın bölgesinde morarma
- Elle yoklandığında şişkinliğin fark edilmesi
- Karında aniden ortaya çıkan keskin ağrı
- Yorgunluk ve halsizlik
- İştahsızlık
- Kramp ve kas spazmları
- Nefes darlığı
- Dik durmada zorlu çekmek
- Ani terleme
- Mide bulantısı ve baş dönmesi
Göbek deliği çevresinde çıkıntı ve şişlik
Göbek düşmesinde göbek deliği çevresinde bir çıkıntı ve şişlik ortaya çıkar. Bunlarla birlikte göbek deliği çevresinde yabancı bir cismin hareket ettiği hissi söz konusudur. Bu, en yaygın göbek düşmesi belirtisidir.
Karın bölgesinde morarma
Karın kaslarının zarar görmesi sonucu meydana gelen göbek düşmesinde karın bölgesinde morarma da yaşanabilir.
Elle yoklandığında şişkinliğin fark edilmesi
Kişi elle yokladığında karın bölgesinde bir şişlik fark edebilir. Birçok duruma işaret edebilen bu durum göbek düşmesinin de yaygın belirtilerinden biridir.
Karında ortaya çıkan keskin ağrı
Karın ağrısının birçok sebebi olabilir. Bu sebeplerden biri olarak göbek düşmesi de değerlendirilebilir.
Göbek düşmesi yaşayan kişiler karın kaslarının zorlanmasından dolayı özellikle eğilmekte ve doğrulmakta güçlük çekerler. Ağrının şiddetine bağlı olarak hareketlerde kısıtlanmalar olabilir. Nadir de olsa göbeğin dışa doğru çıkması görüldüğünden göbek fıtığı ile karıştırılabilir. Bunun yanında göbekten kötü koku akıntısı da nadir görülen belirtileri arasındadır.
Yorgunluk ve halsizlik
Göbek düşmesi yaşayan bireylerde yorgunluk ve halsizlik gibi belirtiler de ortaya çıkabilir.
Göbek Düşmesi Neden Olur?
Göbek düşmesi genellikle mekik çekme, ağır kaldırma, karna baskı yapma, öksürme, hareketsizlik, ani hareket, kabızlık, obezite ve sık sık kusma gibi karın kaslarının zorlanmasına neden olan hareketler nedeni ile meydana gelir. Bunların yanında fıtık ve doğum yapmak da göbek düşmesine neden olabilir. Her yaştan kişide görülebilen göbek düşmesi özellikle 20-40 yaşları arasında fiziksel aktivite yapan sporcularda yaygın olarak görülür. Bunun yanında bebeklerde de göbek düşmesine rastlanır.
Göbek düşmesine neden olan faktörler şunlardır:
- Mekik çekmek ve ağır fiziksel aktiviteler
- Ağır kaldırmak, ıkınmak ve gerinmek
- Karna baskı yapan hareketler
- Kronik öksürük
- Hareketsizlik
- Ani hareketler
- Kabızlık
- Obezite
- Sık sık kusma
Ağır fiziksel aktiviteler
Özellikle sporcuların yaptığı ağır fiziksel aktiviteler karın kaslarına baskı yapar. Yapılan bu baskı da bağırsağın bir kısmının göbek deliğinin yakınındaki karın kaslarındaki açıklıktan dışarı çıkmasına yol açabilir. Fiziksel aktiviteye bağlı göbek düşmelerinde bir süre egzersize ara verilmesi gerekebilir.
Ağır kaldırmak, ıkınmak ve gerinmek
Ağır kaldırdığınızı, ıkındığınızı ve gerindiğinizi düşünün. Özellikle ağır kaldırmak birçok kas grubunun kasılmasına neden olur ve göbek düşmesi ortaya çıkabilir. Ayrıca kabızlığa bağlı ıkınmak ve rahatlatmak için yapılan gerinme hareketi de göbek düşmesini tetikleyebilir.
Kronik öksürük
Karın kaslarına baskı yapan faktörlerden biri de öksürüktür. Kısa süren öksürüklerde zararın boyutu çok fazla olmaz ancak kronik öksürük durumlarında fıtıklaşma oluşabilir ve göbek düşmesi yaşanabilir.
Hareketsizlik
Uzun süre hareketsiz durmak veya hareketsiz bir yaşam süren kişilerde de göbek düşmesine rastlandığı değerlendirilir.
Ani hareketler
Göbek düşmesi yaşanmaması veya fıtık başta olmak üzere kaslara zarar verebilecek durumları önlemek için ani hareketler yapmaktan kaçının.
Kabızlık
Kabızlık, bağırsak hareketlerinin zayıflaması sonucu dışkının rahat bir şekilde dışarı çıkamamasıdır. Kabız olan bireyler dışkı yapmak için kendini çok fazla zorlar ve ıkınma eylemini gerçekleştirir. Bu da karın kaslarına zarar verebilir. Bunun sonucunda göbek düşmesi yaşanması olasıdır.
Obezite
Obezitenin birçok sağlık sorunu ve hastalığa yol açtığı artık bilimsel bir gerçeklik olarak kabul ediliyor. Obezitede vücut ağırlığı çok fazladır ve bu ağırlık karın kaslarına zarar verebilir. Karın kaslarının zorlanması göbek düşmesine neden olabilir.
Göbek Düşmesi Nasıl Teşhis Edilir?
Göbek düşmesi teşhisi doktor tarafından fiziksel bir muayene yapılır. Bu muayene elle karın bölgesini incelemek üzerinedir. Karın bölgesine yapılan el muayenesi sırasında göbek çevresinde bir şişlik ve çıkıntı hissedilirse göbek düşmesinden şüphelenilebilir. Ultrason, bilgisyarlı tomografi ve MR gibi görüntüleme yöntemleri ise fiziksel muayenede tanısı konulamayan göbek düşmesi vakalarında tercih edilen yöntemler arasındadır.
Göbek Düşmesi Tedavisi
Göbek düşmesini tedavi etmek için öncelikle muayene olup tanı konulması gerekir. MR, tomografi ve röntgen işlemlerin sonra doktorun kontrolüyle beraber tanı konulur. Buna yönelik olarak da tedavi yöntemi belirlenir.
-Göbek düşmesi tedavisinde evde uygulanabilecek bazı yöntemler ağrıyı geçirmede etkilidir. Karın ağrısının başlamasından itibaren soğuk uygulama yapmak şişliğin azalmasına ve ağrının geçmesine yardımcı olur. Bunun için buz torbası ya da kalın soğuk bir havludan yararlanabilirsiniz. Bu uygulamayı 1 saat boyunca yapabilirsiniz.
-Göbek düşmesi için sıcak uygulama yapmak da ağrının azalmasında etkili olacaktır. Sıcaklık o bölgede kan akışını hızlandırarak ağrının geçmesini sağlar. Fakat tahrişi önlemek adında suyun çok sıcak olmamasına dikkat etmek gerekir.
-Dinlenmek, karın kaslarını zorlamamak ve göbek çevresine bandaj sarmak da göbek düşmesine yönelik evde uygulanabilecek yöntemler arasında yer alır.
-Ağrının şiddetine ve kişinin karın kaslarının kuvvetine göre uzman doktor antibiyotik ya da ağrı kesici yazabilir.
Göbek düşmesi için uygulanabilecek tedavi yöntemleri şöyle sıralanabilir:
- Ağrı ve şişliğin olduğu bölgeye soğuk kompres yapılabilir
- Aynı zamanda sıcak kompres de etkilenen bölgeye uygulanabilir
- Dinlenilmeli, karın kasları zorlanmamalı ve göbek çevresine bandaj sarılabilir
- Doktor tarafından reçete edilen antibiyotik ya da ağrı kesiciler kullanılabilir
Göbek Düşmesi Nasıl Önlenir?
Göbek düşmesini önlemek için alınması gereken kişisel önlemler mevcuttur. Göbek düşmesini önlemek adına şu durumlara dikkat etmek gerekir:
- Karın üstüne bir şey koyulmamak
- Ağırlık kaldırmaktan kaçınmak
- Bol sıvı tüketimi yapmak
- Lif bakımından zengin gıdalar tüketmek
- Ani hareketlerden uzak durmak
- Ani korkmalara neden olabilecek olaylardan kaçınmak
Göbek bağı ile göbek düşmesi karıştırılmamalıdır. Doğumdan sonra bebeklerde ortalama 20 gün sonra göbek bağı düşer. Göbek düşmesi karın kasları ile ilgili bir durumdur.
Göbek Düşmesi Hakkında Sık Sorulan Sorular
Göbek düşmesi nasıl anlaşılır?
Göbek düşmesi birçok belirtilerle ortaya çıkabilir. Şişkinlik, ağrı, morarma, halsizlik gibi durumlardan dolayı göbek düşmesi anlaşılabilir.
Göbek düşmesine hangi bölüm bakar?
Göbek düşmesini işaret eden belirti ve şikayetler söz konusuysa genel cerrahi bölümü doktorlarından randevu alınabilir. Uzman doktor göbek düşmesi konusunda tam tanı koymak için birtakım değerlendirmeler yapacaktır.
Göbek düşmesi mideye vurur mu?
Göbek düşmesi aynı zamanda mideyi de etkiler. Bu etkilerinin yansıması olarak karın ağrısı, midede şişlik hissi ve zorlanma ortaya çıkabilir.
Göbek düşünce ne yapmalı?
Göbek düşmesi yaşayan kişiyi karın kaslarını daha fazla zorlanmadan dinlenme safhasına geçmelidir. Düşmenin etkisini azaltmak için soğuk veya sıcak kompres uygulaması yapılabilir. Göbek düşmesinin etkileri geçmediği takdirde ise doktora başvurulabilir.
Göbek düşmesi tehlikeli mi?
Göbek düşmesi genel olarak tehlikeli bir durum değildir ve kişi kendiliğinden normale döner ancak göbek düşmesinin etkisi fazlaysa bazı komplikasyonlar ortaya çıkabilir.
Göbek düşmesinde ilaç tedavisi mümkün mü?
Göbek düşmesini iyileştirecek ve eski haline döndürecek bir ilaç yoktur. Ancak göbek düşmesinin karında meydana getirdiği ağrılar için bazı ilaçlardan yararlanmak mümkündür. Bunlar doktorun vereceği reçeteli ilaçlar da olabilir. Özellikle ağrı kesiciler enflamasyonu azaltarak ağrının kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir. Ancak hastanın ilaç tedavisini bir doktora danışmadan kendi başına uygulamaması kritik bir noktadır. Bu nedenle bir hekime başvurmak, semptomlara ve rahatsızlığın şiddetine uygun olarak reçete edilen ilaçları kullanmak daha sağlıklı bir süreç geçirmek adına önemlidir.
Göbek düşmesi bebeklerde görülür mü?
Göbek düşmesi daha çok prematüre ve olması gerekenden daha zayıf bir şekilde dünyaya gelmiş bebeklerde görülür.
Göbek düşmesi tekrarlar mı?
Göbek düşmesinin tekrarlaması mümkündür ama tekrarlamaması adına kişi karın kaslarını çok fazla zorlamamalı ve kilosuna dikkat etmelidir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 31 Ekim 2024
Yayınlanma Tarihi: 11 Ekim 2024