Ghrelin hormonu, midede üretilen ve salgılanan aynı zamanda açlık hormonu olarak da bilinen bir peptit hormonudur. Midenin boş olduğu zamanlarda mide tarafından üretilerek beyne sinyal gönderir. Yemek yeme dürtüsünü tetikleyen ghrelin hormonu, mide dolu olduğu zamanlarda azalır. Özellikle obezitesi olan kişilerde düşük ghrelin seviyesi varken, diyet yapan ya da besin tüketimini kısıtlayan kişilerde yüksek seviye olarak görülür. Ghrelin hormonu aynı zamanda büyüme hormonu salınımını da tetikleyebilir.
Ghrelin Hormonu Nedir?
Ghrelin hormonu, mide tarafından üretilerek beyinde hipotalamus bölgesine sinyal gönderip yemek yeme dürtüsünü tetikleyen bir peptit hormonudur. Ghrelin hormonu seviyesi yemeklerden önce yükseliş gösterebilir, yemek yedikten sonra da düşüşe geçer. Açlık hormonu olarak da bilinen ghrelin hormonu, ince bağırsak, pankreas ve vücudun diğer kısımlarına da az miktarda salgılanır. Bunların yanında ghrelin hormonu, vücutta yağ depolanmasına yardımcı olarak kemik oluşumu ve metabolizmasında önemli rol oynar.
Düşük ghrelin seviyesi nedir?
Midenin boş olması durumunda ghrelin seviyeleri artış gösterir. Böylelikle vücuttan beyne yemek yeme zamanının geldiğine dair bir sinyal gider. Kişinin yemek yemesi durumunda ise ghrelin seviyesi düşüşe geçer. Bazı durumlarda kişide kronik olarak düşük veya yüksek ghrelin seviyelerine neden olabilir. Düşük ghrelin genellikle çok besin tüketimi yapan ve obez kişilerde görülür. Bazı gastrointestinal hastalıklar da ghrelin hormon eksikliğine neden olabilir. Bu hastalıklar şöyle sıralanır:
Yüksek ghrelin seviyesi nedir?
Ghrelin hormonu, insanların besin ve kalori alımını kısıtladığı durumda gerçekleşen bir durumdur. Diyet yapan kişilerin ghrelin seviyelerinde artış görülür. Vücutta yüksek ghrelin seviyesi olduğu durumda şu hastalıklarla ilişkilendirilebilir:
Ghrelin Hormonu Ne İşe Yarar?
Vücutta kilo dengesine yardımcı olan hormonlar arasında yer alan ghrelin hormonunun en temel işlevi iştahı artırmaktır. Bu sayede besin tüketimi artırılarak kişinin enerji almasına ve yağ depolamasına yardımcı olur. Ghrelin hormonunun vücuttaki işlevleri şöyle sıralanır:
- Açlık hissini tetikleyerek iştahı artırır
- Enerji sağlar ve metabolizmayı harekete geçirir
- Uyku düzeni ve ruh hali üzerinde etkileri bulunur
- Büyüme hormonu salınımı gerçekleştirir
Açlık hissini tetikleyerek iştahı artırır
Ghrelin hormonu, açlık hissinin tetiklenmesini sağlayarak uyarıcı görevi gören bir hormon olarak bilinir. Midenin boş olduğu durumlarda bu hormonun seviyesi yükselir ve beyinde yer alan hipotalamus bölgesine sinyalini gönderir. Bu sayede kişide yemek yeme isteği oluşur.
Enerji sağlar ve metabolizmayı harekete geçirir
Ghrelin hormonu, kişinin enerji dengesinde etkili olan bir hormon türüdür. Özellikle kişide yüksek ghrelin hormon seviyesi vücutta enerjinin depolanmasına yardımcı olur. Bu sebeple bu hormon türü genellikle kilo alımı ve obezite ile ilişkilendirilebilir.
Uyku düzeni ve ruh hali üzerinde etkileri bulunur
Ghrelin hormonu, kişinin ruh halindeki değişim ve uyku düzeni üzerinde etkilidir. Özellikle düşük ghrelin seviyesi durumunda kişide depresyon benzeri ruh halini etkileyecek durumlara rastlanabilir.
Büyüme hormonu salınımı gerçekleştirir
Ghrelin hormonu, hipofiz bezinde yer alan büyüme hormonu salınımını tetikleyerek hücrelerin gelişiminde etkili olur. Bu da vücutta yağ metabolizması ve kas gelişimi gibi süreçleri de etkiler.
Ghrelin hormonu, sindirim sistemin uyararak besinlerin mideden ince ve kalın bağırsaklara doğru hareket etmesini sağlar. Bunun yanında insülin salınımını kontrol eder.
Ghrelin Seviyesi Nasıl Düşürülür?
Ghrelin hormonu genellikle diyetler, ilaçlar ya da takviyelerle kontrol edilemeyen bir durum olarak görülse bazı noktalarda bu seviyeyi korumanın yolları bulunur. Ghrelin hormonu seviyesini düşürmenin ve dengede tutmanın yolları şöyle sıralanabilir:
- Boy kilo endeksine uygun olabilecek seviyedeki kilonuzu koruyun
- Uykusuzluk ghrelin seviyesini artırdığından uyku kalitesine önem verin
- Vücutta yağ oranın yüksek olması düşük ghrelin seviyeleriyle ilişkilendirildiğinden kas kütlesini artırın
- Yüksek proteinli gıdalar tüketmeye özen gösterin
- Strese karşı tepkilerinizi kontrolünü sağlayın
Ghrelin Hormonu Hakkında Sık Sorulan Sorular
Ghrelin ile leptin arasındaki fark nedir?
Ghrelin ve leptin, kişinin vücudunda iştahı ve tokluğu kontrol eden hormonlardan ikisi olarak tanımlanır. Leptin hormonu iştahın azalmasına neden olurken, ghrelin hormonu artışına sebebiyet verir. Ghrelin midede üretilerek beyne sinyal gönderir. Leptin ise yağ hücrelerinde üretilir.
Ghrelin hormonu nerede üretilir?
Ghrelin hormonu midenin fundus adı verilen bölgesinde üretilir ve buradan dolaşıma girer.
Ghrelin hormonu eksikliği belirtileri nelerdir?
Vücuttaki ghrelin hormonu eksikliği yaşandığı durumda vücutta ghrelin seviyeleri düşük olarak tanımlanır. Yağlanmanın az olması, depresyon, enerji düşüklüğü ve kilo kaybı gibi belirtilere neden olur.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 12 Aralık 2024
Yayınlanma Tarihi: 27 Ağustos 2024
