Yükleniyor
FOMO (Fear of Missing Out), bir şeyleri kaçırma korkusu olarak tanımlanır. Özellikle sosyal medyayı aktif kullanan gençlerde sık görülür. Bunun nedeni ise kişilerin güncel gelişmeleri kaçırma hakkında bir korku ve endişeye kapılmasıdır. Ancak FOMO yalnızca haberleri kaçırma olarak değil kişinin sosyal hayatında da ortaya çıkabilecek bir kavramdır.
İngilizceden Türkçeye güncel haberleri kaçırma korkusu olarak çevrilen fomo (fear of missing out), güncel haberleri kaçırma korkusu ile birlikte başkalarının daha iyi bir hayat yaşadığı düşüncesiyle kendi hayatını kaçırma endişesini ifade eder.
Fomo durumunda etrafındaki veya sosyal medyadaki kişilerin hayatında olup bitenleri takip etme isteği baskın gelir. Dünyada olup bitenleri, güncel haberleri, sosyal medyadaki gelişmeleri ve çevresindeki kişilerin hayatlarında olup bitenleri kaçırma korkusu basit bir şekilde FOMO tanımı olabilir. Kişinin bulunmadığı ortamda bir şeyleri kaçırması, sosyal medyaya erişimin olmadığı zaman diliminde huzursuzluk, kaygı ve stres halinde olması, sık sık takip etmesi ve bu durumun kısır bir döngü haline gelmesi olarak da ifade edilebilir.
Güncel haberleri kaçırma korkusu taşıyan insanlar yoğun bir şekilde sosyal medyada vakit geçirir ve gelişmeleri yakından takip eder. Ancak fomo yalnızca güncel haberleri kaçırma korkusu olmayabilir. Kişi, başkalarının daha iyi ve dolu dolu bir hayat yaşadığını düşüncesiyle kendi hayatında birçok şeyi kaçırdığını ve zamanını boşa harcadığı endişesine kapılabilir. Bu da bir fomo örneği olabilir.
Örneğin haftada dört-beş gün spor salonunda kendisine örnek aldığı birini çalışırken gören bir kişi, bu kadar yüksek standartları karşılayamayacağı veya bu kadar zaman ayıramayacağı inancından kaynaklanan stres ve endişe yaşayabilir. Diğer yandan okumaktan hoşlanan bir kişi, bir yıl boyunca başka birinin okuduğu uzun kitap listesinden etkilenebilir ve kendisinin yeterince okumadığını düşünebilir. Bu durum kişi kendisi yeterli sayıda kitap okusa bile gerçekleşebilir. Daha fazla sosyalleşmek veya daha aktif olmak isteyen biri, başkalarının sık sık seyahat ettiğini, maceralara atıldığını ve kendi hayatında hiç deneyimlemediği şeyleri deneyimlediğini gördüğünde veya duyduğunda kendş hayatının monoton ve sıkıcı geçtiğini düşünebilir.
FOMO en çok ergen ve gençlerde sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. Gençlerin ve ergenlerin yetişkinlere kıyasla sosyal medyada daha çok vakit geçirdiği gözlemlenmiştir. Sosyal onay, sosyal aidiyete artan bir hassasiyetin oluşması genç ve yetişkinlerde FOMO yaşama riskine karşı büyük oranda etkilidir.
Gelişmeleri kaçırma korkusu FOMO'ya etki eden birçok faktör vardır. Bu faktörler arasında her ne kadar sosyal medyanın etkisi yaygın olarak bilinse de kişinin çevresi, sosyal ilişkiler de ağırlıklı olarak bu durumu tetikler. Birinin bir ortamdan dışlanması, dışlanmış hissetmesi de neden olabilir. İş ortamında veya arkadaş ortamında başkalarının güldüğü bir şakanın kişi tarafından anlaşılmaması; bir gruba, takıma dahil edilmemek; etkinliğe, davete veya partiye davet edilmemek gibi durumlar da örnek olarak verilebilir. Herkes tarafından çok sevilen, beğenilen bir markanın indirimini kaçırmak dahi FOMO'ya neden olabilir.
FOMO, birtakım belirtiler sonucunda ortaya çıkar. Bu belirtiler ise kişiden kişiye değişkenlik gösterebilir. Her ne kadar değişkenlik gösterse de bazı belirtiler birçok kişide gözlemlenir. FOMO belirtilerinden kısaca şu şekilde bahsedilebilir:
FOMO etkisi; fiziksel, ruhsal ve psikolojik olarak ortaya çıkabilir. Ruhsal ve psikolojik olarak belirtiler ağırlık gösterse de pek çok kişide fiziksel rahatsızlıklar da gözlemlenebilir. Bunlar arasında mide bulantısı, baş ağrıları, vücut ağrıları, kalp çarpıntısı sayılabilir. Belirtiler ciddi evrelere ulaşmadan en kısa süre içerisinde uzman bir doktora danışmanız tavsiye edilir.
FOMO sendromu, ilerleyen durumlarda hem kişiyi hem de çevresini olumsuz yönde etkileyebilir. Aile, iş ve okul ortamında birtakım anlaşmazlıklara ve sorunlara neden olabilir. Bu nedenle günlük hayatı olumsuz yönde etkileyecek seviyeye gelmeden önce bazı küçük adımlarla bu durumun önüne geçilebilir. FOMO'yla baş etmek için dikkat edebileceğiniz ve göz önünde bulundurabileceğiniz bazı tavsiyeler şu şekilde sıralanabilir:
FOMO ciddi seviyelere ulaştığı takdirde kişinin hayatını olumsuz yönde etkiler. Bu nedenle sosyal medyayı verimli ve ölçülü bir şekilde kullanmak, olumsuz yönde duygu, davranış, ruh halinde olmanıza sebep olan hesap ve kişilerin farkına vararak bu kişileri silmek etkili bir yöntem olabilir. Aidiyet duygusu geliştirmek ve kontrol sahibi olmak, FOMO etkilerini azaltmaya destek olur.
FOMO, kişinin ruh sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir. Etrafında olup bitenleri kaçırma korkusu ile sosyal medyayı sık sık takip etme, karşılaştığı durumlar karşısında duygu durumunun değişkenlik göstermesi, stres, kaygı ve üzüntüyü artırır. Sosyal medyada geçirilen zaman dilimi boyunca duygusal olarak olumsuz yönde etkilenebilir. Kişi, kendini başkaları ile kıyaslamaya başlar ve aidiyet duygusu, öz saygı gibi duyguların azalmasına yol açabilir.
Kişilerin yaşadığı, gördüğü her anı sosyal medyada paylaşması ve başkalarının da paylaşımlarını yakından takip etmesi stres, kaygı gibi duygu durumlarına yol açabilir. Fırsatları, olan bitenleri kaçırma korkusu kişide sosyal ortamlardan geri çekilmesine neden olabilir. Arkadaş ve aile ortamında sosyal medyanın sürekli takip edilmesi, kişiler arasında iletişim bozukluklarına, sosyal ilişkilerin olumsuz yönde etkilenmesine sebebiyet verebilir. Sosyal medyada görülen her şeye sahip olma isteği, ihtiyaç dışı alınan ürünler ise kişiyi alışverişe zorlayabilir ve maddi açıdan sıkıntılara yol açabilir. Sosyal medyadaki her etkinliğe katılmak, etkinlikleri kaçırmamak günlük yaşantıdaki birçok işin aksamasına neden olabilir. Kişinin kendi sorumluluklarından uzaklaşması, verimliliğinin düşmesine de sebep olur.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 30 Ekim 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
