Florür, doğal toprak, su ve bitkilerde yer alan bir element olarak bilinir. Diş sağlığına olan faydalarıyla bilinen florür, erken çürümenin önüne geçerek diş minesinin yeniden mineralleşmesi için katkıda bulunur. Florür büyük miktarda olduğunda zararlı olabilse de, diş macunları ve ağız gargaraları gibi ürünlerde düşük florür miktarı nedeniyle diş sağlığına önemli katkılar sağlar. Bunun yanında çocukların florür alımına dikkat edilmesi önemlidir. Florürün dengeli kullanımı, sağlık açısından faydalıdır.
Florür Nedir?
Florür, doğal olarak toprak, su ve havada yer alan diş sağlığı alanında fayda sağlayarak diş minesini güçlendiren ve çürük oluşumunu engelleyen bir mineraldir. Birçok diş bakım ürünlerinde yer alan florür, diş çürüğü oluşumunu engellemesi açısından önemlidir. Diş minesinde koruyucu bir tabaka oluşturarak asitlerin ve bakterilerin zararını azaltır, ayrıca zarar gören diş minesini de onarmaya yardımcı olur. Kontrollü ve doğru kullanımı ile önemli faydalar sağlarken, aşırıya kaçılması durumunda dişlerde beyaz veya kahverengi lekelere neden olabilir. Bu lekelenme sonucunda dental florozis gibi sorunlar görülebilir.
Florür Nelerde Bulunur?
Florür, doğal olarak sular, gıdalar ve ek ürünlerde yer alabilir. Diş macunları ve ağız gargaraları içerisinde florür yer alır ve doğru oranda kullanıldığında çürüklerin önlenmesine yardımcı olur. Besinlerde ise ton balığı, somon, sardalya gibi deniz ürünleri, siyah ve yeşil çay florür bulunur. Çay bitkisi, yetiştiği toprağın florürünü emerek florür kaynağı haline gelir. Üzüm, elma, ıspanak ve lahana gibi bazı meyve ve sebzelerde, iyotlu tuza benzer şekilde ve osteoporoz gibi hastalıkların tedavisinde kullanılır.
Florür bulunan yerler şöyle açıklanabilir:
Su kaynakları
Florür doğal su kaynaklarında yer alarak özellikle gelişim çağında bulunan çocukların diş sağlığını olumlu anlamda etkileyebilir. Böylelikle düzenli ve doğru oranda kullanılan florür çürük oluşumunun engellenmesine yardımcı olur.
Yumurta gibi hayvansal gıdalar
Florür, hayvanların iç organlarında ve beslenme alışkanlığına, bulunduğu bölgeye bağlı olarak içme sularında yer alır. Yumurta içerisinde florür barındırabilir. Deniz suyunda da belli oranda florürü bulunmaktadır. Ton balığı, somon, sardalya gibi balıklarda da florür bulunabilir.
Diş macunu ve ağız bakım ürünleri
Diş macunu ve ağız gargarası içerisinde florür bulunur. Bu ürünler, diş minesini güçlendirmeye ve çürükleri önlemeye yardımcı olur.
Siyah ve yeşil çay
Siyah ve yeşil çay, yetiştiği yerdeki toprağındaki florür emilimi sayesinde florür minerali içerir.
Meyve ve sebzeler
Çevre koşullarına bağlı olarak topraktan florür alan özellikle ıspanak, lahana, üzüm ve elma gibi besinlerde yer alır.
Florür fazla tüketimi sonucunda dişlerde lekeler oluşmasına neden olabilir. Bu nedenle dikkatli kullanmak önem taşır.
Florür Zararlı mı?
Florür, doğru miktarda alındığı durumda diş sağlığı için oldukça faydalıdır. Aşırı tüketildiği durumda ise bazı olumsuz etkiler yaratabilir. Bu nedenle kontrollü kullanımı diş minesini güçlendirerek çürükleri önlemeye yardımcı olurken, gereğinden fazla florür alımı bazı sağlık problemlerine sebebiyet verebilir.
Florürün zararları şöyle sıralanır:
- Diş minesinde beyaz, sarımsı ya da kahverengi lekelere olarak görülen diş florozisine neden olur
- Yetişkinlerde ise uzun vadede çok yüksek miktarda florür tüketimi, kemik yapısında bozulmalara ve kırılganlığa yol açan iskelet florozisi oluşturabilir
- Mide bulantısı, kusma ve ishal gibi akut zehirlenme belirtilerine neden olabilir.
- Florürün yüksek oranda alınması, iyot emilimini olumsuz etkiler ve tiroid bezinin sağlıklı çalışmasını engeller.
- Böbrek veya karaciğer rahatsızlıkları olan kişilerde, organların işlevlerini olumsuz etkileyebilir
Florür Hakkında Sık Sorulan Sorular
Florür yararlı mı zararlı mı?
Florürün zararlı olup olmaması kullanılan ve vücuda alınan miktarına bağlıdır. Diş ve kemik sağlığı için faydalı olan bu mineralin aşırı miktarda tüketilmesinden kaçınmak önemlidir.
Florür vücuttan nasıl atılır?
Florür, vücuda alınmasından sonra emilmeye başlar ve bir kısmı ise atılır. Büyük bir kısmı böbrekler aracılığıyla idrarla uzaklaştırılır. Bunun yanında forür az miktarda tükürük ve ter yoluyla da atılabilir. Günlük olarak su tüketimini artırmak, böbreklerin daha iyi çalışmasına yardımcı olarak florür atılımını hızlandırabilir.
Florürün yan etkileri nelerdir?
Florürün fazla miktarda alınması bazı yan etkilere neden olabilir. Bu gibi durumlarda özellikle çocukluk döneminde diş minesinde beyaz, sarımsı veya kahverengi lekelerin oluşmasına neden olan diş florozisi görülebilir. Yüksek dozda florür alımı ise mide bulantısı, kusma, ishal ve karın ağrısı gibi akut zehirlenmelere neden olabilir.
Kahvede florür var mı?
Kahvede az miktarda da florür bulunabilir. Kahve bitkisi, yetiştiği alandaki toprağın florürünü emerek kahve çekirdeklerinde doğal olarak yer alabilir. Ancak kahve içerisindeki florür miktarı, çayın içerdiği miktardan genellikle daha düşüktür olmaktadır ve günlük tüketimde önemli bir risk oluşturmaz.
Florür ne işe yarar?
Florür, çoğu diş ürünlerinde ve besinlerde yer alarak diş çürüklerinin önlenmesine yardımcı olur. Diş yüzeyindeki minerallerin yeniden oluşumunu destekleyerek ve asitlere karşı korumada etkili olur.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 23 Ekim 2024