Fimozis, sünnet derisinin penis başının veya glansının üzerinden geriye çekilemeyecek kadar sıkı olduğu bir durumdur. Bir penis rahatsızlığı olarak da kabul edilen fimoziste penisin ucunda halka gibi bir görüntü ortaya çıkabilir. Normal şartlar altında sünnet derisi kolayca geri çekilebilmeli ve penisin tüm başı rahatlıkla görülebilmelidir. Ancak fimozis durumunda bu durum tam tersidir. Yaygın belirtiler arasında sünnet derisinde ağrı, şişlik, kızarıklık ve renk değişikliği yer alır.
Fimozis Nedir?
Fimozis, penis başını (glans) örten derinin (sünnet derisi) sıkı bir yapıda olması sebebiyle geri çekilememesi olarak tanımlanır. Fimozis, penisin ucunun etrafında sıkı bir halka veya "lastik bant" şeklinde görünebilir ve bu durum tam olarak geri çekilmeyi engeller. Fizyolojik ve patolojik fimozis olarak ikiye ayrılır.
Sünnet derisi, penisin başını örten bir doku parçasıdır. Bebekler sünnetsiz bir şekilde dünyaya geldikleri için genellikle sünnet işlemiyle çıkarılan sıkı bir sünnet derisi ile doğarlar. Bu deri yerinde bırakılırsa çocuk büyüdükçe sünnet derisi de yavaş yavaş gevşer. Çocuk genellikle yaklaşık 6 yaşına geldiğinde sünnet derisi tamamen geri çekilebilir. Nadir de olsa sünnet derisi ergenlik yıllarına kadar sıkı kalabilir.
Bebekler zaten doğal olarak fimozis bir şekilde dünyaya gelir ve bu durum normal şartlarda bir sorun teşkil etmez. Bebeklerin sünnet derileri eğer tedaviye ihtiyaç duyulmuyorsa yaş aldıkça gevşemeye başlar. Ancak fimozis, iğne deliği büyüklüğünde bir açıklık, ağrı ve şişlik gibi semptomlara neden olduğunda veya altındaki alanı temizlemek için sünnet derisi yeterince geri çekilemediğinde sorun haline gelir.
Rahatsız edici belirtiler yaşandığı kortikosteroid ilaçlar reçete edilebilir ancak genel olarak önerilen işlem sünnettir.
Fimozis Çeşitleri Nelerdir?
Fimozis, fizyolojik ve patolojik fimozis olmak üzere ikiye ayrılır. Fizyolojik fimozis çocuklarda daha yaygın olarak görülür ve yaş ilerledikçe sünnet derisi gevşer. Doğuştan görülen patolojik fimoziste ise enfeksiyon, inflamasyon ve skarlaşma söz konusu olabilir. Liken skleroz ise yaygın bir nedendir. İdrar yaparken sünnet derisinin şişmesi, idrar yapmada zorluk veya enfeksiyon varsa patolojik fimozis için tedavi gerekebilir.
Fimozis Neden Olur?
Fizyolojik fimozis, sünnetsiz bir şekilde dünya gelen bebeklerde normal kabul edilir ancak patolojik fimozis genellikle enfeksiyon, yara izi, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar, iltihaplanma ve liken skleroza bağlı şekilde ortaya çıkar.
Patolojik fimozise neden olabilecek faktörler şu şekildedir:
- Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar dahil olmak üzere enfeksiyon türleri
- İltihaplanma
- Yara izi
- Liken skleroz
- Egzama ve sedef hastalığı
- Penis yapışıklığı
- Hijyen yetersizliği
- Diyabet
Fimozis Belirtileri Nelerdir?
Fimozis, penis derisinde ağrı, şişlik, kızarıklık, kaşıntı, hassasiyet, idrar yaparken ağrı, yetişkinliklerde sertleşme sorunu ve cinsel ilişki sırasında zorlanma gibi belirtiler gösterir. Zaman zaman penisten akıntı, kötü koku ve idrarda kanama da ortaya çıkabilir.
Fimozis genel olarak şu belirtilerle ortaya çıkar:
- Penis derisinde ağrı
- Şişlik
- Kızarıklık
- Kaşıntı
- Peniste hassasiyet
- İdrar yaparken ağrı
- Yetişkinlerde sertleşme sorunu
- Cinsel ilişki sırasında zorlanma
- Bazı vakalarda akıntı ve kötü koku
- İdrar sırasında kanama
Penis derisinde ağrı
Fimozisin yaygın görülen belirtilerinden biri ağrıdır. Eğer patolojik bir fimozis söz konusuysa sünnet derisinin altında bir ağrı meydana gelebilir. Bu da hem çocuklarda
Şişlik
Fimozise bağlı olarak penis derisinde şişlik ve hassasiyet de görülebilir. Bu hassasiyet zaman zaman ağrı ile birlikte de kendini gösterir.
Kızarıklık ve kaşıntı
Fimozis belirtileri arasında kızarıklık ve kaşıntı da söz konusudur. Kimi çocuklarda bu durum huysuzluğa ve ağlama gibi sorunlara yol açabilir.
İdrar yaparken ağrı
Özellikle patolojik fimoziste enfeksiyon, iltihaplanma veya yara izi doğrultusunda idrar sırasında ağrı yaşanabilir.
Yetişkinlerde sertleşme sorunu
Yetişkinlerde sertleşme sorunları patolojik fimozisten kaynaklanan bir belirti olarak görülebilir.
Cinsel ilişki sırasında zorlanma
Yetişkinlerde ortaya çıkan fimozis vakalarında cinsel ilişki sırasında zorlanma belirtisi yaşanabilir. Bu durum cinsel hayatta kişiye rahatsızlık verebilecek bir durumdur.
İdrar sırasında kanama
Her vakada olmasa da fimozis rahatsızlığında idrar sırasında kanama da yaşanabilir. Ancak bu durum enfeksiyon ve yara izi gibi durumlarda görülür.
Fimozis Teşhisi
Fimozis için öncelikle fiziksel muayene yapılır ve kişinin yaşadığı semptomlar incelenir. Fimozis şüphesi varsa idrar tahlili üretra akıntısı kültürü istenebilir. Eğer patolojik fimozis varsa tıbbi tedavi gerekebilir. Çocuklarda görülen fimozis için ise genelde sünnet işlemi önerilir.
Fimozis Tedavisi
Fizyolojik fimozis için genellikle çocukların büyümesiyle sünnet derisinin geri çekilecek kadar gevşemesi beklenir. Ancak durumun ciddiyetine göre kortikosteroid kremler veya sünnet işlemi önerilir. Patolojik fimozis yaşayan yetişkinler için genellikle kortikosteroid krem veya jeller reçete edilir. Bu ilaçlar doğrudan penise sürülerek kullanılır.
Ayrıca sünnet derisinde veya glansta enfeksiyon varsa doktor tarafından antibiyotik de reçete edilebilir. Kortikosteroid ilaçlar işe yaramazsa fimozis ameliyatına ihtiyaç olabilir. Bu durum aynı zamanda sünnet anlamına gelir. Sünnet sırasında, glansı tamamen açığa çıkarmak için sünnet derisini çıkarırlar.
Topikal Steroid Kremler
Topikal steroid kremleri, sünnet derisinin esnekliğini artırabilecek tedavi yöntemleri arasında yer alır. Bu kremler genellikle günde iki kez ve birkaç hafta boyunca uygulanacak şekilde kullanılır ancak en doğru karar doktor tarafından verilir ve buna uyulması gerekir. Bu yöntem fimozis tedavisinin başlangıç sürecini kapsar ve cerrahi olmayan bir seçenektir.
Cerrahi Müdahale
Eğer topikal tedavi olan kortikosteroid kremler etkili olmazsa veya fimozisin seyri şiddetli ilerliyorsa cerrahi müdahale düşünülebilir. Bu cerrahi müdahalenin başında da sünnet işlemi gelir.
Sünnet: Çocukluk döneminde yapılan sünnet işlemi, sünnet derisinin tamamen çıkarılmasıdır. Bu yöntem, fimozisin kesin ve en etkili çözümüdür.
Preputial Plasti: Sünnet işleminin dışında, sünnet derisinin genişletilmesi veya yeniden şekillendirilmesi işlemi olan preputial plasti, sünnet derisini korumak isteyenler için bir alternatif bir tedavi yöntemi olarak sayılabilir.
Hijyen ve İzleme
Fimozisin bazı hafif vakalarında penis hijyeninin korunması ve düzenli izleme ile zamanla kendiliğinden iyileşme görülür. Ancak tekrarlayan enfeksiyonlar veya özellikle idrar yapma zorlukları söz konusu olursa tıbbi müdahale gerekebilir.
Fimozis için uygun tedavi seçimi, hastanın yaşı ve semptomlarına bağlıdır. Bu nedenle, en uygun tedavi yöntemini belirlemek için üroloji uzmanının kontrolü önemlidir.
Fimozis Hakkında Sık Sorulan Sorular
Fimozis ne demek?
Fimozis, sünnet derisinin penis ucundan geri çekilememesi olarak tanımlanır.
Fimozis kendiliğinden geçer mi?
Fimozis genellikle çocuk büyüdükçe geçer ve sünnet derisi gevşer. Ancak geçmeyen durumlarda çocuklar için sünnet önerilir.
Fimozis için hangi doktora gidilir?
Çocuklarda görülen fimozis için çocuk ürolojisi bölümünden randevu alınabilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 3 Aralık 2024