Fibrokistik Meme Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Fibrokistik Meme Nedir?

Fibrokistik meme, bağ dokusunun hızla bölünmesi sonucunda içi sıvı dolu keseciklerin oluşmasıdır. Göğüs bölümü bağ dokusu ile çevrelenmiş süt bezleri ve kanallarından meydana gelir. Bu nedenle iyi huylu meme kistleri olarak adlandırılan fibrokistik meme kadınların bir çoğunda görülür. Fibrokistik oluşumlar göğüste fark edildiğinde doğrudan bir rahatsızlık olarak nitelendirilmez. Ancak, fibrokistik değişiklikler bireyde ağrı gibi bazı semptomlar yapmaya başlar ve devamında başka hastalıklara oluşma riski varsa dikkatle değerlendirilebilir.

Fibrokistik Meme Neden Olur?

Fibrokistik memede bağ dokusunun büyüyerek genişlemesinin altında birden fazla neden olabilir. Eğer meme dokusunun kanallarında bu genişleme başlarsa fibrokistik meme belirtileri ortaya çıkabilir. Bu süreçte fibrokistik hastalık tanısı koyulursa altında yatan bazı durumlar doktor tarafından gözden geçirilebilir. Bu durumun temelinde kadınların progesteron ya da östrojen gibi kadınlık hormonlarında değişikliklerin olduğu tespit edilmiştir. Genel olarak bu problemin altında yatan etmenler aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Yumurtalık kisti, polikistik over sendrom ya da miyom gibi rahimi ilgilendiren hastalıklarda hormonal değişiklikler oluşabilir. Bu süreçte süt kanallarının büyümesi ile kist yapılarını oluşturabilir.
• Ergenlikten yetişkinliğe kadar her yaşta kadında görülebilen hastalık kişide bir şikayete neden olmadan anlaşılmayabilir. Genellikle risk grubu menopoz öncesi kadınlardır. Ek olarak 20-50 yaş arasında sıklıkla görüldüğü ifade edilir. Menopoz sonrası süreçte ise kadınlarda ender bir şekilde görülür. Bu bağlamda, doğrudan fibrokistik meme yapısının yumurtalık hormonlarıyla ilişkili olduğu vurgulanır. 
• Adet düzensizliği yaşayan kadınlarda ve genetik yatkınlığı olan kişilerde daha sık ortaya çıktığı da veriler arasındadır.

Fibrokistik memede akıntı neden olur?

Fibrokistik memede akıntı ilk başta görülen semptomlar arasındadır. Süt bezinin genişlemesi ile tek noktadan ya da birden fazla noktadan akıntı gelebilir. Akıntının göğüsü sıkmadan doğal olarak gelmesi beklenir. Tek bir göğüste oluşabileceği gibi iki göğüste de görülebilir, birçok kadın bu durumu iç çamaşırının lekelenmesi ile anlayabilir.

Fibrokistik memede kaşıntı neden olur?

Süt kanallarının şişmesi ve kitle oluşumuna benzer yapılar oluşturması göğüse baskı yapabilir. Bu durum cildin altında yağ ve cilt dokularını etkileyerek bölgesel kaşıntı semptomlarını tetikleyebilir. Bağ dokularının genişlemesine bağlı göğüs altı bölümde iltihaplanma artarsa fibrokistik memede kaşıntı düzeyinde artış gözlemlenebilir.

Fibrokistik memede ağrı neden olur?

Göğüste fibrotik değişimlere bağlı görülen başlıca semptom ağrıdır. Normal şartlarda menstrual döneme girmeden kadınlarda göğüslerde ağrı olağandır. Ancak devamlı göğüste ağrı hissediliyorsa fibrokistik meme ağrısı olarak adlandırılabilir. İçi sıvı dolu keselerin göğüs içinde büyümesi fibrokistik memede ağrının en temel nedenidir.

Fibrokistik Meme Belirtileri Nelerdir?

Fibrokistik meme, kadınlarda bu yapılar oluşmaya başlamış ve büyüme eğilimindeyse göğüs bölümünde hassasiyet, elle muayene yapılırken sert oluşumlar ile ağrı gibi belirtiler görülür. Özellikle cilde yakın fibrotik yapılar hastanın muayenesinde rahatça fark edilebilir, ayrıca bu yapılar yumuşak özelliğe sahip ve kolay hareket etmesi ile tipiktir. Çoğunlukla bu belirtiler iki göğüste de görülür. Fibrokistik meme bazı kişilerde meme ucundan yeşil, kahverengi ya da sarı renkli akıntı gibi belirti de verebilir. Eğer göğüs ucundan kanlı akıntı geliyorsa farklı hastalıkların habercisi olması nedeniyle alanında uzman doktora başvurmak erken teşhis açısından kritiktir.

Fibrokistik Meme Tanısı Nasıl Konur?

Fibrokistik meme yapılarının teşhisi için öncelikle hekime başvurmak gerekir. Sonrasında hastanın yaşına, sağlık profiline ve fiziki muayenede şüphe duyulmasına göre bazı tetkikler istenebilir. Kitle fiziki muayenede fark edilmişse öncelikle ultrasonografi ve mamografi yöntemleri ile kontrol yapılır. 30 yaşın altında kadınlarda yalnızca ultrason ile kontrol yeterli görülebilir. Ultrasonda kitlenin hücre ağırlıklı mı yoksa sıvı içerikli mi olduğu tespit edilir. Bazı durumlarda sıvı oranı yüksekse hücre varlığı kabul edilerek biyopsi doktor tarafından talep edilebilir. Bu kontroller genel cerrahi ve radyoloji birimleriyle birlikte yürütülür. Genel olarak kitleden şüphe duyuluyorsa kontrastlı meme MRI çekilerek tam teşhisin koyulması için gereklidir.

Fibrokistik Meme Tedavisi Nasıl Olur?

Ultrasonografik olarak fibrokistik memede kist görüntülerinde lezyon benzeri oluşumlar görülmez. Bu süreçte sağlık açısından ciddi problem oluşturmayan fibrotik yapılara pratik yöntemlerle çözüm bulunabilir. Tüm bu bilgiler ışığında aşağıdaki tedavi yöntemleri sıralanabilir:

İlaç tedavisi

İlaç tedavisi bu kitlelerin yok edilmesini doğrudan sağlayamaz. Kişide görülen bazı rahatsızlık veren semptomların minimize edilmesi için kullanılabilir. Böylece yanma, ağrı, şişkinlik gibi semptomları azaltmak için bazı bitkisel ilaçlara yer verilebilir. Adet öncesi dönemde bu semptomlarda artış gözlemlenebilir. Bu nedenle, doktor kontrolünde non-steroidal ilaçlar (iltihap kurutucu ilaçlar) kişiye verilebilir.

Cerrahi müdahale

Kist yapılarının büyüklükleri fazlaysa ve şiddetli ağrı yapıyorsa keselerin içinde sıvılar iğne aracılığıyla boşaltılabilir. Eğer, kitlelerin içinde hücresel kümeler görülürse cerrahi müdahele ile parça alınarak biyopsi yapılabilir. Birden fazla sıvı dolu kese ya da süt kanalı tespit edilirse takibi yapılarak dönem dönem tetkikler tekrarlanabilir.

Alternatif yöntemler

Alternatif yöntemlere genellikle ağrı ve şişkinliğin azaltılması için başvurulabilir. Bunun için doğru sütyen seçim ilk alınacak tedbirlerin başında gelir. Bu açıdan sporcu sütyen kullanımı rahatlatıcı etki oluşturabilir. İçecekler arasında kafein ve alkol tüketiminin azaltılması önemlidir. Özellikle kafein vücutta kortizol hormonun sentezini bloke ettiği için stres seviyesini arttırabilir, bu durum da hormonal dengesizlikler oluşturarak hastalığın semptomlarını tetikleyebilir. Ayrıca hayvansal ürünlerin diyetlerde kısıtlanması ve yağlı yiyeceklerin tüketiminin azaltılması öneriler arasındadır. 

Tüm bu yöntemleri uygularken özellikle kullanılan takviye edici ürünlerin ve hormon ilaçlarının doktor eşliğinde yürütülmesi kritiktir.

Fibrokistik Meme Hakkında Sık Sorulan Sorular

Fibrokistik meme kansere dönüşür mü?

Göğüs bölümünde fibrotik yapılar kanserleşme adına bir zemin oluşturmazlar. Kadınların ortalama olarak %70'i hayatı boyunca en az bir kere bu oluşumları geçirebilir. Çoğunlukla belirti vermeden kendiliğinden geçen bu oluşumlar iyi huylu kitleler olarak da ifade edilir. Tam olarak altında yatan etmenler tespit edilemese de göğüs kanseri riski taşımaması adına endişe yaratmaz. Bu kitlenin teşhisi sırasında lezyon ya da katı yapılar görülürse kanser hücrelerinden şüphelenerek ek tetkikler yapılabilir.

Fibrokistik meme büyür mü?

Süt kanalları ya da keselerin içinde biriken sıvıların hacmi artabilir, bunun yanında birden fazla kanalda sıvı birikerek keselerin büyümesine neden olabilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.