Fibroblast Nedir? Ne İşe Yarar, Tedavisi Nasıldır?

Fibroblast Nedir?

Fibroblast, vücuttaki diğer dokuları veya organları destekleyen ve bağlayan lifli bir hücresel yapı olan bağ dokusunun oluşumunda rol alan en aktif hücresidir. Stromada en çok bulunan hücre tiplerinden biri olan fibroblastin temel işlevi bağ dokusu içindeki yapısal bütünlüğün korumak ve bağ dokusunun ana yapısal bileşeni olan kolajen matrisini üretmektir. Doku onarımı ve yaraların iyileşmesi gibi temel görevleri bulunan fibroblast bununla birlikte çok hücreli memeli canlıların hücre dışı sıvısını düzenlemesi ve kolajen sentezinde öncü bir rol almasına da katkı sağlar. Bunun yanında, aktif olan bu hücre yapısı vücudun hemen hemen her bölgesinde bulunur ve görevleri organ bazında değişkenlik gösterir.

Fibroblast aynı zamanda stromada en çok bulunan hücre tiplerinden biridir. Çeşitli işlevlere sahip olan fibroblast, doku ve organların temel çerçevesini oluşturur. Homeostaz altında olan fibroblast, hücre dışı matrisin korunmasından da sorumludur.

Fibroblast Ne İşe Yarar?

Fibroblastın temel işlevi bağ dokusu içindeki yapısal bütünlüğün korunmasıdır. Bunu, bağ dokusu ve çeşitli liflerin oluşumu için gerekli olan hücre dışı matris öncülerini salgılayarak başarırlar.

Onarıcı ve yenileyici özellikleri ile vücudun temel yapı taşı olarak nitelendirilen fibroblastın görevleri arasında doku onarımı yapıp yara iyileşmesini sağlaması yer alır.

Tüm bu bilgiler ışığında fibroblastın işe yaradığı noktalar şöyledir:

• Cilt esnekliğinin korunmasına doğrudan etki yapar
• Yaraları iyileştirme, doku onarımı ve yara izlerinin geçmesine katkı sağlar
• Birçok dokuda yer alan fibroblast dokuların sağlamlığını arttırmada öne çıkar
• Hücre yenilenmesinin hızlanmasında da destekleyici rol alarak granülasyon dokusunun oluşmasına imkan verir. Bu sayede, cilt ve yara üzerinde deformasyonun iyileşme sürecinde önemlidir.
• Vücutta bağışıklık sisteminde aktif görev alan antikorların üretilmesine katkı sağlar.

Hücrelerin hasar görüp ciltte fonksiyonel protein kaybı yaşandığı zamanlarda fibroblast devreye girerek yara iyileşmesi, doku onarımı ve yara izlerinin geçmesinde etkin bir rol oynar. Fibroblastın devreye girmediği durumlarda ciltte kırışıklık, sarkmalar ve çukurluklar oluşmaya başlar.

Bununla birlikte fibroblast, iltihaplanma sürecinin tüm vücuda yayılarak sistemik bir hale gelmesini engelleme konusunda da etkilidir. Böylece, homeostasisi olarak bilinen vücut dengesini koruyarak vücudun savunma bariyerini güçlendirmede destekleyicidir.

Fibroblastın temel görevlerinden biri de bağ doku içinde meydana gelen enfeksiyonlara karşı koruma sağlamasıdır. Bu süreçte fibroblast iltihaplanma sürecini düzenleyerek bağışıklık hücreleriyle etkileşime girer ve enfeksiyonların yayılmasını önlerler. Fibroblast sayesinde bağ dokusu enfeksiyonlara karşı bir savunma mekanizması oluşturur.

Fibroblast Nerelerde Bulunur?

Fibroblastlar vücudun çevre dokularının birçoğunda yer alır. Bu çevre dokuları deri, kaslar, tendonlar ve iç organları kapsar. En çok bağ dokuda yer alan bu özel hücreler ekstraselüler matrisi şekillendiren ana unsurlardır.

Bununla birlikte, belirtilen hücrelerin yoğun bulunduğu diğer bölge deridir. Deri hücrelerinin iletişiminde ve onarım sürecinde doğrudan rol oynayan fibroblast kas ile kemik bağlantısını sağlayan tendonlarda da zengin bir şekilde yer alır. Tendon hasarında hücrelerin aktivasyonunu tetikler ve doku onarımını başlatan bir potansiyeli vardır. Ayrıca, kas dokusunda yoğun şekilde bulunması kas liflerinin yenilenmesi ve çoğalmasını tetiklemede öncüdür. Son olarak, organ çevrelerinde özellikle akciğer ve karaciğer etrafında konumlanan bu hücreler dikkat çeker.

Fibroblast Tedavileri ve Kullanım Alanları Nelerdir?

Fibroblast tedavisi, cildin doğal elastikiyetini ve güzelliğini yeniden kazanmasına yardımcı olmanın son derece kullanışlı, invaziv olmayan bir yoludur. Plazma fibroblast tedavisinin ya da kök hücre tedavisi olarak bilinen uygulamaların hedef noktası önemlidir. Bu kapsamda, fibroblast uygulaması cilt problemlerine estetik müdahaleleri ile ön plana çıkar.

Ayrıca, yüz, boyun, çene ve dekolte bölgeleri fibroblast tedavisinin ana uygulama alanlarıdır.

Genel olarak fibroblast tedavinin kullanım amaç ve alanları aşağıdaki gibi listelenebilir:

• Dudak üst çizgilerinin tedavisi ve dolgunlaştırılması,
• Ciltte oluşan çukurların doldurulması,
• Cilt çatlaklarında, sivilce ve su çiçeğine bağlı defektlerin iz kaybının giderilmesi,
• Kırışıklık bölgelerinin açılması,
• Doğum ile beraber oluşan ya da kaza sonrası gözlemlenen doku kayıplarının onarılması,
• Diyabet ya da kronik ülsere bağlı olarak açılan yaraların kapanması, 
• Dış ve iç faktörler nedeniyle canlılığını kaybetmiş cildin yenilenmesinde 

destekleyici olan fibroblast tedavi yöntemleri cildin bölgesel iyileşmesinde kullanılır.

Fibroblastlar Nasıl Uygulanır?

Fibroblast implantasyonu sonrasında vücudun uygulandığı bölgeye özgü değişiklikler gözlenmeye başlanır.

Bu süreç öncesinde uygulamanın işlem adımları aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:

• Öncelikle kulak arkası lokal olarak uyuşturulur, sonrasında punch isminde bir alet ile 3-4 cm'lik bir alan açılır.
• Ciltten alınan parça özel bir hazneye alınarak zarar görmemesi sağlanır.
• Bu haznedeki örnek steril şartlarda hücre kültürünün sağlanması amaçlı laboratuvarda muhafaza edilir.
• Hücre kültüründe bu özel hücreler 3-6 haftalık süreçte inkübe altında çoğalması sağlanır.
• Hücre büyümeleri standartları sağladığında bir cilt uzmanı aracılığıyla ilgili bölgeye enjektör yardımıyla uygulanır.

Fibroblast Kimlere Uygulanır?

Cilt analizi sonrasında kişinin orta düzeyli bir yaşlanma görünümü varsa ya da kişinin şikayetçi olduğu leke ile iz durumu söz konusuysa fibroblast tedavisi uygulanabilir. Öncelikle, kişinin rahatsız olduğu konu ile ilgili bir uzmana danışarak süreç başlatılabilir. Bazı durumlarda ise kişi istese dahi bu tedavi yapılamaz, bu şekilde istisnai süreçler aşağıdaki gibi özetlenebilir:

• Uygulama alanında ciddi bir cilt hastalığı ya da enfeksiyon varsa,
• Tedavi sonrası enfeksiyon gelişmesine neden olacak kronik hastalıkları mevcutsa,
• Anesteziye alerjisi olan, hamile ya da emziren kadınlara,
• Bölgesel keloid tedavisi yapılıyorsa ya da hipertrofik yara görünümü varsa

uygulamanın gerçekleşme durumu cilt doktoru tarafından kişiye aktarılır.

Fibroblast Tedavisi Sonrası İyileşme Süreci

Fibroblast iyileşme süreci, uygulama sonrasında ortalama olarak 1 hafta içerisinde kabuklanarak sinyal verir. Kabuklanan bölgelerde eski deriler düşer ve 1-2 hafta içerisinde tedavinin sonuçları estetik olarak görülmeye başlar.

Fibroblast Tedavisinin Avantajları Nedir?

Günümüzde, kişinin kendi kanının belirli teknolojilerle işlemden geçirilmesi sonucu plazma denilen bir sıvıyla tedaviler gerçekleştirilir. Tıp dünyasının bu alana yönelmesinin temel nedeninde insanın kendine özgü bir metabolik ve genetik kimliği olmasındandır. Böylece, dış etkilere karşı insan vücudunda tepkilerin değişmesi yeni nesil tedavilerin kişiye özel uygulanmasının önünü açmıştır. Fibroblast enfeksiyonu da bu yolla yapılan tedaviler arasında yer alır.

Tüm bu bilgiler doğrultusunda, fibroblast tedavinin avantajları aşağıdaki gibi listelenebilir:

• Kişinin kendisinden alınan hücre örnekleriyle yapılması doğal süreçli tedavileri destekler.
• Kişinin kendi dokularının uygulanması alerjik reaksiyonların oluşma riskini ortadan kaldırır.
• Etki süresi diğer benzeri uygulamalara göre fazladır. Bu süre kişinin yaşam koşullarına ve genetik yapısına göre değişkenlik gösterir.
• Kanserojen ve toksik maddeleri içermez.

Fibroblast Hakkında Sık Sorulan Sorular

Fibroblast ne kadar kalıcı?  

Enfeksiyon yapıldıktan sonra genel olarak sonuçlar 2 hafta sonra gözlenmeye başlar. Fibroblast tedavisinin etki kalıcılığı ortalama olarak 2-3 yıla kadar sürer. Burada, enjekte hücreler kolajen ve elastin proteinlerin üretimini başlatır ve cildin pozitif değişimi zamanla görülür.

Fibroblast işe yarıyor mu?

Fibroblast tedavisi, cilt dokusunun onarımı, yaraların iyileşmesi ve yara izlerinin yok edilmesi gibi görevler üstlendiği için bu gibi şikayetleri ortadan kaldırdığı gibi kişinin estetik bir görünüm kazanmasını da sağlar.

Fibroblast tedavilerinde yan etkiler nelerdir?

Fibroblast, hayati ya da önemli bir yan etkisi olmayan bir kök hücre uygulamasıdır. Uzman bir cilt doktoru tarafından yürütülen tedavi sürecinde tahmini yan etkiler ise öncelikle kızarıklık, kabuklanma, soyulma ve hafif oluşan şişlikler olarak özetlenebilir. Ayrıca, nadir olarak cilt tonunda koyu ya da hafif leke oluşumu gözlemlenebilir.

Fibroblast tedavilerine hangi durumlarda başvurmalıyım?

Cilt yaşlanması, kırışıklıklar, doku kaybı, yara ve leke izlerinden şikayet ediliyorsa bir cilt doktoruna başvurulabilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.