Fesleğen, Lamiaceae (Labiatae) nane ailesine ait bir bitkidir ve tüm dünyada bulunabilmektedir. Fesleğenin, yemeğe lezzet katmasının yanında sağlığa birçok faydası bulunmaktadır. Bu bitki sivri uçlu ve yuvarlak yapraklara sahip parlak yeşil bir bitki olarak bilinmektedir. Tatlı fesleğenin güçlü bir kokusu ve ferahlatıcı bir tadı bulunur. Fesleğen, kalsiyum ve K vitamini gibi vitamin ve minerallerin yanında antioksidan da içermektedir.
Fesleğenin besin değeri
Fesleğen önemli bir K vitamini kaynağıdır. Ayrıca tat ve sağlık yararları sağlayan bitki bileşikleri içermektedir. Yaklaşık 2,6 g ağırlığındaki 1 yemek kaşığı taze fesleğendeki bazı besin değeri şu şekilde açıklanabilir:
- Kalsiyum (mikrogram): 4.6
- A vitamini (mcg): 6.9
- Beta karoten (mcg): 81.7
- Beta kriptoksantin (mcg): 1.2
- Lutein ve zeaksantin (mcg): 147.0
- K vitamini (mcg): 10.8
Bu değerlerin dışında fesleğen çeşitli B vitaminleri, demir ve antioksidanlar içerir.
Fesleğenin sağlığa faydaları
Fesleğenin, mide bulantısına karşı ferahlatıcı özelliği bulunmaktadır. Doğrudan çiğnendiğinde ise soğuk algınlığı veya gribi hafifletmeye yardımcı olmaktadır. Fesleğenin faydaları şu şekilde sıralanabilir:
Oksidatif stresin azaltılmasını sağlar
Fesleğen, antioksidan, antosiyanin ve beta-karoten içerdiğinden vücuttaki hücre hasarına sebep olabilecek serbest radikallerle savaşmaya yardımcı olmaktadır. Aynı zamanda kanser, kalp sağlığı ve diyabet gibi hastalıkların riskini de azaltmada etkilidir. Bunların yanında, bağışıklık sistemin güçlendiren, yaşlanmanın etkilerini yavaşlatan ve hücresel yapı hasarından koruyan flavonoidlere sahiptir.
Fesleğen kanseri önlemeye yardımcı olur
Hindu dilinde tulsi olarak da bilinen kutsal fesleğen, fitokimyasallar içerir. Bu biyoaktif bitki bileşikleri sayesinde cilt kanseri, akciğeri kanseri, ağız ve karaciğer kanseri gibi kanserlerden korunmak mümkündür. Fesleğen ayrıca kanserli hücrelerin yayılmasını ve oluşumunu yavaşlatmaktadır.
Sindirimi destekler ve düzenler
Tatlı fesleğen öjenol içermektedir. Öjenol, sindirim sisteminin sağlıklı olmasını sağlayan anti-inflamatuara sahiptir. Fesleğen, kabızlığı gidererek, müshil olarak da kullanılmaktadır.
Fesleğen cilt sağlığına olumlu etkilerde bulunur
Fesleğen, güçlü ve iyileştirici esansiyel yağlar içerdiğinden cildi derinlemesine temizler. Özellikle yağlı bir cilde sahip olanlar için kurtarıcı olarak görülebilir. Losyon görevi görerek ölü hücrelerin ve gözenekleri tıkayan kirlerin giderilmesinde etkilidir. Siyah noktalara karşı da kullanılabilmektedir. Ayrıca cilde zarar veren serbest radikalleri yok ederek yaşlı ve yorgun görüntünün giderilmesini sağlar.
Depresyonla başa çıkmaya yardımcı olur
Stres önleyici bir madde olan adaptojen içeren fesleğen, enerjiyi ve mutluluğu tetikleyen hormonları hareket geçirerek anksiyete ve depresyonla başa çıkmaya yardımcı olur. Bu durum stres ve kaygıyı hafifleterek, düşünme ve akıl yürütme yeteneğini artırmaktadır.
Fesleğen günlük tüketilebilir mi?
Fesleğenin her gün tüketilip tüketilemeyeceği, fesleğenin çeşidine bağlı olarak değişmektedir. Mutfak amaçlı kullanılan tatlı fesleğen, günlük olarak kuru veya taze olarak tüketilebilmektedir. Tıbbi amaçlar için kullanılan kutsal fesleğen veya tulsi türlerini, günlük kullanımdan önce mutlaka uzman doktora danışmak gerekmektedir.
Fesleğenin yan etkileri nelerdir?
Fesleğen az miktarda tüketilirse güvenli olarak kabul edilmektedir fakat önlem almak gerekebilir. Kanın pıhtılaşmasına yardımcı olan K vitamini bakımından yüksek olan fesleğen çok tüketildiğinde riskli olabilmektedir. Ayrıca kan inceltici kullanan kişilerin uzman doktordan fesleğen tüketimi hakkında görüş almaları gerekebilir.
Kan basıncı düşürücü ve diyabet ilaçları kullanan kişiler, kan basıncını ve kan şekerini düşürebileceklerinden fesleğen takviyeleri ile dikkatli kullanmalıdır.
Fesleğen alerjileri nadir olmakla birlikte, fesleğenle hazırlanan pesto sosa karşı tepki gösteren kişiler bulunmaktadır.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 6 Mart 2024
Yayınlanma Tarihi: 14 Eylül 2022