Et yiyen bakteri (nekrotizan fasiit), vücut dokularını hızla tahrip ederek ciddi ve nadir bir enfeksiyon olarak kendini gösterir. Genellikle streptokok gibi bakterilerden kaynaklanan bu durum bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde daha sık görülebilir. Et yiyen bakteri belirtileri arasında şiddetli ağrı, enfekte bölgede kızarıklık, şişlik ve yüksek ateş yer alır. Enfeksiyon genellikle ciltteki kesik olduğunda veya açık yaralar yoluyla bulaşır. Erken tedavi edilmediği durumda ise hayati tehlike oluşturabilir. Et yiyen bakteri tedavisi antibiyotik kullanımı ve gerektiğinde cerrahi müdahaleyi gerektirir.
Et Yiyen Bakteri Nedir?
Tıbben Nekrotizan fasiit olarak anılan et yiyen bakteri, fasya olarak bilinen cilt altındaki dokunun etkilendiği bakteriyel enfeksiyondur. Vücudun yumuşak dokularının bir kısmının ölümüyle sonuçlanan ve hızla yayılan ciddi bir durumdur.
Yumuşak doku enfeksiyonuna neden olan et yiyen bakteri, cilt altı dokusunda hasara neden olur. Cildinizin alt dokusunu oluşturan fasya, kasları ve sinirleri çevreler. Yine kan damarlarıyla yağ dokusunu çevreleyen fasya, tüm dokuların doğru biçimde tutulmasında kritik bir öneme sahiptir. Bu dokunun iltihaplanmasıyla cilt yapısı bozulduğundan farklı dokularda da hasar gelişebilir.
Et Yiyen Bakteri Nasıl Bulaşır?
Et yiyen bakteri olarak tanımlanan bu bakteri türü, yara ve kesiklerden kişinin vücuduna alınabilir. Yine yanıklarla böcek ısırığının da et yiyen bakterilerin bulaşmasında etkili olduğu bilinir. Kimi zaman cerrahi işlemlere bağlı olarak açıkta kalan cilt yapısından bulaşabilen bu bakteri, enfeksiyonla sonuçlanan rahatsızlıklara neden olur. Genital bölgeden de bulaşabilen et yiyen bakteri özellikle bağışıklık sistemi baskılanmış bireylerde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Et yiyen hastalığı, A grubu streptokok bakterilerin neden olduğu ciddi sonuçlar ortaya koyabilen bir rahatsızlık olarak tanımlanır. Suda hayat süren bakterilerin netrotizan fasiit durumuna neden olma olasılığı oldukça yüksek seviyedir. Su içerisinde bulunabilen Vibrio vulnificus gibi bakteriler, et yiyen hastalığının ortaya çıkmasını tetikleyici etkisiyle ön plana çıkar.
100 bin kişide 0,3 ile 10 arasında görülme olasılığına sahip olan nekrotizan fasiit, tip I ve tip II olmak üzere iki farklı tipte tanımlanır. Tip I, polimikrobiyal; tip II, monomikrobiyal olarak isimlendirilir. Et yiyen bakteri hastalığı, aerobik ile anaerobik bakteri kaynaklı ortaya çıkan bir hastalık olarak ön plana çıkar. Monomikrobiyal olarak gelişen et yiyen bakteri hastalığı; A grubu Staphylococcus aureus kaynaklı olarak ortaya çıkar.
Et Yiyen Bakteri Belirtileri Nelerdir?
Küçük bir kesik ya da sıyrıktan vücuda bakterinin girmesiyle et yiyen bakteri hastalığı gelişmeye başlar. Nekrotizan yumuşak doku enfeksiyonun etkisi farklı şekillerde kendisini gösterir. Bakterilerin büyümesine paralel olarak et yiyen bakteri belirtileri değişiklik gösterir. Genel olarak belirtileri erken ve ilerleyen aşama olarak 2 farklı grupta ele almak mümkündür. Erken nekrotizan fasiit belirtileri gribe benzer.
Et yiyen bakterilerin neden olduğu hastalığın erken belirtilerini şöyledir:
- Vücutta gelişen ağrı durumlarının varlığı
- Mide bulantısıyla birlikte ishal gibi belirtiler
- Vücutta ürperti hissiyle birlikte ateş durumu
- Yaranın bulunduğu bölgenin şiddetli biçimde ağrıması
Et yiyen bakteriler büyümeye başladıkça dokuda daha büyük hasarlara neden olmaya başlar. Bakterilerin kan akışını engellemesi, bölgede zararlı toksinlerin oluşmasını tetikler. Doku hasarı artış gösterdikçe bakteri de kana girmeye başlar. Böylece bakteri kanda hızlı biçimde yayılmaya başlar. Bu aşamada ileri aşama belirtiler ortaya çıkar. İleri seviye et yiyen bakteri hastalığı semptomları şunlardır:
- Kan akımının dengesiz olması
- Dokuda belirgin şişkinliklerin görülmesi
- Kan akışında dengesiz durumların hissedilmesi
- Kızarıklıkla birlikte cilt renginde kötüleşme durumu
- Doku ölümünün yoğunlaşmasıyla sarımsı renkte sıvıyla dolu kabarcıkların oluşması
Et yiyen bakterilerin neden olduğu hastalığın belirtileri ortaya çıktığı an sağlık uzmanına görünmenizde fayda bulunur. Çünkü enfeksiyon ilerledikçe tıbbi desteğin başarı oranı da azalmaya başlar. Vajinada et yiyen bakteri durumunda enfeksiyon çok daha hızlı biçimde yayılabildiğinden bu tarz belirtilerin ortaya çıkmasıyla sağlık uzmanınıza görünmeniz her zaman tavsiye edilir.
Et Yiyen Bakteri Tedavisi Nasıl Olur?
Et yiyen bakterinin tedavi edilmesi için öncelikli olarak isabetli biçimde tanı konulması gerekir. Eğer et yiyen bakteriye dair bir şüphe durumu gelişmişse tam kan sayımı testleri, tanı konulma sürecinde ön plana çıkar. Yine deriden derin doku örneklerinin alınması ve biyopsi işleminin yapılması da tercih edilen tanı koyma yöntemleri arasında yer alır. Teknolojinin gelişmesine paralel olarak farklı görüntüleme testlerinin et yiyen bakterilerin neden olduğu hastalığın teşhisinde etkili olduğu bilinir. Bilgisayarlı tomografi taraması, nekrotizan fasiit teşhisinin isabetli biçimde yapılmasında başarılı sonuçlar ortaya koyar.
Et yiyen bakteri tedavisi için sağlık uzmanı farklı yöntemler önerebilir. Seri biçimde müdahalenin yapılıyor olması, tedavi sürecini olumlu yönde etkilediğinden erken teşhis, et yiyen bakterilerin tedavisinde kritik öneme sahiptir. Yapılacak keşif ameliyatı neticesinde hastalığın tanısının doğrulanması mümkün olur. Vücutta gelişen ölü dokuların çıkarılması için de cerrahi operasyon gerekebilir. Doktorunuz vücudunuzda gelişen enfeksiyonu kontrol altına alabilmek için birden fazla cerrahi operasyon yapabilir. Çünkü ölü dokuların tamamını çıkarmak, tek ameliyatta mümkün olmayabilir. Nekrotizan fasiitin tedavisinde ortalama 3 cerrahi operasyon uygulanır.
Cerrahi operasyona paralel olarak antibiyotik tedavisi de yapılır. Yine intravenöz sıvıları doktorunuz reçete edebilir. Tedavinin başarıya ulaşmasında tüm ölü dokunun vücudunuzdan çıkarılmış olması gereklidir. Kimi zaman yaralar derinse bu yaraların kapanmasını sağlamak amacıyla doktorunuz deri grefti uygulamasını da tercih edebilir. Tedavinin tamamlanması neticesinde plastik cerrahi sayesinde ciltte estetik görünümün tekrar kazandırılmasına yönelik adımlar atılır. Tedavinin başarıya ulaşmasında yapılan cerrahi işlemler sonrasındaki bakım süreci kritik bir öneme sahiptir. Bu dönemde sağlık uzmanınızın tavsiyeleri dikkate almanız, tedavi sürecini daha konforlu hale getirir.
Et Yiyen Bakteri (Nekrotizan Fasiit) Hakkında Sık Sorulan Sorular
Et yiyen bakteriden nasıl korunabilirim?
Et yiyen bakteriden korunmak için geliştirilen bir aşı bulunmaz. Bu bakteriden korunmak için ciltte kesik, çizik ya da yanık durumlarından korunmalısınız. Böcek ısırıklarından uzak durmak da et yiyen bakteriden korunmanızı sağlar. Bir şekilde yaranız oluşmuşsa mutlaka sabunlu su yardımıyla temizleyerek uygun koşullarda bandaj yapmalısınız. Şayet cildinizde ciddi derin ve ciddi kesikler varsa vakit kaybetmekten sağlık uzmanına görünmenizde fayda var. Cildinizde yara durumu bulunduğunda yüzme havuzu ya da jakuzi gibi su kaynaklarından uzak durmalısınız.
Et yiyen bakteri Tükiye'de var mı?
Tüm dünya genelinde görülebildiği gibi Türkiye’de de nadir de olsa et yiyen bakteri görülebilir. Ölümcül sonuçlar ortaya koyan bu bakterini görülebilme olasılığın milyonda 1 olarak hesaplanır. Ülkemizde de bu orana yakın biçimde bu bakterinin görülme durumu vardır.
Et yiyen bakteri öldürür mü?
Et yiyen bakterilerden oluşan enfeksiyon durumu ölümcül olabilir. Özellikle streptokoklar ve stafilokok bakterileri kaynaklı enfeksiyonlarda ölüm oranı yüksek olur.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 16 Ekim 2024