Escherichia coli, normalde sağlıklı insanların ve hayvanların bağırsaklarında yaşayan bir bakteri grubudur. Normal şartlarda bir zararı olmayan bu bakteri grubu zaman zaman bakteriyel bir enfeksiyon meydana getirebilir. Bu enfeksiyonun en belirgin semptomu ishal olarak bilinir. Ayrıca enfeksiyona neden olan alt varyantların çoğu hücrelere yapışabilir ve vücuda toksinler salabilir.
Escherichia Coli Nedir?
Escherichia coli, bağırsaklarda, idrar yollarında ve vücudunda sağlıklı bir şekilde yaşamını sürdüren ancak zaman zaman enfeksiyonlara neden olabilen bir bakteri grubudur. Enfeksiyona neden olmuş hali ise escherichia coli enfeksiyonu olarak adlandırılır.
Bağırsaklarda, idrar yollarında veya vücutta yaşayan çoğu escherichia coli türü zararsızdır ve hatta sindirim sisteminin sağlıklı kalmasına bile yardımcı olur. Ancak bakterinin bazı türler, kontamine (bozulmuş veya kirli) besinlerin tüketimi veya kirli su içilmesiyle enfeksiyona neden olabilir ve ishale yol açabilir.
Bazı escherichia coli enfeksiyonu türleri kısa süre içinde iyileşirken kimi vakalar çocuklarda daha şiddetli seyredebilir.
Escherichia Coli Enfeksiyonu Nedir?
Escherichia coli enfeksiyonu, escherichia coli bakterisinden kaynaklanan bir enfeksiyon hastalığıdır. Genellikle bağırsakları olumsuz etkileyen escherichia enfeksiyonu şiddetli ishale neden olabilir.
Escherichia coli enfeksiyonu ayrıca zatürre ve kendiliğinden oluşan bakteriyel peritonit gibi bağırsakların dışındaki hastalıklara da yol açabilir.
Escherichia coli enfeksiyonunun en belirgin semptomu ishaldir. Bunun dışında ateş, halsizlik, mide bulantısı ve kusma da belirtiler arasında görülebilir.
Escherichia Coli Türleri Nelerdir?
Escherichia coli bakterisinin kendi içinde farklılık gösteren farklı türleri ve varyantları bulunur. Bunların bağırsaklarda hastalık meydana getirme potansiyeli olanları ise şöyledir:
Enterotoksijenik escherichia coli
En yaygın türlerden biri olan bu tür, sulu ishale neden olur ve genellikle kötü sanitasyona sahip bölgelerdeki besin ve sularda bulunur.
Enteropatojenik escherichia coli
Bu tür, çoğunlukla çocuklarda ve bebeklerde sulu ishale neden olur ve genellikle kötü sanitasyona sahip bölgelerdeki yiyecek ve suda bulunur. En ayırt edici özelliği bebek ve çocuklarda görülmesidir.
Enteroagregatif escherichia coli
Escherichia colinin diğer bir türü, ateş ve kusma olmadan kalıcı ve akut ishale neden olur.
Enteroinvaziv escherichia coli
Bu durum shigella bakterisiyle ilgilidir ve genellikle kirlenmiş sebzeler yemekten, az pişmiş hamburger etinden veya pastörize edilmemiş (çiğ) süt içmekten kaynaklanır. Kanlı ve mukus dolu dışkıya, karın kramplarına, kusmaya, ateşe ve titremeye neden olabilir.
Yaygın olarak yapışan escherichia coli
Escherichia coli'nin daha az bilinen bir türüdür . Çoğunlukla okul öncesi yaştaki çocukları etkiler ve kusmaya ve ishale neden olur.
Enterohemorajik escherichia coli
Bu tür, shiga toksini üreten Escherichia coli (STEC) olarak da bilinir. Shiga adı verilen bir toksin üreterek kişiyi hasta edebilir. Bu toksin bağırsakların astarına zarar verebilir. Genellikle kıymada (işleme sırasında kirlenmiş ve yeterince pişirilmemiş), pastörize edilmemiş sütte ve EHEC/STEC içeren gübre ile gübrelenmiş sebzelerde bulunur.
Escherichia Coli Enfeksiyonu Neden Olur?
Escherichia coli enfeksiyonu, aynı adı içeren escherichia coli bakterisinden kaynaklanır. Buna neden olan faktörler arasında bozulmuş, çiğ gıdalar ve kirli sular yer alır. Riskli besinlerden kaçınarak ve özellikle iyi hijyen uygulayarak escherichia coli enfeksiyonundan korunulabilir.
Escherichia Coli Enfeksiyonu Belirtileri
Escherichia Coli enfeksiyonunun yaygın belirtileri arasında ishal, mide bulantısı ve kusma yer alır. Bunun yanında ateş, halsizlik, mide krampları da escherichia coli enfeksiyonunun semptomları olarak bilinir.
Ayrıca enfeksiyonu olan kişilerin yaklaşık yarısında kanlı ishal da görülebilir. İnsanlar genellikle enfekte olduktan 3 ila 4 gün sonra semptomları fark etmeye başlar. Kimi vakalarda belirtiler kısa süre içinde geçerken bazı vakalarda daha ciddi seyredebilir.
Escherichia coli enfeksiyonunda ortaya çıkan belirtiler şu şekildedir:
Bunların dışında eğer enfeksiyon idrar yolunda meydana geliyorsa da şu semptomlar görülebilir:
- Karın veya pelvis ağrısı
- İdrar yaparken ağrı veya yanma
- Acil bir şekilde idrara çıkma ihtiyacı
- Bulanık ve kötü kokulu idrar
Escherichia Coli Enfeksiyonu Nasıl Bulaşır?
Genellikle şiddetli ishale neden olan çoğu escgerichia coli vakaları dışkı veya ağız yoluyla bulaşır. Bu, görülemeyecek kadar küçük dışkıdaki bakterilerin ağız ve sindirim sistemine girmesiyle meydana gelir. Buna neden olan kaynaklar ise bozulmuş veya çiğ besinlerle kirli sulardır.
Ayrıca dışkıya veya kirli yüzeylere dokunmak, bez değiştirmek, hayvanat bahçesine veya çiftlik hayvanlarına dokunmak da fiziksel temas içereceği için bakterinin enfeksiyona dönüşmesine yol açabilir.
Escherichia Coli Enfeksiyonu Risk Faktörleri
Hastalığa neden olan bir escherichia coli bakterisinin türüyle temas eden herkes enfekte olabilir. Ancak en büyük risk altında olan gruplar şöyle sınıflandırılabilir:
- Yenidoğanlar ve küçük çocuklar
- 65 yaş üstü kişiler
- Bağışıklık sistemi düşük kişiler
- Diyabet hastaları
- Ülseratif kolit hastaları
Escherichia Coli Nasıl Teşhis Edilir?
Escherichia Coli teşhisi genellikle yaşanan semptomlara bağlı olarak ilerler. Şiddetli bir ishal durumu varsa öncelikle dışkı testi istenir. Ayrıca idrar tahlili, idrar kültürü, kan kültürü ve omurgan sıvı alınması gibi işlemler de tanı yöntemleri olarak denenebilir.
Escherichia Coli Tedavisi
Escherichia coli için belirlenmiş spesifik bir tedavi yoktur. Burada amaç vücudun susuz kalmasını ve bitkin düşmesini önlemek için bol su içilmesini sağlamaktır. Özellikle ishal için bir ilaç önerilmez çünkü ishal ilaçları, sindirim sistemini yavaşlatarak toksinlerin vücuttan atılmasını zor hale getirebilir.
Ancak idrar yolu enfeksiyonu, menenjit veya sepsis gibi durumlar söz konusu olursa escherichia coli enfeksiyonu için doktorlar antibiyotik ilaçlar reçete edebilir.
Escherichia Coli Hakkında Sık Sorulan Sorular
Escherichia coli enfeksiyonu ne anlama gelir?
Escherichia coli enfeksiyonu, bakterilerin normalde sağlıklı insanların ve hayvanların bağırsaklarında yaşayan ancak bazı vakalarda şiddetli ishal ve mide kramplarına yol açan bir enfeksiyondur.
Escherichia coli enfeksiyonu tehlikeli midir?
Escherichia coli bakterileri genellikle zararsız bakterilerdir ve bağırsaklarda yaşalar. Ancak escherichia coli bazı alt türleri farklı sağlık sorunlarına neden olabileceği için özellikle şiddetli ishal durumlarında kontrol ve takip gerektirebilir.
Escherichia coli bakterisi ne kadar süre hayatta kalır?
Vücutta yaşayan escherichia coli bakterisi türüne bağlı olarak iki günden iki haftaya kadar sürebilen semptomlar ortaya çıkarabilir.
Escherichia coli enfeksiyonu önlenebilir mi?
Enfeksiyonu tamamen önlemek söz konusu değildir ancak riskleri azaltmak mümkündür. Bunun için temizliğinden veya tazeliğinden emin olunmayan besinler tüketilmemeli, kirli sular içilmemeli, pastörize edilmemiş sütler tercih edilmemeli, ortamın temizliğine dikkat edilmeli, artan yemekler güvenli bir şekilde muhafaza edilmelidir.
Escherichia coli enfeksiyonu çocuklarda görülür mü?
Escherichia coli enfeksiyonları çocuklarda da yaygın olarak görülebilir çünkü çocuklar özellikle bağışıklık sistemleri henüz tam olarak gelişmediği için escherichia coli coli enfeksiyonlarına daha duyarlı olurlar. Çocuklarda görülen belirtiler de ishal (bazen kanlı), mide krampları, karın ağrısı, mide bulantısı ve kusma olabilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 27 Kasım 2024
