Epidermis, dış etmenlere karşı koruyarak cildin nemli kalmasında rol oynayan vücudun en dış tabakasıdır. Bu tabaka cilt hücrelerinin üretiminde etkilidir ve cildin renginin belirlenmesin görev yapan madde olan melanin içerir. Deride bulunan üç tabakanın en dışındaki olan epidermis enfeksiyonlara karşı koruyucu bir etmendir. Bunun yanında vücuttan salınan su miktarının de düzenlenmesini sağlar.
Epidermis Nedir?
Epidermis, 5 katmandan oluşan, vücuda dışarıdan girebilecek maddeler için koruyucu bariyer görevi gören derinin ilk yani en dış tabakasıdır. Üç katmadan oluşan cildin en son katmanı olan epidermis, herhangi bir damar içermez. Vücudun en büyük organı olarak bilinen deri, epidermis, dermiş ve hipodermi olmak üzere üç katmandan meydana gelir. Bu üç katman işlevsel açıdan farklılık gösterir.
Doğrudan dış etmenlere maruz kalan epidermis, güneş ışınlarına, kimyasallara ya da yaralanmalara karşı bariyer görevi görür. Aynı zamanda vücut sıcaklığı ve çevreye salınan su miktarını da düzenlemede etkilidir.
Epidermis, üç farklı hücre türlerini içerir. Bunlar şöyle sıralanır:
- Keratinositler: Keratinositler, epidermisin ana bileşeni olan keratin üretiminden sorumludur.
- Melanositler: Melanositler, melanin olarak bilinen cilde renk sağlayan pigmenttir.
- Langerhans hücreleri: Langerhans hücreleri cilde yabancı maddelerin girmesini engelleyen hücrelerdir.
Epidermisin Katmanları Nelerdir?
Epidermis katmanları arasında stratum bazale (epidermisin en derin kısmı), stratum spinosum, stratum granülosum, stratum lucidum ve stratum korneum (epidermisin en yüzeysel kısmı) yer alır. Epidermis katmanları şöyle açıklanabilir:
Stratum bazale (stratum germinativum)
Derinin en derin katmanı olarak bilinen stratum bazale, yeni cilt hücrelerinin gelişmesinde etkilidir. Bunun yanında keratin protein üretiminde sorumlu olan keratinosit kök hücrelerini de içerir. Keratin proteini, cildin dış tabakasının oluşumunda görev alarak dış etmenlere ve hava koşullarına karşı kişiyi korur. Bunun yanında bu katma deriye renk veren melanini de barındırır.
Stratum spinosum
Stratum spinosum, stratum bazale ve granülozum katmanları arasında yer alan ve yapışkan proteinler tarafından bir arada tutulan keratinositlerden oluşur. Bu katman cildin esnek olmasını sağlar.
Stratum granülozum
Stratum granülozum, stratum spinosum tabakası ile stratum lucidum tabakası arasında yer alan granüller barındıran tabakadır.
Stratum lucidum
Stratum lucidum, stratum granülozum ile stratum korneum arasında bulunur. Bu katman ince bir keratinosit tabakası olarak bilinir. Şeffaf yapıda bulunur.
Stratum corneum
Stratum korneum, epidermisin en üst tabakası olan bu katman, hava, ışık ya da patojenlere karşı koruyan korneositler içerir. Bunun yanında suyun kolayca girip çıkmasını engelleyen yağlardan meydana gelir.
Epidermisin Görevleri Nelerdir?
Cildin en dış katmanı olan epidermis ve diğer katmanlar, organlar, kaslar, dokular ve iskelet sistemi olmak üzere vücudu bir güvende tutmak için görevlidir. Epidermisin vücuttaki görevleri şöyle sıralanabilir:
Vücudun su dengesini sağlar
Derinin en dış tabakası olan epidermis, vücuttaki suyu tutarak cildin nemli olmasına etkili olur. Bu da sağlıklı bir cildi destekler.
Yeni cilt hücreleri üretir
Yeni cilt hücreleri, epidermisin stratum bazale olan alt katmanında gelişir. Yaş arttıkça en dış katmana doğru ilerler ve epidermis katmanından cilt hücrelerinin dökülmesini sağlar.
Dış etmenlere karşı korur
Epidermis, vücuda dışardan gelen ultraviyole (UV), patojenler (bakteri, virüs, mantar ve parazitler) ve kimyasallar dahil olmak üzere birçok zararlı duruma karşı koruma sağlar.
Ten renginin belirlenmesin görevli olan melanin içerir
Epidermis, cildini cilt rengini belirleyen bir grup pigment olan melanin üreten melanosit adı verilen hücrelerin barındığı katmandır.
Epidermis Hakkında Sık Sorulan Sorular
Epidermisi etkileyen durumlar nelerdir?
Epidermis tabakasını etkileyen durumlar arasında akne, kepek, egzama ve melanom yer alır.
Epidermisin sağlığını kontrol etmek yapılan testler nelerdir?
Epidermis tabakasından meydana gelen bir problem sonucunda uzman doktor semptomları inceler. Durumun tespiti için alerji testi, tam kan sayımı, cilt biyopsisi isteyebilir.
Epidermis için yaygın tedaviler nelerdir?
Epidermisi etkilendiği duruma göre tedavi yöntemi de farklılık gösterir. Epidermis tedavisinde antibiyotik, antifungal ilaçlar, kortikosteroidler ve retinoidler kullanılabilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 12 Şubat 2024
Yayınlanma Tarihi: 12 Şubat 2024