Elektronik Sigara Zararları Nelerdir? Nelere Sebep Olur?

Elektronik Sigara Nedir?

Elektronik sigara, nikotin içeren sıvının ısıtılıp aerosol üretmesi sonucu meydana gelen, küçük ve elde taşınabilir bir elektronik cihazdır. Bu cihazın için sıvı nikotin bulunur ve elektronik sigara kullanan kişiler cihazın içindeki sıvı nikotin ve buharı ciğerlerinin derinlerine çeker. 

Ciğerlere çekilen buhar akciğerlere ulaşıp akciğer sönmesi gibi ciddi hastalıklara ve solunum problemlerine yol açabilir. Bunların başında elektronik sigara hastalığı olarak bilinen EVALI gelir. Ayrıca elektronik sigara hastalığı kimyasal diasetil, nikel, kalay ve kurşun gibi vücuda zarar verebilecek zararlı maddeler de içerir. 

En az sigara kadar bağımlılık yaratabilen elektronik sigara da mümkün olan en kısa sürede bırakılmalıdır. 

Elektronik Sigara Zararları Nelerdir?

Sigara kadar zararlı bir ürün olan elektronik sigara, başta elektronik sigara hastalığı olan EVALI ve akciğer sönmesi gibi hastalıklarla birlikte akciğerde yara izi, bağımlılık, solunum yollarını etkileyerek öksürük, ağız ve boğazda tahrişe neden olabilir. Bununla birlikte elektronik sigara kalp hastalıkları riskini de artırır.

Elektorik sigara zararları şöyledir:

• EVALI ve tiryaki dili hastalığına yol açabilir
• Akciğer sönmesine neden olabilir
• Elektronik sigara bağımlılık yaratır
• Solunum yollarını etkileyerek öksürüğe sebep olur 
• Astım gelişimini tetikleyebilir
• Ağız ve boğazda tahriş yaratır 
• Elektronik sigara kalp hastalıkları riskini artırır
• Baş ağrısı ve mide bulantısı yapar
• Beyin gelişimini etkileyebilir
• Patlamış mısır hastalığına sebebiyet verebilir
• Kısırlığa neden olabilir
• Hamilelikte bebeğin gelişimini etkileyebilir

EVALI ve tiryaki dili hastalığına yol açabilir

Akut akciğer hasarı, akciğerlerde iltihaplanma ve yaralanmaya neden olan inflamatuar bir hastalık olan EVALI hastalığının temel sebebi elektronik sigara kullanımıdır. Bununla birlikte elektronik sigara hastalığına bağlı olarak tat alma duyusunun azalması şeklinde tanımlanan tiryaki dili hastalığı da meydana gelebilir.

Akciğer sönmesine neden olabilir 

Akciğerin içine hava dolamaması olarak ifade edilen akciğer sönmesine yol açan temel faktörlerden biri olarak elektronik sigara gösterilir. 

Elektronik sigara bağımlılık yaratır

Elektronik sigara, normal sigaralar gibi nikotin içerdiğinden bağımlılık yapma etkisi oldukça yüksektir. Nikotin, beyinde dopamin salınmasına neden olarak ödül sistemini harekete geçirir ve bundan zevk alınmasını sağlar. Elektronik sigara kullanan kişiler zararlarını ve oluşturacağı yüksek riskleri bilse de kullanmaya devam eder. Bu da bağımlılığa neden olabilir.

Solunum yollarını etkileyerek öksürüğe sebep olur 

Elektronik sigara da aynı sigarada olduğu gibi solunum yollarını olumsuz etkiler. Solunum yollarının olumsuz etkilenmesi de öksürüğe yol açabilir. 

Astım gelişimini tetikleyebilir 

Elektronik sigara aynı zamanda astım ve diğer akciğer hastalıklarına yakalanma riskini artırabilir, mevcut astımı da kötüleştirebilir.

Ağız ve boğazda tahriş yaratır 

Elektronik sigaranın zararlarından bir diğeri de ağız ve boğaz yollarını olumsuz etkileyerek bu bölgelerde tahriş meydana getirmesidir.

Elektronik sigara kalp hastalıkları riskini artırır

Elektronik sigaranın içinde yer alan nikotin ve diğer zararlı maddeler kalbe zarar vererek kalp hastalıkları riskini artırabilir.

Baş ağrısı ve mide bulantısı yapar

Elektronik sigara içtikten sonra baş ağrısı ve mide bulantısı yaşanması da olasıdır. 

Beyin gelişimini etkileyebilir

Elektronik sigaranın etkisiyle oluşan nikotin bağımlılığı, duygu bozukluklarına neden olarak beynin öğrenmeyi kontrol eden kısımlarına zarar verebilir. Özellikle ergenlik döneminde beynin karar verme ve dürtü kontrolü henüz gelişmediğinden gençlerin nikotin kullanım olasılıkları daha yüksek olur. Gençlerin nikotine maruz kalması uzun vadede ciddi risklere sebep olur. 

Patlamış mısır hastalığına yol açabilir

Elektronik sigaranın zararlı etkilerden bir tanesi de ‘patlamış mısır hastalığı’ olarak bilinen “bronşiolitis obliterans”dır. Elektronik sigaranın dumanı akciğer içerisinde bulunan ve hava keseciklerini koruyan makrofajların işleyişini bozarak onların zarar görmesine neden olabilir. Bu durum da nefes darlığına ve öksürmeye neden olarak patlamış mısır olarak adlandırılan bir akciğer hastalığına yol açabilir. Patlamış mısır akciğer hastalığı; ateş, öksürük, gece terlemeleri, kilo kaybı ve nefes darlığı gibi semptomlarla ortaya çıkar.

Kısırlığa neden olabilir

Bilimsel çalışmalara göre elektronik sigara, erkeklerde düşük sperm sayısına neden olabilir. Bu durumdan dolayı hamilelik düşünen çiftler üzerinden olumsuz etkilere yol açabilir. Ayrıca elektronik sigara, yumurta kalitesini de etkileyerek içmeyenlere oranla 10 kat daha fazla kısırlık görülmesine neden olabilir. Bunların yanı sıra kadınlarda erken menopoz ile erken ve düşük doğum riskini artırabilir.

Hamilelikte bebeğin gelişimini etkileyebilir

Hamilelik sırasında elektronik sigara kullanımı güvenli olmamakla beraber bebeğin beyin gelişimini olumsuz etkileyerek organlarda kalıcı hasara neden olabilir. Aynı zamanda hamilelik döneminde içilen elektronik sigara, bebeğin akciğer gelişimine engel olarak doğduktan sonra da hastalıkları beraberinde getirebilir.

Elektronik Sigara Nelere Sebep Olur?

Elektronik sigara temelde akciğerlere ve solunum yollarına zarar verir. Akciğerlere verdiği zararla birlikte EVALI hastalığı, astım ve akciğer sönmesi riski artar. Aynı zamanda kalp hastalıkları riskini artıran elektronik sigaranın beyin gelişimini de olumsuz etkilediği değerlendirilir. 

Elektronik Sigara Zararları Hakkında Sık Sorulan Sorular

Elektronik sigara akciğerlere zarar verir mi?

Elektronik sigara, kimyasal ve partiküllerden dolayı astım ve kronik akciğer hastalığına bağlı olarak akciğer iltihabı oluşturma eğilimindedir. Bu durum uzun vadede kanser riskini artırarak DNA hasarını da sebebiyet verebilir. Elektronik sigara buharı aynı zamanda akciğer ortamında bulunan bağışıklık hücrelerini olumsuz etkileyerek akciğer iltihabına neden olabilir. 

Elektronik sigara kalbe zarar verir mi?

Elektronik sigara kullanan kişilerde; koroner arter hastalığı, depresyon, kalp krizi görülme olasılığı yüksek olabilir. Kullanmayanlara kıyasla felç geçirme ya da kalp krizine neden olma gibi sorunlar da elektronik sigara kullanımı sonrası artış gösterebilir  Aynı zamanda elektronik sigara, kan damarlarının sertleşmesine neden olarak oksijenli kanın kalbe ve vücudun diğer bölgelerine gitmesini engelleyebilir. 

Elektronik sigara dişlere zarar verir mi?

Elektronik sigara dişlerde bakteri üretimi, ağızda kuruluk, iltihaplı diş eti, genel tahriş ve hücre ölümüne yol açabilir. Bunların yanında elektronik sigaralardaki likitler ağız kuruluğuna neden olarak ağız yaralarını da beraberinde getirebilir. Ağız ve boğaz tahrişine de neden olan e-sigara diş etlerinde şişme, hassasiyet ve kızarıklık içerebilir.

Elektronik sigara mı daha zararlı sigara mı?

Elektronik sigaranın, daha küçük partiküller içerdiği için akciğerler ulaşma riskinin daha yüksek olduğu değerlendirilir. 

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.