Tırnak Mantarı Nedir? Tırnak Mantarına Ne İyi Gelir?

Tırnak Mantarı Nedir?

Tırnak mantarı, tırnak ucunun hemen altında sarı ya da beyaz bir leke şeklinde ortaya çıkan, dermatofitlerin(dokuları tutan küf mantarları) neden olduğu yaygın bir mantar enfeksiyonu türüdür. Tırnak yapısında kalınlaşma, sarı veya kahverengi bir renk oluşumu, şekil bozukluğu ve kırılganlık gibi  bozulmalara neden olur. Tırnak mantarı oluşumunda rol alan faktörler uygun olmayan ayakkabılar, ayak hijyeninin düzgün yapılmaması, tırnaklara gelen darbeler ve yaralanmalardır.

Tırnak Mantarı Neden Olur?

Tırnak mantarı, “dermatofit” adı verilen mantarlar, mayalar ve küf mantarlarının neden olduğu mantar enfeksiyonudur. Tırnak mantarını ayakları sıkıştıran küçük veya sivri uçlu ayakkabılar, özensiz ve hijyene dikkat etmeden yapılan manikür ve pedikür işlemleri, tırnaklara gelen darbeler gibi travmatik durumlar oluşturur.

Yaşanan bu durumlar sonrası tırnağın yapısı bozulur ve enfeksiyonlara daha yatkın hale gelir. Mantar, tırnağın normal yapısını da bozmaktadır. Mantarlar sağlam tırnaklardan ziyade hasarlı tırnaklara yerleşme eğilimindedir. Ortak kullanıma açık, ılık ve nemli yerlerde yoğunlaşırlar. Dış ortamdan bulaşmanın yanı sıra; deri üzerinde spor halinde bulunan mantarların uygun üreme şartlarında enfeksiyon yapmaları gibi harici bulaşma olmadan da mantar enfeksiyonları oluşabilir. Dış ortamlar genellikle havuzlar, ortak duşlar, soyunma odaları, steril olmayan manikür ve pedikür aletleridir. Hastalık kapılmasında diğer olası riskler arasında ellerin sık sık su ile teması ve kurulanmaması, ayakların banyodan sonra uzun süre ıslak bırakılması, terleme gibi nemin ve ısının arttığı durumlar da sayılabilir.

Tırnak Mantarı Belirtileri Nelerdir?

Başlıca saymak gerekirse tırnak dokusunun kalınlaşması, tırnakların kahverengiye dönüşmesi, şekil bozukluğu, tırnakların kolay kırılması tırnak mantarının yaygın belirtileri olarak kabul edilir. Tırnak ucunun hemen altında sarı ya da beyaz bir leke şeklinde başlayan mantar oluşumu şu belirtilere yol açar:

• Kalınlaşmış tırnak dokusu
• Kahverengi renk değişikliği
• Ufalanan veya düzensiz yapı
• Şekil bozukluğu
• Kolay kırılma
• Tırnakta parlaklığın yitirilmesi, matlaşma
• Nadiren koku

Tırnak Mantarı Nasıl Teşhis Edilir?

Tırnak mantarının teşhisi dermatoloji uzmanları tarafından yapılmaktadır. Tırnaklarda kalınlaşma, şekil bozukluğu, renk değişimi veya koku gibi belirtiler varsa mantar teşhis edilebilmektedir. Bununla birlikte tırnakları inceleyen uzmanlar tırnaktan parça alıp, enfeksiyona neden olan mantarın türünü belirlemek için laboratuvara gönderebilmektedir. Ayırıcı tanısında dermatolojik ve sistemik başka hastalıklar olabileceği de akılda tutulmalıdır.

Tırnak Mantarı Tedavisi Nasıl Yapılır?

Tırnak mantarının tedavisinde ağızdan ilaç kullanımının yanı sıra; tırnağın üstünden sürülen ilaçlar da mevcuttur. Tırnağın mantar tarafından tutulma oranına ve mantarın cinsine göre oral veya topikal tedavi arasında seçim yapılır. Oral tedavi doktorunuzun uygun göreceği bir süre yapılsa da bu süre tırnağın tamamen normal görüntüsüne kavuşması için geçmesi gereken süreden çok azdır. Örneğin ayak tırnaklarında tırnağın komple değişme süresi yaşa bağlı olarak değişmekle birlikte ortalama 9-18 aydır. Topikal tedavinin süresi bir yılı geçebilir. Bu tedaviler birlikte de uygulanabilir.

İlaçlı tırnak cilası

İlaçlı tırnak cilası tırnak üzerine düzenli uygulandığında tırnak mantarını ortadan kaldırabilmektedir. Tedavi süresi uzun olsa da uygun ve doğru şekilde yapıldığında mantarın yayılması engellenmektedir.

Oral tedavi (Ağızdan alınan ilaçlar)

Şiddetli ve çok sayıda tırnağa yayılan mantarlarda oral tedaviye başvurulmaktadır. Mantar enfeksiyonu, ağız yoluyla alınan ilaçlarla da yok edilmektedir. İlaçların doktor kontrolünde kullanılması önemlidir.

Lazer tedavisi

Kısa dalga boylu özel bir lazer ışığı kullanılarak tırnak mantarı tedavisi uygulanmaktadır. Tedavide tırnakların 39-42 dereceye kadar ısıtılması hedeflenmektedir. İşlem sırasında ağrı kesici ya da anestezi kullanılmamaktadır.

Tırnak Mantarına Ne İyi Gelir?

Tırnak mantarına iyi gelen yöntemler genellikle enfeksiyonun şiddetine bağlı doktorun reçete edeceği ilaçlardır. Bu ilaçlar tırnaklardaki enfeksiyonun giderilmesine yardım eder. Bunun dışında antifungal haplar, tırnak kremleri ve topikal ilaçlar da tırnak mantarına iyi gelir. Tırnak mantarına iyi gelebilecek bitkisel yöntemler arasında ise çay ağacı yağı, sarımsak tedavisi ve sirke yer alır. Ancak bunlar doktor kontrolünde uygulanmalıdır.

Tırnak mantarına iyi gelebilecek yöntemler şu şekildedir:

• Antifungal haplar
• Tırnak kremleri
• Topikal ilaçlar
• Çay ağacı yağı 
• Sarımsak tedavisi
• Sirke
• Etkilenen tırnağa günde iki kez pamuklu çubukla kekik yağı
• Probiyotik besin tüketimini artırmak

Tırnak Mantarı Nasıl Önlenir?

Tedavinin yanı sıra tırnak mantarının oluşmaması için bazı önlemler alınmalıdır. Bu önlemlerin başında ayakların ıslak bırakılmaması, terlemeyi önlemek, tırnakları darbeden korumak ve ortak alanlarda terlik kullanmamak gelir.

• Ayakları ıslak bırakmamak
• Terlemeyi önlemek
• Tırnakları darbelerden korumak
• Ortak alanlarda terlik kullanmamak
• Şahsi terlik ve ayak havlusu kullanmak
• Kişisel manikür seti kullanmak

gibi genel yaklaşımların bu konuda yararı olacaktır. Mantarın oluşmasını kolaylaştırıcı sebeplerin de ortadan mümkün olduğunca kaldırılması gerekir. Bu şekilde iyileşme sonrası tekrar aynı durumun ortaya çıkması engellenebilir.

Tırnak Mantarı Hakkında Sık Sorulan Sorular

Tırnak mantarı nasıl geçer?

Tırnak mantarının iyileşmesi için öncelikle antifungal hapların kullanılması gerekir. Bununla birlikte tırnak kremleri, topikal ilaçlar, tırnak kremleri de tıbbi açıdan işe yarayan yöntemler olarak değerlendirilir.

Tırnak mantarı için hangi doktora gidilmeli?

Tırnak mantarı sorunu için dermatoloji uzmanlarına gitmek önemlidir. Uzman doktorlar tarafından belirlenen tedaviye vakit kaybetmeden başlanmalıdır.

Tırnak mantarı evde tedavi edilebilir mi?

Tırnak mantarı evde tedavi edilemez ancak bakımı yapılabilmektedir.

Oje tırnak mantarı oluşumunu etkiler mi?

Ojelerdeki farklı kimyasal maddeler hem tırnağın rengini değiştirebilmekte hem de şeklini ve yapısını bozabilmektedir. Yoğun ve sık oje gibi ürünlerin kullanımı nedeniyle tırnaklarda mantar enfeksiyonu riski artabilmektedir.

Mantarlı tırnak çekilir mi?

Şiddetli enfeksiyon bulunan veya aşırı ağrı yapan tırnak mantarı sorunlarında nadiren tırnağı çekerek tırnak altındaki enfeksiyona ilaç uygulaması önerilebilmektedir. Eğer mantar enfeksiyonu ilaçlara cevap vermezse kalıcı olarak tırnağın alınması söz konusu olabilmektedir.

Tırnak mantarı kendi kendine geçer mi?

Tırnak mantarı kendi kendine iyileşmez. Tedavi gerekmektedir ve yapılmadığı zaman farklı sorunlara yol açabilmektedir. Örneğin ayakta ve tırnak etrafında yumuşak doku enfeksiyonları ortaya çıkabilmektedir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.