ESWT (Ekstrakorporeal Şok Dalga Terapisi), ilk kez 1980’li yıllarda özellikle üroloji alanında böbrek taşlarını tedavi etmek amacıyla kullanılmaya başlanmış bir yöntem olarak bilinmektedir. Bu terapi yöntemiyle böbrek taşlarının parçalanarak tedavi edilmesi sağlanmıştır. Yapılan bilimsel araştırmalar ESWT’nin başka faydalarının da olduğunu ortaya koymuştur. Ekstrakorporeal şok dalga terapisi, fizik tedavide kronik tendon sorunları ve topuk dikeni ağrılarında yaygın olarak kullanılmaktadır. Memorial Şişli Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölüm Başkanı Prof. Dr. Engin Çakar, ekstrakorporeal şok dalgası tedavisi hakkında bilgi verdi.
Ekstrakorporeal Şok Dalgası Tedavisi (ESWT) Nedir?
ESWT (Ekstrakorporeal Şok Dalgası Terapisi), çoğunlukla böbrek taşlarının tedavisinde, fizik tedavide ve ortopedide kullanılan güçlü akustik darbelerin kullanıldığı bir tedavidir.
Şok dalgalarını kemiğe veya yumuşak dokuya göndererek, bölgeyi hücresel düzeyde yeniden yaralar ve tendonlara, bağlara iyileşme imkanı sunar. Dokunun kontrollü olarak yeniden yaralanması, vücudun kan akışını ve kemik hücrelerini yeniden oluşturmasını sağlar. Oluşan yeniden kanlanma, daha hızlı iyileşmeyi ve genellikle yaralanma öncesi aktivite seviyelerine geri dönüşü mümkün kılar.
Ekstrakorporeal Şok Dalgası Tedavisi (ESWT) Hangi Sorunlarda Kullanılır?
Topuk dikeni (kalkaneal spur), ayak tabanı iltihabı (plantar fasiit), tendon kireçlenmesi (kalsifik tendinit), aşil tendiniti, tenisçi dirseği (lateral epikondilit), medial tibial stres sendromu, patellar tendinopati ESWT yönteminin kullanıldığı başlıca hastalıklardır.
![]()
Ekstrakorporeal Şok Dalgası Tedavisi (ESWT) Nasıl Etki Eder?
Ekstrakorporeal şok dalga tedavisi, düşük veya yüksek enerjili formlarda uygulanabilmektedir.
Uygulama öncesinde ağrılı bölgeye jel benzeri bir madde uygulanır. Ardından ESWT probu etkilenen bölgeye bastırılır ve şok dalgaları deri yoluyla iletilir. Şok dalgası tedavisi pnömatik etki (basınçlı hava etkisi) ile dokuda mikrotravma oluşturmaktadır. Mikrotravmalar dokuda iyileşme etkisi yaratır ve vücudun kan dolaşımını, kan damarlarını, yaralı dokudaki metabolizmayı artırarak dokunun doğal olarak yanıt vermesini sağlar.
Ekstrakorporeal Şok Dalgası Tedavisi (ESWT) Ağrıya Neden Olur mu?
Şok dalgaları, ağrılı olmayan darbeler olarak hissedilmektedir. İlk tedavide düşük bir yoğunluk seviyesi ile başlayarak, rahat hissedeceğiniz bir noktaya kadar artırılmaktadır. ESWT, anestezi ve yatış gerektirmemektedir; hastalar tedavilerini ayaktan olurlar. Ekstrakorporeal şok dalgası tedavisi, genellikle haftalık olarak yapılmaktadır. Her tedavi seansı yaklaşık 20 dakika sürmektedir.
Seanslarda uygulama yapılırken hasta bir miktar ağrı hissedebilir ve seans sonrasında da bu ağrı kısa süre devam edebilmektedir. Genelde bu rahatsızlık hissi bir günden uzun sürmemektedir.
Ekstrakorporeal Şok Dalgası Tedavisi Uygulaması
Ekstrakorporeal şok dalga tedavisi (ESWT), uygulanan enerji yoğunluğuna göre sürede değişiklik göstermektedir. Tedavi uygulanırken hasta rahat edebileceği bir pozisyonda yatırılmaktadır. Tedavinin uygulanacağı bölge ultrason veya muayene yoluyla belirlenmektedir. Enerjinin bölgeye daha iyi iletilebilmesi için tedavi öncesi cilt üzerine jel sürülmektedir.
ESWT seans süresi uygulandığı bölgeye göre değişiklik göstermekle birlikte ortalama 3-4 dakikadır. Bu sırada ortalama 2500 şok dalga darbesi uygulanmaktadır. Ekstrakorporeal şok dalga tedavisi, haftada bir, 3-5 hafta boyunca uygulanabilmektedir.
Ekstrakorporeal Şok Dalgası Tedavi Seçenekleri
Ekstrakorporeal Şok Dalgası Tedavisi, 2000 yılında ABD Sağlık Bakanlığı FDA tarafından onaylanmıştır. ESWT’nin avantajlarından biri kronik tendon (kasların ürettiği gücü kemik ve eklemlere ileten bağlar) problemleri için ameliyatsız bir seçenek olarak bilinmektedir. Topuk dikeni veya plantar fasiit (topuktan ayak parmaklarına uzanan doku bandının iltihaplanması) için uygulanan cerrahi tedavi sonucunda enfeksiyon, yara problemleri ve şikayetleri düzeltmede başarısızlık gibi istenmeyen etkiler olabilmektedir. Bu sebeple mümkün olduğunda ameliyat dışı tedavilere yani Ekstrakorporeal Şok Dalgası Tedavisine öncelik verilmektedir.
Ekstrakorporeal Şok Dalgası Tedavisi, her hastada etki göstermeyebilir ya da etkisi az olabilir. ESWT’nin bilimsel araştırmalar üzerinden bakıldığında ayak tabanı iltihabı tedavisindeki başarı ortalaması %50-90 arasında yer almaktadır.
Güncelleme Tarihi : 12 Aralık 2023
Yayınlanma Tarihi: 29 Temmuz 2022
