Yükleniyor
Ekolali, başkalarının söylediklerini istemsizce patolojik bir şekilde tekrarlama eylemidir. Özellikle konuşmayı öğrenen küçük çocuklarda görülmekle birlikte, aynı zamanda dil bozukluğu, otizm, şizofreni, demans, tourette sendromu ve bunamanın bir belirtisi olabilir. Konuşmayı öğrenen çocuklarda 3 yaşına kadar düzelen bu durum yetişkinlikte devam ederse veya ortaya çıkarsa gelişimsel gecikme veya altta yatan bir problemin göstergesi olabilir.
Ekolali, başka bir kişiden duyulan kelimelerin, ifadelerin veya seslerin tekrarı veya taklidi ile karakterize bir iletişim bozukluğudur. Konuşmayı öğrenen çocuklarda normal karşılanan ekolali durumu daha ileri yaşlarda ortaya çıkarsa araştırılması gerekir.
Ekolali durumunda kelimelerin veya seslerin tekrarı otomatiktir ve istemsiz bir şekilde gerçekleşir. Konuşmayı öğrenme evresindeki çocuklarda normal karşılansa da ileri yaşta ortaya çıkması otizm belirtisi sayılabilir. Çünkü ekolali genellikle otizm spektrum bozukluğu ve tourette sendromunda yaygın görülen bir durumdur.
Başta otizm olmak üzere birtakım tıbbi durumların neden olabileceği öngörülse de ekolaliye kesin olarak hangi faktörün neden olduğu konusunda net bir cevap söz konusu değildir. Otizm ile birlikte tourette sendromu, dikkat eksikliği, afazi, kafa travması ve gelişimsel gecikme ekolaliye yol açabilir.
Ekolali genel olarak iki farklı tipte kendini gösterir. Bunlar anında ve gecikmeli ekolali şeklindedir. Anında ekolali durumunda tekrarlama ve taklit eylemi duyulan kelime ve seslerin hemen peşinden gelir. Gecikmeli ekolali ise kelimelerin duyulduktan saatler veya günler sonra gecikmeli tekrarlanmasını içerir. Genellikle otizm spektrum bozukluğu olan kişilerde görülür.
Ekolaliye yol açabilecek faktörler olarak otizm spektrum bozukluğu gösterilebilir. Bununla birlikte tourette sendromu, afazi, kafa travması, dikkat eksikliği, felç, gelişimsel gecikme, hafıza kaybı ve şizofreni gibi faktörler de ekolaliyi tetikleyebilir.
Ekolaliye neden olabilecek potansiyel tetikleyici unsurlar şunlardır:
Yukarıda belirtilen tüm bu nedenler ekolali için potansiyel faktörlerdir. Ekolalinin altında yatan nedenin belirlenmesi için kesin tanı koyulması gerekir. Bunun için de doktor kontrolü önemlidir.
Ekolalinin en karakteristik belirtisi konuşmaların, seslerin veya ifadelerin istemsiz bir şekilde tekrarlanmasıdır. Bu durum kendini gayet net bir şekilde belli eder. Bununla birlikte seslerin tekrarı sırasında kişide agresiflik ve kaygı durumu da oluşabilir.
Ekolali genellikle bir konuşma terapisti tarafından uygulanacak testler aracılığıyla tespit edilebilir. Profesyonel terapistler genellikle otizmli çocukları konuşma dersleri aracılığıyla ekolali açısından test eder. Ekolali testi, vakanın hafiften şiddetliye kadar değişen bir aralıkta nerede olduğunun tespitini yapar. Bununla birlikte konuşma terapisti ekolali evresini belirleyebilir ve kişi için en iyi tedavi yöntemini belirleyebilir.
Ekolali tedavisi, altta yatan nedene bağlı olarak belirlenir. Belirlenecek tedaviler konuşma-dil patologları, profesyonel konuşma terapistleri, nörogelişim uzmanları, psikologlar/psikiyatristler ve özel eğitim alan kişiler tarafından yapılmalıdır.
Özellikle konuşma terapisi, otizmle ilişkili ekolaliyi tedavi etmenin etkili bir yoludur. Bir terapist ekibi sizi gözlemler ve ekolalinizin nedenini belirler. Daha sonra neden kelimeleri tekrarlamaya devam ettiğini anlamaya çalışırlar. Ayrıca kişiyi dinleyerek anlayabileceği şekilde yanıtlar verir.
Konuşma-dil patoloğu, otizmle ilişkili ekolaliyi tedavi etmede önemli bir rol oynar. Davranışsal teknikler, konuşma terapisi, sözel ve görsel ipuçları, öğrenme yöntemleri, kendini izleme ve pozitif pekiştirme kullanırlar.
-İlaç tedavisi de ekolaliye neden olan faktör stres, anksiyete veya psikiyatrik bir bozukluktan kaynaklanıyorsa bir çözüm olabilir. Antidepresanlar veya seçici serotonin geri alım inhibitörleri gibi ilaçlar reçete edilebilir.
Ayrıca ekolali felç veya epilepsi gibi nörolojik rahatsızlıklardan kaynaklanıyorsa kişiye özel bir ilaç da verilebilir. Sizde veya çocuğunuzda ekolali varsa dil ve iletişim becerilerini geliştirmek için bir konuşma terapistine danışmanız daha sağlıklı olacaktır.
Ekolali, "tekrarlamak" anlamına gelen Yunanca "echo" ve "konuşma" anlamına gelen "lalia" köklerinden türeyen, duyulan seslerin istemsiz tekrarlanmasını içeren bir konuşma bozukluğudur.
Ekolalinin tedavi edilmemesi kişide öfkeli bir ruh hali ortaya çıkarabilir. Bununla birlikte stres seviyesi artabilir, sosyal anksiyete oluşabilir ve ilişki kurmakta zorluk çekilebilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 1 Ağustos 2024
Yayınlanma Tarihi: 31 Temmuz 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
