Ekimoz, kılcal kan damarların darbe, çarpma ya da düşme nedeniyle yırtılması sonucu deri altında kan birikmesine bağlı oluşan morluklardır. Ekimoz; yara-bere, çürük, ezik olarak da bilinmektedir. Ekimozlar yama şeklinde mor veya mavi renkli olabilir; hafif ağrı görülebilir ama şişme yapmazlar. Kendiliğinden iyileşen ekimozlar kayboldukça renkleri sarıya ve yeşilimsi bir renge dönebilir.
Ekimoz Nedir?
Ekimoz, çarpma, düşme gibi bir travma sonucu deri altında kan birikmesidir. Kılcal kan damarları hasar görür, kan sızar ve yakın dokularda toplanır. Bu derinin altındaki herhangi bir alanda veya ağız gibi mukoza zarında olabilir. Ekimoz ciltte büyük kırmızı, mavi veya mor bir alan olarak görünebilir. Ayrıca bölgede ağrı veya şişlik olabilir. Ekimoz genellikle tedavi gerektirmez.
Ekimoz Türleri Nelerdir?
Ekimoza ek olarak deri içine kanamanın iki türü daha vardır. Genellikle morluğun boyutuna ve konumuna göre ne tür bir kanama olduğunu anlaşılabilir.
Purpura, koyu mor lekeleri veya çapı 4 ila 10 milimetre arasındaki benekleri ifade eder. Ekimozdan daha net bir sınıra sahip olma eğilimindedirler ve bazen bir çürükten çok kızarıklık gibi görünürler. Ekimozdan farklı olarak, purpura bir yaralanmadan kaynaklanan şiddetten kaynaklanmaz. Bunun yerine, genellikle bir enfeksiyon, ilaç veya kan pıhtılaşma problemlerinden kaynaklanır. Purpura, noktasal ve küçük benekli formlarıyla karakterize edilir. Lekeler halinde veya geniş alanlarda spontan cilt veya mukoza kanaması şeklinde ortaya çıkarlar. Kırmızımsı renklenmeleri, cilt dokusuna kan sızmasından kaynaklanır. Daha eski purpuralar kırmızı-kahverengi görünür.
Peteşi, ciltte mor, kırmızı veya kahverengi olabilen çok küçük noktalardır. Küçük kan damarları olan kılcal damarların yırtılmasından kaynaklanır ve kümeler halinde görünürler. Purpura gibi, peteşi daha çok döküntü gibi görünür ve genellikle ilaçların veya altta yatan bir durumun sonucudur. Bu deri kanamaları toplu iğne başı büyüklüğündedir. En küçük noktasal deri veya mukoza zarı kanamasıdır. Yeni oluşmuş peteşiler kırmızımsı, daha eski olanlar kırmızımsı kahverengidir. Vücutta, özellikle bacaklarda, ayak bileklerinde ve alt bacaklarda dağınık görünürler.
Ekimoz Neden Olur?
Ekimozun nedenleri darbe veya çarpma ile gelişen travma, aşırı efor sonucu yaşanan kas yaralanmaları, k vitamini eksikliği, enfeksiyon ve pıhtılaşma bozukluklarıdır.
Ekimoza neden faktörler şu şekildedir:
Travma: Doğrudan keskin veya kesici bir nesnenin neden olmadığı darbe veya çarpma.
Sportif faaliyetler: Sporcular genellikle ekimozdan muzdariptir. Bu, travma veya egzersiz sırasında kasların yaralanması sonucunda aşırı efordan kaynaklanabilir.
K Vitamini Eksikliği: K vitamini, uygun kan pıhtılaşması için gereklidir. K vitamini eksikliği ekimoz riskini artırır.
Enfeksiyonlar: Çeşitli bulaşıcı süreçler kan damarlarını zayıflatabilir ve onları daha savunmasız hale getirebilir. Sonuç olarak, doğrudan cilt hasarına neden olmadan daha sık patlarlar. Etkilenen kişinin ateşi çıkmadan önce küçük çaplı kanama meydana gelebilir.
Pıhtılaşma bozuklukları: K vitamini eksikliğinde olduğu gibi, pıhtılaşma bozuklukları ekimoz riskini artırabilir. Buna bir örnek Von Willebrand hastalığıdır. Kan pıhtılaşma bozukluğunun kanser gibi başka hastalıklardan da kaynaklanabileceği unutulmamalıdır.
Antikoagülan ilaçlar kullanmak: Bazı hastalıklar antikoagülan (kanın pıhtılaşmasını önleyen) ilaç almayı gerektirir. Ancak bunlar spontan ekimozla sonuçlanabilir.
Hematom ve ekimoz farkı nedir?
Görünüm olarak birbirine benzeyen ekimoz ve hematomları birbirinden ayıran nokta, hematomların organlarda bile oluşabilmesidir. Ekimoz ise sadece deri altında dokularda oluşmaktadır. Hematomlar çoğunlukla şiddetli veya tekrarlanan darbelerin sonucunda meydana gelir. Daha az hacimli ve daha az göze çarpan ekimozlar, kılcal kan damarlarının yırtılmasından kaynaklanır. Hematom, morluktan farklıdır. Ancak her iki durumda da kan damarlarının hasar görmesi sonucu dokulara kan sızar. Ekimoz, sarımsı ve yeşilimsi hale gelen morumsu mavi bir nokta şeklinde görünen, şişmemiş bir kan birikimidir. Hematom ise bir yumrudur, daha doğrusu kanın varlığı nedeniyle mavimsi bir lezyondur, Daha şiş ve hacimli bir görünümü vardır. Kazalardan sonraki yaralanmalar hematomlara neden olur.
Hematom geniştir, başlangıçta kırmızımsı ya da mavimsi, daha sonra yeşil, sarı veya kahverengidir. Hematomlar vücudun herhangi bir yerinde meydana gelebilir ve ağrılı ve şiş olabilir. Derideki renk değişikliği, yaralanmadan hemen sonra değil, saatler veya günler sonra ortaya çıkar. Ekimozun nedenleri, çarpma, düşme gibi travmalar, kan sulandırıcı ilaçlar ve kan pıhtılaşma bozukluklarından sonra ciltte ve altta yatan dokuda kan birikmesidir. Hastalar halk dilinde bunu çürük ya da morluk olarak ifade eder. Genellikle herhangi bir tedavi gerekmez. İki ila üç hafta sonra morluk geriler.
Güncelleme Tarihi : 13 Kasım 2024
Yayınlanma Tarihi: 23 Kasım 2022