Eisenmenger sendromu, tedavi edilmemiş doğuştan kalp rahatsızlığı nedeniyle pulmoner hipertansiyonun (akciğerlerde yüksek kan basıncı) meydana gelmesidir. Eisenmenger sendromunda sağ karıncıkta basıncın artması sebebiyle, kanın kalbin sağ kısmından sol kısmına şant yapması durumu söz konusu olur. Doğuştan kalp kusurlarının erken teşhis edilmesi ve akabinde onarılması genellikle eisenmenger sendromunu önlemeye yardım eder. Eisenmenger sendromunun geliştiği vakalarda, tedavi genel olarak düzenli sağlık kontrolleri ve semptomları iyileştirmek için ilaç kullanımını içerir.
Eisenmenger Sendromu Nedir?
Eisenmenger sendromu, tedavi edilmemiş bir konjenital kalp kusuru nedeniyle akciğerlerde yüksek tansiyon gelişmesidir. Eisenmenger sendromu, kalıcı kalp ve akciğer hasarı da dahil olmak üzere zamanla çeşitli komplikasyonlara neden olabilir. Cerrahi olmayan tedaviler semptomları hafifletmeye odaklanır ancak eisenmenger sendromunun kesin bir tedavisi yoktur.
Akciğerlerin ve kalbin sağ tarafındaki kan damarlarında yüksek tansiyon anlamına gelen eisenmenger sendromu ayrıca kalbin sol ve sağ tarafları arasında kan şantına da yol açar. Bu durum kalbin sol tarafından kalbin sağ tarafına kan akışına neden olan anormal bir bağlantı demektir.
Eisenmenger sendromu genellikle bir veya daha fazla tedavi edilmemiş konjenital (doğumla birlikte) kalp kusurunun bir sonucudur. Bu durum zamanla kalıcı akciğer hasarına ve diğer komplikasyonlara sebebiyet verebilir.
Kesin bir tedavisi bulunmayan eisenmenger sendromunda uygulanan yöntemler genellikle semptomları iyileştirmeye yöneliktir.
Eisenmenger Sendromu Neden Olur?
Eisenmenger sendromu genellikle kalbin ana kan damarları veya odacıkları arasındaki onarılmamış bir delik oluşumu sonucuyla meydana gelir. Bu deliğe şant adı verilir. Şant, doğumda mevcut olan bir kalp sorunudur.
Eisenmenger sendromuna yol açabilecek kalp kusurları şöyle açıklanabilir:
Ventriküler septal defekt
Eisenmenger sendromunun en yaygın nedeni olarak ventriküler septal defekt kabul edilir. Bu durumda alt kalp odacıkları arasındaki doku duvarında bir delik söz konusudur. Bu delik aynı zamanda şant adını alır.
Atrioventriküler kanal defekti
Atrioventriküler kanal defektinde kalbin ortasında büyük bir delik vardır. Delik, üst odacıklar ile alt odacıklar arasındaki duvarların birleştiği yerde yer alır. Aynı zamanda kalpteki bazı kapakçıklar da gerektiği gibi çalışmayabilir. Bu durum da eisenmenger sendromuna yol açan faktörlerden biridir.
Atriyal septal defekt
Atriyal septal defekt durumunda iki üst kalp odası arasındaki doku duvarında bir delik meydana gelir.
Patent duktus arteriosus
Oksijenden fakir kanı akciğerlere taşıyan atardamar ile vücudun ana atardamarı arasındaki açıklık durumu patent duktus arteriosustur. Bu da eisenmenger sendromu nedenlerinden biridir.
Özetle meydana gelen kalp rahatsızlıklarının herhangi birinde, kan normalde olmadığı şekilde akar. Sonuç olarak, pulmoner arterdeki basıncın artması durumu söz konusudur. Zamanla, artan basınç akciğerlerdeki daha küçük kan damarlarına zarar verir. Hasarlı kan damarı duvarları ise kalbin akciğerlere kan pompalamasını zorlaştırır. Akabinde ise eisenmenger sendromu yaşanabilir.
Eisenmenger Sendromu Belirtileri
Eisenmenger sendromunun karakteristik belirtiler arasında cildin mavi veya gri bir tene dönüşmesi, göğüs ağrısı, sıkışması, nefes darlığı, baş dönmesi, baş ağrısı, kalp atış hızının artması ve parmaklarda uyuşma yer alır.
Eisenmenger sendromunda ortaya çıkabilecek belirtiler şu şekildedir:
- Mavi veya grimsi bir ten
- Göğüs ağrısı veya sıkışması
- Nefes darlığı
- Baş dönmesi
- Baş ağrısı
- Kalp atış hızının artması
- Parmaklarda uyuşma
- Hareket sırasında çabuk yorulma
- Ödem
- Yorgunluk ve enerji eksikliği
Eisenmenger sendromunun komplikasyonları nelerdir?
Erken teşhis edilmeyip tedavisinde geç kalınan eisenmenger sendromu bazı komplikasyonlara yol açabilir. Bu komplikasyonlar maddeler halinde şöyle ifade edilebilir:
Eisenmenger Sendromu Nasıl Teşhis Edilir?
Fiziksel muayene sırasında eisenmenger sendromu belirtileri fark edilerek teşhis konusunda fikir edinilebilir ancak birtakım testler yoluyla tanı kesinleştirilir. Testlere örnek olarak;
Eisenmenger Sendromunun Tedavisi
Eisenmenger sendromunun kesin bir tedavisi yoktur ancak uygulanan tedavi yöntemleri genellikle semptomları kontrol etmeye yöneliktir.
Antibiyotikler: Antibiyotik ilaçlar kalp ve akciğerlerdeki bakteriyel enfeksiyonları önlemek için kullanılır.
Antikoagülanlar: Kanın pıhtılaşmasını önleyen ilaçlar da eisenmenger sendromunun tedavisinde işe yarayabilir.
Diüretikler: Vücutta sıvı birikimini azaltan ilaçlar olan diüretikler de tedavi sürecinde denenebilir.
Çift endotelin reseptör antagonistleri: Akciğerlerdeki yüksek kan basıncını düşüren ilaç kullanımı da sürece dahil edilebilir.
Demir takviyeleri: Demir eksikliği anemisini tedavi etmek için ek demir takviyeleri de kullanılabilir.
Ek oksijen desteği: Nefes alışverişinin iyileştirilmesi için yardımcı olacak oksijen tedavisi de gerekebilir.
H2: Eisenmenger Sendromu Hakkında Sık Sorulan Sorular
Eisenmenger sendromu ne anlama gelir?
Eisenmenger sendromu, tedavi edilmemiş doğuştan kalp kusurlarının ciddi bir komplikasyonu olarak ortaya çıkar. Bu sendromda, kalp ve akciğerlerdeki anormal kan akışı, akciğer damarlarının sertleşmesine ve daralmasına neden olur, bu da akciğer atardamarlarında yüksek tansiyona (pulmoner arteriyel hipertansiyon) yol açar. Sonuç olarak, akciğerlerdeki kan damarlarında kalıcı bir hasar meydana gelir.
Eisenmenger sendromu önlenebilir mi?
Eisenmenger sendromunu önleyebilmenin tek yolu doğuştan gelen kalp kusurlarını mümkün olan en kısa sürede onarmaktır.
Eisenmenger sendromunda hamile kalınır mı?
Eisenmenger sendromuna sahip kişilerin hamile kalması birtakım riskleri beraberinde getirebileceği için tehlikeli olabilir. Çünkü riskler arasında kalp yetmezliği, kan pıhtıları gibi ciddi sonuçlar bulunur. Hastalığa sahip olan ve hamile kalmayı düşünen kişiler bu riskler hakkında yetişkin konjenital kalp rahatsızlıkları konusunda uzman bir doktorla görüşmelidir.
Eisenmenger sendromuna hangi doktor bakar?
Eisenmenger sendromu belirtileri yaşadığını düşünen kişiler kalp ve damar cerrahisi bölümü doktorlarından randevu alabilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 17 Mart 2025
