Diyafram, göğsün tabanında bulunan, akciğer ve kalbin altında yer alan, kişinin nefes alıp vermesine yardımcı olan ince bir iskelet kasıdır. Ritmik olan kasılan bir kas grubu olan diyafram, aynı zamanda kubbe şeklindedir. Nefes alırken diyafram kasının kasılması akciğerleri genişletir ve bu durum da kişinin rahat bir şekilde nefes almasını sağlar. Pek çok tıbbi durum, yaralanma veya hastalıklar diyaframın çalışma performansını etkileyerek nefes darlığı ve göğüs ağrısı gibi komplikasyonlara neden olabilir. Böyle durumlarda diyafram nefesini doğru almak için nefes egzersizleri uygulamak diyaframınızı güçlendirebilir ve olması gerektiği gibi çalışmasını sağlayabilir.
Diyafram Nedir?
Diyafram, kişinin rahat bir şekilde nefes alıp vermesini sağlayan, akciğer ve kalbin hemen altında bulunan, solunum sisteminin temel kasıdır. Nefes aldıkça kasılan, kubbe şeklinde bir kas olan diyafram aynı zamanda ince bir iskelet yapısına sahiptir. Nefes aldıkça kasılması havayı akciğerlere çeken bir vakum etkisi doğurur ve akciğerlerin genişlemesini ve kişinin nefes alma sürecini ilerletmesini sağlar.
Solunumun ana kas grubu olan diyafram bunun yanı sıra solunum dışında da bazı görevlere sahiptir. Diyafram kan basıncını artırarak vücudun kusmuk, idrar ve dışkıdan kurtulmasına yardım eder. Diğer yandan diyafram asit reflüsünü engellemek için yemek borusuna baskı da yapar.
Birçok tıbbi durum diyaframın performansını olumsuz etkileyerek kişinin sağlıklı bir nefes alıp verme sürecini engellemiş olur. Bu duruma sebep olan ve en sık görülen durumlar arasında fıtıklar ve ameliyatlarla birlikte meydana gelen kazalardan kaynaklanan sinir hasarları yer alır.
Amyotrofik lateral skleroz (ALS) gibi nöromüsküler bozukluklar da diyaframı zayıflatabilir. Bu gibi durumlar kişinin nefes almada zorluk çekmesi, mide yanması yaşaması ve göğüste veya karında ağrı hissetmesine sebebiyet verebilir.
Diyafram Nerededir?
İnce ve kubbe şeklinde bir kas olan diyafram, karın ve göğüs boşluğunun arasında, akciğerlerin ve kalbin hemen altında yer alır. Nefes aldıkça kasılan bir kas olan diyafram, havayı akciğerlere çeken bir vakum etkisi doğurur ve akciğerlerin genişlemesini ve kişinin nefes alma sürecini ilerletmesini sağlar.
Diyafram Ne İşe Yarar?
Diyafram, solunum sisteminin temel kasıdır ve kişinin nefes alıp verme sürecini yönetir. Ana işlevi nefes alıp verme sürecini yönetmesi olan diyafram, göğüs boşluğunu karın boşluğundan ayırması sonucu solunum esnasında akciğerlere hava çekilmesini kontrol etmeye yarar.
Diğer yandan diyafram, vücudun kan basıncını artırarak kusmuk, idrar ve dışkının dışarı atılmasını sağlar. Ayrıca diyafram asit reflüsünü önlemek adına yemek borusuna da baskı yapmasıyla bilinir.
Diyaframın fayda sağladığı temel noktalar şu şekildedir:
- Solunum sisteminin temel kasıdır
- Diyafram nefes alıp verme sürecini yönetir
- Göğüs boşluğunu karın boşluğundan ayırır ve akciğerlere hava çeker
- Diyafram, vücudun kan basıncını artırır
- Vücuttan kusmuk, idrar ve dışkının atılmasını sağlar
- Asit reflüsünü önlemek için yemek borusuna baskı yapar
Diyafram Nefesi Nasıl Alınır?
Diyafram nefesi, kişinin nefes alıp verme performansını olumlu etkileyen ve diyafram kasını daha etkin bir şekilde kullanmaya yarayan bir nefes alma tekniğidir. Bu teknik sayesinde diyafram kası daha aktif bir hale gelerek sağlıklı bir nefes alma süreci gerçekleşir.
Diyafram nefesini uygulamak için öncelikle dizleriniz bükülü ve başınız desteklenmiş şekilde düz bir zemine veya yatağa sırt üstü yatılır. Daha sonra karnın genişlediğini hissedene kadar 4 saniye boyunca burundan nefes alın. Bu aşamada karnın dışarı çıktığını ve ciğerlerin açıldığını hissedersiniz. Daha sonra 7 saniye kadar nefesini tutun, ardından 6 saniye içinde yavaşça ve sabit bir şekilde ağızdan verin.
Bu uygulamayı düzenli bir şekilde tekrarlayarak diyafram kasınızı harekete geçirebilirsiniz. Önemli olan burundan nefes alıp ağızdan yavaş bir şekilde geri vermektir.
Diyafram nefesi adım adım şu şekilde alınır:
- Düz bir zemine veya yatağa sırt üstü yatın,
- Karın dışarı çıkana kadar 4 saniye boyunca burundan nefes alın,
- 7 saniye kadar nefesinizi tutun,
- 6 saniye içinde yavaş ve sabit çekilde ağızdan nefes verin
Bu uygulamalar, diyafram nefesini harekete geçirerek kişiye aşağıdaki faydaları sağlar:
- Diyafram güçlenir, solunum kapasitesi artar
- Akciğerlere daha fazla oksijen gider
- Kişiye rahatlık verir, stresi azaltır
- Kalp atışlarını düzenler, kan basıncını kontrol eder
- Sesi güçlendirir
Hangi Hastalıklar Diyaframı Etkiler?
Birçok tıbbi durum diyafram kasını ve performansını olumsuz etkiler. Özellikle kazalar, yaranmalar, ameliyatlar, fıtık ve sinir hasarları diyaframın çalışma performansını etkiler.
Diyafram kasını olumsuz etkileyen hastalıklar şunları içerir:
- Mide fıtığı
- Frenik sinir hasarı
- Kramp ve spazmlar
- Felç
- Diyafragmatik çarpıntı
- Kaza veya yaralanmalar
- Ameliyatlar
Diyafram Ağrısı Nedir?
Diyafram ağrısı, yorucu egzersiz, hamilelik, ilgili bölgedeki travma, mide fıtığı veya safra kesesi gibi sorunlar sonucu akciğer ve kalbin altında yer alan diyafram kasında ağrı hissedilmesidir. Yaşanan bu ağrı genellikle nefes alındığı sırada göğüs bölgesinde hissedilir.
Diyafram ağrısına neden olan durumlar genel olarak şöyledir:
- Aşırı ve yorucu egzersiz
- Hamilelik
- Travma
- Mide fıtığı
- Safra kesesi sorunları
- Kas-iskelet sistemi bozuklukları
- Bronşit
- Sinir hasarı
Yukarıda yer alan nedenler sonucu oluşan diyafram ağrısının kişide meydana getirdiği bazı farklı semptomlar da belirtilebilir.
Diyaframda meydana gelen sorunlar ve özellikle ağrı gibi bazı belirtiler kalp krizi belirtilerine de benzer. Nefes darlığı, göğüste sıkışma veya göğüs ağrısı söz konusuysa teşhis için doktora başvurun.
Diyafram Hakkında Sık Sorulan Sorular
Diyafram ne demek?
Diyafram, kişinin solunum sistemini esas alan, sağlıklı bir nefes alıp verme sürecini yöneten ince iskelet yapısına sahip bir kastır.
Diyafram ağrısı nasıl geçer?
Diyafram ağrısının geçmesi için öncelikle ağrıya neden olan durumların belirlenmesi gerekir. Eğer ağrıya sigara, yoğun egzersiz, obezite gibi durumlar sebep oluyorsa hastanın yaşam tarzında yapacağı değişimler diyafram ağrısını geçirecektir.
Diyafram hasar görürse ne olur?
Diyaframın hasar görmesi birtakım faktörlere bağlıdır. Diyaframın hasar görmesi hem nefes alma sürecini olumsuz etkiler hem de diyafram kasında kalıcı hasarlar bırakabilir.
Diyafram ağrısı nereye vurur?
Diyaframda meydana gelen ağrı genel olarak göğüs, bel, karın ve sırt bölgelerine vurur.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 27 Kasım 2023
