Yükleniyor
Diyabetik nöropati, diyabet kaynaklı sinir hasarıdır. Kan şekeri düzeyinin yüksek olması zamanla kandaki yağların sinirlere zarar vermesi periferik sinirlerin kademeli olarak bozulmasına neden olur ve bu durum diyabetik nöropati olarak adlandırılır. Diyabetik nöropati, başlangıçta ellerde ve ayaklarda ağrılı bir yanma hissine neden olur ancak ilerleyen dönemde kan damarları, kalp problemleri ve sindirim sistemini problemlerinin de kaynağı olabilir.
Diyabetik nöropati, özellikle diyabet hastalarında görülen yüksek kan şekerinin ayaklar, bacaklar, organlar ve kaslar dahil olmak üzere sinirlere zarar vermesidir. Sinirlerin zarar görmesi, tip 1 ve tip 2 diyabet türlerine sahip kişilerde vücudun çeşitli yerlerinde ciddi sorunlara neden olabilir.
Bazen nöropati diyabetin ilk belirtisi olarak ortaya çıkarken bazen diyabet tanısı konulduktan sonraki ilk 10 yıl içinde ciddi sinir sorunları görülebilir. Diyabet uzun sürdüğü durumda nöropati gelişme riski de o kadar artar. Diyabetli kişilerin yaklaşık yarısında bir tür nöropati bulunabilir.
Diyabetik nöropati, oluşmasının nedeni vücutta kan şekerinin yüksekliği oluşmasıdır. Özellikle diyabeti olan kişilerde görülen diyabetik nöropati, kan şekeri seviyesinin yanında metabolik ve kalıtsal faktörler nedeniyle de görülebilir.
Diyabetik nöropati nedenleri şöyle sıralanabilir:
Vücuttaki yüksek kan şekeri, sinirlerde kimyasal farklılıklara neden olarak sinirlerin sinyal iletme yeteneğine etki eder. Aynı zamanda sinirlere oksijen ve besin taşınmada önemli bir etken olan kan damarlarının da zarar görmesine neden olabilir.
Yüksek kan şekerinin yanında yüksek trigliserit ve kolesterol seviyeleri de nöropatiye neden olabilir. Özellikle aşırı kilolu ya da obez hastalarda nöropati gelişme oranı yüksek olmaktadır.
Bazı kişiler kalıtsal faktörlere bağlı olarak sinir hastalıklarına karşı daha duyarlı olur. Bu da diyabetik nöropati gelişim faktörleri arasında sıralanabilir.
Dört ana türü bulunan diyabetik nöropatinin belirtileri de türüne göre farklılık gösterir. Diyabetik nöropati de ortak belirtiler sinir hasarı sonucu, el ve ayakta yanma, uyuşma ve karıncalanmadır.
Türlerine göre diyabetik nöropati belirtileri şöyle sıralanır:
Diyabetik nöropatinin en yaygın türü olan periferik nöropati, ayakları, bacakları, ardından elleri ve kolları etkileyen türdür. Periferik nöropati belirtileri genellikle geceleri daha da kötü hale gelebilir.
Periferik nöropatinin en yaygın görülen belirtileri şöyle sıralanır:
Otonom nöropati, vücut fonksiyonlarını kontrol eden sinirlerde ortaya çıkan hasarlar sonucunda meydana gelir. Otonom vücutta kalp atışını, terlemeyi, sindirim sistemini ve kan basıncını kontrol eder. Vücuttaki diyabet bu bölgede bulunan sinirleri etkilediği durumda otonom nöropati görülür.
Otonom nöropatinin en yaygın görülen belirtileri şöyle sıralanır:
Proksimal nöropati, genellikle kalça, uyluk ve bacaklardaki sinirlerin etkilenmesine neden olan diyabetik nöropati türüdür. Proksimal nöropati belirtileri, vücudun bir noktasında görülerek daha sonrasında yayılabilir.
Proksimal nöropatinin en yaygın görülen belirtileri şöyle sıralanır:
Mononöropati, vücutta tek bir sinirin hasar görmesi durumunda ortaya çıkan diyabetik nöropati türüdür. Özellikle yüz, gövde, kol ya da bacakta görülen monoröpati, karpal tünel sendromu gibi hastalıklara neden olabilir.
Mononöropatinin en yaygın görülen belirtileri şöyle sıralanır:
Diyabetik nöropati, kişinin diyabet nedeniyle hangi sinirin hasar gördüğüne dair bilgi verir. Böylelikle kişiye en uygun tedavi yöntemi uygulanır. Diyabetik nöropati tanısı öykü, klinik muayene ve destekleyici laboratuvar testlerine dayanır. Uzman doktor diyabetik nöropati sürecinde şu testleri isteyebilir:
Diyabetik nöropati tedavisi yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaç kullanımı olarak farklılık gösterir. Kan şekerinin düzenli olarak kontrolü, tansiyon gibi risk faktörlerinin takip edilmesi de diyabetik nöropati tedavisinin aşamaları arasında yer alır.
Diyabetik nöropatiye yönelik olarak uygulanabilecek tedaviler şunlardır:
Diyabetik nöropati, baş ağrısı, baş dönmesi, halsizlik ya da kronik ağrılara neden olabilir. Buna yönelik olarak ağrı kesici ilaçlardan yararlanılabilir. Oluşan ağrılara yönelik olarak da topikal kremler önerilir. Tedavi, kişinin spesifik semptomlarına bağlı olarak değişir.
Diyabetik nöropati, özellikle şeker hastalarında görülen sinir hasarı olmasından dolayı nöroloji doktorları tarafından bakılabilir. Bir hastalık süreci içerisinde olunan bir durumda ise algoloji doktorlarından destek alınabilir.
Kan şekerinin takibi ve sağlıklı bir yaşam tarzıyla beraber diyabet olan kişilerde diyabetik nöropati önlenebilir. Tip 2 diyabete sahip olan kişilerde diyabetik nöropati önlenemez fakat semptomları yönetilebilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 6 Haziran 2024
Yayınlanma Tarihi: 26 Mart 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
