Diş Taşı Nedir? Diş Taşı Temizliği Nasıl Yapılır?

Diş Taşı Nedir?

Diş taşı, dişlerde kalsiyum gibi mineral tuzların birikmesiyle dişlerin çürümesine katkıda bulunan sertleşen plaktan oluşan birikintilerdir. Diş taşları dişler üzerinde ve diş eti çizgisinin hemen altında oluşur.

Ağızda biriken yiyecek artıkları, tükürük, bakteriler ve diğer maddelerin birleşerek plak oluşturur, temizlenmeyen bu plakların zamanla mineralize olmasıyla dönüştüğü taş formuna diş taşı denir.

Diş Taşı Nasıl Oluşur?

Diş taşı (tartar), ağız içindeki plak birikiminin zamanla mineralleşmesiyle oluşur. Diş taşının oluşum süreci şöyledir;

1. Plak Oluşumu: Ağızda bulunan yiyecek artıkları, tükürük, bakteriler ve diğer maddeler birleşerek dişlerin üzerinde yapışkan bir tabaka oluşturur. Bu tabakaya plak denir. Plak, renksiz veya sarımsı bir görünüme sahip olabilir.
2. Plak Mineralleşmesi: Plak, zamanla mineralleşmeye başlar. Tükürük içinde bulunan mineraller (kalsiyum, fosfat vb.) plaktaki bakterilerle birleşir ve sertleşmeye yol açar. Bu mineralleşme süreci diş taşının oluşumunu başlatır.
3. Diş Taşı Oluşumu: Plak birikimi devam ettikçe, mineralleşme artar ve plak sertleşir. Bu sertleşmiş plaka, diş taşı olarak adlandırılır. Diş taşı, dişlerin üzerinde ve diş eti çizgisinin hemen altında oluşabilir.

Diş Taşı Neden Olur?

Ekmek, makarna ve diğer nişastalı yiyecekler, gazlı ve tatlı çay gibi bazı şekerli içecekler, dişlerin ve diş eti sınırlarının iyi temizlenmemesi, ağız bakım ve hijyenine dikkat edilmemesi dişlerde ve diş etlerinde tartar oluşumunun nedenleri arasında yer alır.

Diş Taşı Belirtileri Nelerdir?

Diş taşı, dişlerin üzerinde sarı veya kahverengi lekelerin görünmesine neden olabilir. Bu lekeler, diş minesine yapışmış olan mineralize plak birikiminden kaynaklanır. Bunun dışında diş taşı birikimi, dişlerin üzerinde pürüzlü bir yüzey oluşturabilir. Dişlerinize dokunduğunuzda veya dilinizi dişlerinize sürdüğünüzde pürüzlü bir his alabilirsiniz. Diş taşı diş etinin altında birikerek diş eti problemlerine katkıda bulunabilir. Bu durumda diş etlerinde kızarıklık, şişme ve hassasiyet, kanama ve diş eti çekilmesi gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Diş taşı birikimi, ağız içindeki bakterilerin artmasına ve kötü bir nefes kokusuna yol açabilir.

Bu belirtiler diş taşı oluşumunun bir göstergesi olabilir, ancak kesin teşhis ve tedavi için bir diş hekimine başvurmanız önemlidir. Diş hekiminiz, dişlerinizi ve diş etlerinizi değerlendirecek ve gerekirse profesyonel diş taşı temizliği yapacaktır. Düzenli diş temizliği ve ağız hijyenine özen göstermek, diş taşı oluşumunu önlemek ve ağız sağlığını korumak için önem taşımaktadır.

Diş Taşı Temizliği Ne Zaman Yaptırılmalıdır?

Diş taşı temizliği, düzenli aralıklarla yapılması gereken bir dental prosedürdür. Genel olarak, diş taşı temizliği için yılda en az bir kez hekiminizi ziyaret etmeniz önerilir. Ancak, her bireyin ağız sağlığı durumu farklı olduğundan, bu süre kişiye özel olarak değişebilir.

Diş hekiminiz, ağız sağlığınızı değerlendirdikten sonra size uygun olan diş taşı temizliği sıklığını belirleyecektir. Diş taşı birikimi daha hızlı oluşan veya diş eti hastalığı riski taşıyan bireylerin daha sık aralıklarla diş taşı temizliği yaptırmaları gerekebilir. Daha az birikim gösteren veya düzenli ağız hijyenine sahip olan bireyler, daha uzun sürelerle diş taşı temizliği yaptırabilirler.

Ayrıca, belirtiler veya rahatsızlık hissettiğiniz durumlarda da diş taşı temizliği yaptırmak önemlidir. Örneğin, diş etlerinde kızarıklık, şişlik, kanama veya diş eti çekilmesi gibi belirtiler fark ederseniz, bir diş hekimine başvurmanız ve diş taşı temizliği yapılması gerekebilir.

Diş taşı birikimi diş ve diş eti sağlığını olumsuz etkileyebilir, diş eti hastalıklarına yol açabilir ve diş çürümelerine katkıda bulunabilir. Bu nedenle, düzenli olarak diş hekiminizi ziyaret etmek ve önerilen aralıklarla diş taşı temizliği yaptırmak önemlidir. Diş hekiminiz, size kişisel olarak uygun olan sıklığı belirleyecektir.

Diş Taşı Temizliği Nasıl Yapılır?

Diş taşı temizliği el aletleri veya ultrasonik cihazlar kullanılarak yapılır. Ultrasonik cihaz, titreşim ve su akışı kullanarak diş taşı yumuşatılır ve diş yüzeyinden uzaklaştırılır. El aletlerinde ise ultrasonik cihazın ardından diş yüzeyindeki ince diş taşı artıklarını çıkarmak suretiyle diş taşı temizliği yapılır.

Gerekli durumlarda ileri düzeyde diş taşı birikimi veya ciddi diş eti hastalığı durumunda cerrahi tedavi gerekebilir. Diş hekiminiz, durumunuza bağlı olarak size uygun olan tedavi yöntemini belirleyecektir.

Diş taşı temizliği işlemi genellikle acısızdır, ancak hassas diş etlerine veya diş hassasiyetine sahip kişilerde hafif rahatsızlık hissi olabilir. Önemli olan, düzenli diş temizliği ve profesyonel diş taşı temizliği yaptırmaktır. Diş hekiminizin önerdiği sıklıkta diş temizliği yaptırmak, diş ve diş eti sağlığınızı korumanıza yardımcı olur.

Diş Taşı Temizliği Acı Verir mi?

Diş taşı temizliği genellikle acı vermez. İşlem sırasında minimal ağrı hissedilebilir veya hiç ağrı hissedilmez. Ancak, bazı kişilerde diş eti hassasiyeti veya rahatsızlık hissi olabilir. Bu hassasiyet genellikle geçicidir ve işlemden sonraki birkaç gün içinde azalır. Diş taşı temizliği esnasında diş eti çizgisine yakın bölgelerde hafif bir baskı veya titreşim hissedebilirsiniz. Ayrıca, su ve hava spreyleri kullanılarak ağız içi durulanır ve soğuk hissi oluşabilir.

Eğer işlem sırasında anormal bir ağrı, keskin bir rahatsızlık veya dayanılmaz bir hassasiyet hissederseniz, bunu diş hekiminize bildirmeniz önemlidir. Diş hekiminiz gerekli önlemleri alacak ve size rahatlatıcı tedbirler uygulayabilecektir.

Diş Taşı Temizliği Zararlı mıdır?

Hayır, diş taşı temizliği zararlı değildir. Aslında, düzenli diş taşı temizliği ağız sağlığınızı korumaya yardımcı olan önemli bir adımdır. Diş taşı birikimi yapışkan bir tabakanın sertleşmesi sonucunda oluşur. Bu sertleşmiş plak, dişlerin üzerinde pürüzlü bir yüzey oluşturur ve diş fırçasıyla veya diş ipiyle kolayca temizlenemez. Diş taşı temizliği özel aletler kullanılarak diş taşlarının hassas bir şekilde uzaklaştırılmasını sağlar. Bu işlem sırasında, diş yüzeyi ve diş etleri zarar görmez. Aksine, diş taşı temizliği ağız sağlığınızı iyileştirmek için önemlidir. Düzenli olarak diş hekiminizi ziyaret ederek ve önerilen aralıklarla diş taşı temizliği yaptırarak ağız sağlığınızı koruyabilirsiniz.

Evde Diş Taşı Temizlenir mi?

Evde diş taşı temizliği için diş taşı kazıyıcıları veya diş taşı temizleme aletleri bulunmaktadır. Ancak, bu aletlerin kullanımı sırasında hassas diş etlerine veya dişlere zarar verebilirsiniz. Ayrıca, eğitimli olmayan ellerde kullanıldığında, yanlış bir şekilde kullanılan aletler diş minesine zarar verebilir.

Profesyonel diş taşı temizliği, diş hekimlerinin deneyimiyle yapılan bir işlemdir. Diş hekimleri, özel ekipmanlar ve aletler kullanarak diş taşını etkili bir şekilde temizleyebilirler. Ayrıca, diş taşı temizliği sırasında olası hassasiyet veya rahatsızlıkların takibi ve yönetimi de sağlanır. Bu nedenle, diş taşı temizliği için evde yapılan işlemlerin yerine profesyonel bir diş hekimi ziyareti önerilir. Düzenli diş hekimi kontrolleri ve profesyonel diş taşı temizliği, ağız sağlığınızı korumak ve diş eti hastalıklarını önlemek için gereklidir.

Evde Diş Taşı Temizliği İçin Öneriler Nelerdir?

Diş taşı oluşmuş ise diş taşı temizliğini profesyonel bir diş hekiminin yapması en etkili ve güvenli yöntemdir. Evdeki ağız hijyeninizi desteklemek ve diş taşlarının oluşumunu önlemek evde yapılabilecek en etkin yöntemdir. Bunun için diş fırçalama, diş ipi kullanımı ve ağız gargarası önerilebilir. Düzenli olarak diş hekimi kontrolüne giderek profesyonel diş taşı temizliği yaptırmak, ağız sağlığınızı korumanın en etkili yoludur.

Diş Taşı Temizliği Sonrası Oluşan Boşluk Normal midir?

Diş taşı temizliği sonrası oluşan boşluklar normal değildir. Diş taşı temizliği işlemi, diş taşlarını ve plak birikimini temizlemek için yapılan bir işlemdir ve dişin doğal yapısını etkilemez. Dolayısıyla, diş taşı temizliği sonrasında herhangi bir boşluk oluşması beklenmez.

Ancak, bazı durumlarda diş taşı temizliği sonrasında dişler arasında daha fazla boşluk hissi olabilir. Bu durum genellikle dişlerin arasındaki plak ve diş taşının temizlenmesiyle ortaya çıkar. Plak ve diş taşı, dişlerin yakın temasını engelleyebilir ve temizlendiğinde dişler arasında daha fazla boşluk hissi olabilir.

Bu durumda, diş hekiminizle konuşarak durumu paylaşmanız önemlidir. Dişler arasındaki boşluk hissi rahatsızlık veriyorsa, diş hekiminiz uygun tedavileri önerebilir. Örneğin, dişler arasındaki boşluğu kapatmak için diş dolgusu veya diş kaplaması gibi restoratif işlemler yapılabilir. Diş hekiminizin uyguladığı herhangi bir işlem sonrasında oluşan anormal bir boşluk veya rahatsızlık hissi durumunda, hemen diş hekiminize başvurmanız önemlidir.

Diş Taşı Temizliği Dişi İnceltir mi?

Hayır, diş taşı temizliği dişi inceltmez. Dişlerin üzerinde biriken mineralize olmuş  plak, diş minesinin üzerine yapışır ve zamanla diş taşı oluşur. Diş taşı, diş minesinin üzerinde bulunur ve dişin yapısal bütünlüğünü etkilemez.

Diş taşı temizliği işlemi, diş taşını ve plak birikimini özel aletlerle temizlemek amacıyla yapılır. Bu işlem, diş minesine zarar vermeden ve dişin doğal yapısını bozmadan uygulanır.

Diş taşı temizliği sonrasında, dişleriniz daha temiz ve sağlıklı bir duruma gelir. Dişlerinizi düzenli olarak temizlettirerek, diş taşı birikimini kontrol altında tutabilir ve diş sağlığınızı koruyabilirsiniz.

Ancak, bazı durumlarda dişlerin doğal yapılarından kaynaklı olarak aşınma veya incelme olabilir. Bu durumlar genellikle diş sıkma veya diş gıcırdatma gibi dişler üzerindeki aşırı kuvvetlere bağlı olabilir ve diş taşı temizliği ile ilişkili değildir.

Diş Taşı Temizliği Ne Kadar Sürer?

Diş taşı temizliği süresi, birkaç faktöre bağlı olarak değişebilir. Ancak genellikle 30 ila 60 dakika arasında sürer. Süre diş taşı birikiminin miktarına, yerine ve dişlerin durumuna bağlı olarak değişebilir.

Diş Taşları Temizlenmezse Ne Olur?

Diş taşlarının temizlenmemesi ciddi ağız sağlığı sorunlarına yol açabilir. Diş taşlarının temizlenmemesi durumunda ortaya çıkabilecek olası sorunlar şu şekilde sıralanabilir:

• Diş eti hastalıkları: Diş taşları, diş etlerinin tahriş olmasına ve iltihaplanmasına neden olabilir. Bu durum, diş eti hastalıklarının başlangıcı olan gingivitis ve ilerleyen aşamalarda periodontitis gibi durumların oluşumuna katkıda bulunabilir. Diş eti hastalıkları, diş etlerinde kanama, şişlik, kızarıklık, diş eti çekilmesi, diş kaybı gibi ciddi sorunlara yol açabilir.
• Diş çürükleri: Diş taşları, dişlerin üzerinde biriken plakları koruyarak, asit saldırılarına karşı bir bariyer oluşturabilir. Bu da diş çürüklerinin oluşumunu kolaylaştırır. Diş taşları temizlenmediğinde, çürük riski artar ve dişlerin çürümesiyle sonuçlanabilir.
• Ağız kokusu: Diş taşları, bakterilerin biriktiği ve kötü kokuya neden olan uçucu sülfür bileşiklerinin oluşumuna katkıda bulunur. Bu da ağız kokusu problemine yol açabilir.
• Dişlerin renginde değişiklik: Diş taşları, dişlerin üzerinde sarı veya kahverengi lekelerin oluşmasına neden olabilir. Bu da dişlerin doğal beyaz rengini etkileyebilir.
• Dişlerin hassasiyeti: Diş taşları, diş minesinin üzerinde bir tabaka oluşturarak, dişlerin hassas olmasına neden olabilir. Sıcak, soğuk veya tatlı yiyeceklerin ve içeceklerin tüketimiyle birlikte hassasiyet hissi ortaya çıkabilir.

Diş taşı tekrar çıkar mı?

Plak, dişlerin üzerinde biriken bakterilerin, yiyecek artıkları ve tükürükle birleşerek oluşturduğu yapışkan bir tabakadır. Diş taşı ise bu yumuşak bakteriyel birikimin mineralize olmasıyla oluşur. Diş taşı temizlendikten sonra plak birikimini önlemek için düzenli ağız hijyenine ve diş hekimi kontrollerine devam etmek önemlidir. Diş fırçalama, diş ipi kullanımı ve ağız gargarası gibi günlük ağız bakımı rutinlerini sürdürmek, yeni plak birikimini önlemeye yardımcı olur.

Bununla birlikte, bazı insanlar diğerlerine göre daha fazla diş taşı oluşumu riskine sahip olabilir. Diş taşı oluşumunu etkileyebilecek faktörler arasında genetik yatkınlık, sigara kullanımı, ağız hijyeninin yetersiz olması, yanlış diş fırçalama tekniği, dişler arasında sıkışan yiyecek artıkları ve bazı sistemik sağlık sorunları yer alabilir.

Diş Taşı Oluşumu Nasıl Engellenir?

Diş taşı oluşumunu engellemek için aşağıdaki adımlar izlenebilir:

Düzenli ve doğru diş fırçalama: Dişlerinizi her gün en az iki kez, doğru bir fırçalama tekniğiyle fırçalayın. Diş fırçalama, plak birikimini azaltır ve diş taşı oluşumunu önler.

Diş ipi kullanımı: Diş aralarındaki yiyecek artıklarını ve plak birikimini temizlemek için düzenli olarak diş ipi kullanın. Diş ipi, dişlerin arasına nüfuz ederek plak birikiminin önlenmesine yardımcı olur.

Ağız gargarası kullanımı: Bir antibakteriyel ağız gargarası kullanmak, ağızdaki bakteri miktarını azaltabilir ve diş taşı oluşumunu engelleyebilir. Diş hekiminizin önerdiği bir ağız gargarasını kullanabilirsiniz.

Sağlıklı beslenme: Dengeli ve sağlıklı bir beslenme alışkanlığı, diş taşı oluşumunu azaltmaya yardımcı olur. Şekerli ve nişastalı yiyeceklerin tüketimini sınırlayın ve daha çok lifli yiyecekler, meyve ve sebzeler tercih edin.

Düzenli diş hekimi kontrolleri: Diş hekiminizi düzenli aralıklarla ziyaret edin. Diş hekimi, diş taşı birikimini kontrol edecek ve gerektiğinde profesyonel diş taşı temizliği yapacaktır. Genellikle yılda en az bir kez diş hekimi kontrollerine gitmek önerilir.

Sigara ve alkol tüketimini azaltma: Sigara içmek ve aşırı miktarda alkol tüketmek, diş taşı oluşumunu artırabilir. Bu nedenle, bu alışkanlıkları azaltmak veya bırakmak diş taşı oluşumunu engellemek için önemlidir.

Diş taşı oluşumunu engellemek için düzenli ve etkili bir ağız hijyeni rutini benimsemek çok önemlidir. Bu adımları takip ederek, diş taşı birikimini önleyebilir ve genel ağız sağlığınızı koruyabilirsiniz.

Diş Taşı Temizliği Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?

Diş taşı temizliği sonrası hafif bir hassasiyet veya rahatsızlık hissedilebilir. Bu durum genellikle geçici olup, birkaç gün içinde azalır. Eğer aşırı bir rahatsızlık veya ağrı hissederseniz, diş hekiminize başvurmanız önemlidir. Diş taşı temizliği sonrasında dişlerinizi hafifçe fırçalamaya devam edebilirsiniz. Diş hekiminiz size hangi diş fırçasını ve hangi fırçalama tekniğini kullanmanız gerektiği konusunda bilgi verecektir. Yine diş taşı temizliği sonrasında diş ipi kullanmaya da devam edebilirsiniz. Diş ipini dişleriniz arasında nazikçe hareket ettirerek plak ve yiyecek artıklarını temizleyebilirsiniz.

Diş taşı temizliği sonrasında bazen geçici olarak sıcak veya soğuk hassasiyeti görülebilir. Sıcak veya soğuk yiyecek ve içeceklerden kaçınarak veya hassasiyet azaltıcı diş macunları kullanarak bu sorunu hafifletebilirsiniz.

Diş hekiminiz, diş taşı temizliği sonrasında size spesifik önerilerde bulunabilir. Bu önerilere dikkatlice uymanız ve düzenli diş hekimi kontrollerinizi aksatmadan devam ettirmeniz önemlidir. Diş taşı birikiminin tekrar oluşmasını engellemek için düzenli ve etkili bir ağız hijyeni rutini benimseyin. Dişlerinizi düzenli olarak fırçalayın, diş ipi ve ağız gargarası kullanın. Ayrıca, sağlıklı beslenme alışkanlıklarını ve düzenli diş hekimi kontrollerini sürdürün.

Diş Taşı Temizliği ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Diş taşı ağız kokusu yapar mı?

Evet, diş taşı ağız kokusu yapabilir. Dişlerin üzerinde biriken bakteriler, yiyecek artıklarını parçalayarak kötü kokuya neden olan bileşikleri üretebilir. Bu bileşikler kötü koku oluşumuna katkıda bulunurlar. Diş taşı, bakteri birikimini artırarak ve temizlenmediğinde plak ve diş eti hastalıklarına neden olarak ağız kokusunu daha da kötüleştirebilir.

Diş taşını ne yumuşatır?

Diş taşı sertleşmiş bir plak birikimidir ve evde yumuşatılması mümkün değildir. Ancak, düzenli ağız hijyeni uygulayarak plak birikimini önlemek, diş taşı oluşumunu kontrol etmek için etkili bir yöntemdir. Profesyonel diş temizliği de diş taşı birikimini temizlemek için en etkili ve güvenli seçenektir.

Tartar temizleme ile diş taşı temizleme aynı şey midir? 

Evet, "tartar temizleme" ve "diş taşı temizleme" terimleri aynı şeyi ifade etmektedir. Diş taşı, sertleşmiş plak birikimidir ve dişlerin üzerinde veya diş eti hattının altında oluşur. Diş taşı, plak birikiminin zamanla mineralleşmesiyle oluşur. 

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.