Yükleniyor
Dikkat dağınıklığı testi, bir kişinin dikkatini ne kadar süre odaklayabildiğini ve çevredeki dikkat dağıtıcı unsurlardan etkilenip etkilenmediğini ölçmek için kullanılan bir testtir. Bu testler, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) gibi dikkat sorunlarının teşhisinde kullanılır. Bunun yanında, bireyin konsantrasyon ve odaklanma süresinin de kontrolü sağlanır.
Dikkat dağınıklığı testi, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu gibi durumlarda özellikle çocuklarda olmak üzere dikkat dağınıklığını tespit etmek ve derecesini belirlemek için yapılan testtir. Dikkat testi olarak da yapılan bu testlerin uygulanma amacı, bireylerde dikkat eksikliğinin veya dikkat dağınıklığının olup olmadığını kontrol etmektir. Dikkat eksikliği yaşayanlar, dikkatlerini belli bir konuya veya spesifik bir işe uzun süre odaklayamayabilirler.
Aynı zamanda, sık sık unutkanlık yaşayabilirler. Bu sorunlar, bireylerin yaşam kalitesini ciddi bir şekilde etkileyebilir. Bu sorunların temelinde ise, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğue yatıyor olabilir. Bireylerin bu tanıya sahip olup olmadıkları ise dikkat dağınıklığı testleriyle ortaya çıkar. Dikkat eksikliği testi, uygulandığı kişinin yaşına göre farklı sorulardan oluşabilir. Aynı zamanda, test aynı yaş grubuna uygulansa da kişiden kişiye sorular veya test çeşidi değişiklik gösterebilir.
Bireye uygulanacak DEHB testi çeşidine, testi uygulayacak psikolog, klinik psikolog veya doktor karar verir. Testi uygulayan kişi, test sonuçlarını çözümleyerek kişide dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olup olmadığını anlayabilir. Test sonucuna göre, birey, psikoloğa veya psikiyatriste yönlendirebilir.
Dikkat testleri, çocuklara, yetişkinlere ve yaşlılara yapılabilir. Çocuklara uygulanan testler, 2 yaşında veya daha büyük çocuklara uygulanır. Her dikkat dağınıklığı testi, kendine özgü spesifik özelliklere sahiptir. Bir başka değişle, bir test için uygun olan bir koşul diğer bir test için uygun olmayabilir.
Örneğin, bazı dikkat eksikliği testleri, yalnızca belli bir yaş grubuna uygulanırken bazı testler ise yalnızca iyi bir şekilde okuma yazma bilen bireylere uygulanabilir. 2 yaş dikkat eksikliği testinde hiçbir okuma yazma veya işlem yapmayı gerektirecek sorular bulunmazken 6 yaş dikkat eksikliği testinde hem okuma yazma hem de işlem gerektirecek sorular bulunabilir. Ayrıca, 2 yaşa göre olan dikkat eksikliği testlerinden bazıları çocukların bilişsel becerilerini de ölçer. Bireyin, hafıza ve konsantrasyon gibi bilişsel özellikleri değerlendirir. 6 yaş ve daha büyükler için kullanılan dikkat testleri ise, bireylerin dikkatini ve planlama yapma ve davranış biçimi gibi özelliklerini ölçer.
Bunların yanında, DEHB yetişkin testi, bireylerin akademide ve iş hayatındaki becerilerini de ölçebilir. Ancak, uygulanacak test kişiden kişiye değişebilir. Bir başka değişle, aynı yaştaki bireylerin farklı testleri çözmeleri gerekebilir.
Dikkat eksikliği testi, uygulanacak kişinin yaşına göre farklı şekillerde yapılabilir. Teste girecek kişi, okuma yazma bilmiyorsa veya okul öncesindeyse testi bir başka kişiyle birlikte çözer. Bu kişi, testi uygulayan kişidir, psikolog veya öğretmen olabilir. Testi uygulatacak kişi, testteki yönergeleri bireye okur ve bireyin istenileni yapmasını bekler. Çoğu dikkat testi, belli bir sürede çözülmelidir. Test uygulatıcısı, belirlenen zamanı kişiye söyler ve zaman bittiğinde ek süre vermeyerek bir diğer soruya veya bölüme geçer. Test sırasında, bireyin testle ilgili soruları dışında herhangi bir soruyu yanıtlamaz. Bunun yanında, bireyin dikkatinin dağılabileceği etkenleri test alanına sokmaz.
Aynı zamanda, bireyin de dikkat dağıtıcı bir faktör ile teste girmesine izin vermez. Dikkat dağıtıcı faktör, akıllı saat veya oyuncak olabilir. Ergenlere veya yetişkinlere uygulanan dikkat testinde de bu kurallar geçerlidir. Çocuklara uygulanan dikkat dağınıklığı testi ile yetişkinlere uygulanan dikkat dağınıklığı testleri arasındaki en büyük fark, yetişkinlere göre olan testte genellikle test uygulatıcısının bireye yardım etmemesidir. Birey, bu testleri kendi başına, anlama kapasitesi ile çözer. Aynı zamanda, belirtilen süreye uymak zorundadır. Dikkat dağınıklığı testlerinin bitiş süresi geldiğinde, testi uygulatan kişi testi alır ve böylece test süreci tamamlanmış olur.
Dikkat bozukluğu testinin yapılmasının en temel amacı, bireyde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun olup olmadığını belirlemektir. Yapılan dikkat dağınıklığı testi sonucunda bireyin dikkatini ne kadar sürdürebildiği ölçülür. Bunun yanında, bireyin konsantrasyon ve odaklanma süresi de kontrol edilir.
Aynı zamanda kişinin işitsel ya da görsel uyarıcılara olan tepkilerin süresi de ölçülebilir.
Özellikle, çocuklara uygulanan dikkat testlerinde bireylerin hiperaktiviteye sahip olup olmadıkları da bireylerin davranışları gözlemlenerek ölçülebilir. Testin süresine ve sonuç durumuna göre testi çözme süresine ya da doğrudan sonucuna bakılır.
Ardından, gerekli incelemeler dahilinde bireye dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısı konabilir. Bireye tanı konulması sonucunda, birey klinik psikoloğa veya psikiyatriste yönlendirilebilir.
Dikkat dağınıklığı testi zaman içinde gelişmiş ve değişmiştir. Aynı zamanda, zamanla uygulanacakları yaş grupları veya ölçecekleri bilişsel kapsam gibi çeşitli özelliklere göre gelişim göstermiştir. Çocuklar için sık sık tercih edilen dikkat eksikliği testleri şunlardır;
Bu dikkat dağınıklığı testleri, çocukların yalnızca dikkatlerini ölçmez. Aynı zamanda, çocukların problem çözme becerileri ile birlikte günlük hayat aktivitelerini gerçekleştirirken planlama becerilerini de ölçer. Ayrıca, bilişsel ve duyusal becerilerini de ölçerek birey hakkında geniş bir perspektif sunar. Yetişkinler için sıklıkla kullanılan dikkat dağınıklığı testleri ise şunlardır;
Bu dikkat dağınıklığı testleri, çeşitli güvenilirlik ve geçerlilik testlerinden başarılı bir şekilde geçmiştir. Aynı zamanda, uzman klinik psikologlar veya doktorlar tarafından hazırlanmıştır. Özet olarak, bu testler dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olup olmadığını anlamak için çok kaliteli ve doğru sonuçlar veren testlerdir. Bu sebeplerden ötürü, birçok klinik psikolog ve doktor tarafından uygulanır. Bu testlerden bazıları, çocuklar için de kullanılabilir.
Dikkat dağınıklığınızın geçmesi için bir klinik psikologla görüşebilirsiniz. Klinik psikolog yardımıyla bilişsel davranışçı terapi yöntemini çalışarak günlük hayatta sergilemek istediğiniz davranışları kazanabilirsiniz. Aynı zamanda, dikkat eksikliğinizin istemediğiniz etkilerini çeşitli ilaçlar kullanarak azaltabilirsiniz. Bu ilaçları, yalnızca uzman bir doktor yazabilir. Sağlığınıza ve ihtiyacınıza en uygun ilacı kullanmak için bir psikiyatristle görüşebilirsiniz.
Dikkat eksikliğinizin bitmesi için öncelikle bir uzman psikologdan ya da psikiyatristten yardım almanız gerekir. Bu yardım, terapi yoluyla veya ilaç yoluyla olabilir. Herkesin gelişim süreci birbirinden farklı olduğu için psikoloğunuz veya doktorunuz size kesin bir bitiş tarihi veremeyebilirler. Ancak, klinik psikoloğunuzun veya doktorunuzun önerdiği süreci izleyerek dikkat eksikliğinin etkilerini azaltabilirsiniz.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 13 Eylül 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
