Dereotu, baharatlı ve hoş tadının yanı sıra sağlığa faydaları ile de öne çıkan, salatalara ve yemeklere lezzet katan, düşük kalorisiyle diyetlerde de kullanılabilen bir bitki türüdür.
Yükleniyor
Dereotu, baharatlı ve hoş tadının yanı sıra sağlığa faydaları ile de öne çıkan, salatalara ve yemeklere lezzet katan, düşük kalorisiyle diyetlerde de kullanılabilen bir bitki türüdür.
Dereotu yani Anethum graveolens, Avrupa ve Asya mutfaklarında bulunan, bolca kullanılan, yumuşak yapraklara, yeşil renge ve ince bir gövdeye sahip aromatik tadı olan bir bitkidir. Dereotu, maydanozgiller ailesinden gelmektedir. Hoş kokuludur, yaprakları tüysüdür. Kimyona benzer tadıyla baharat olarak da kullanılabilir. Yüksek oranda life sahiptir ve düşük kalorilidir.Dereotu besin değeri açısından da zengindir. 100 gram dereotunda 43 kalori, 61 mg sodyum, 738 mg potasyum, 85 mg C vitamini, 208 mg kalsiyum, 6.6 mg demir, 55 mg magnezyum vardır. Tarihte sindirim sorunları, bebeklerde kolik ve ağız kokusu gibi çeşitli rahatsızlıkları tedavi etmek için kullanılmıştır.
Dereotu kadar dereotu tohumu da faydalıdır. Örneğin bir çorba kaşığı dereotu tohumunda yarım bardak sütteki kalsiyum bulunur. Dereotunda A vitamini de dahil pek çok temel vitamin ve mineral vardır. Örneğin A vitamini sağlıklı bir bağışıklık için gerekli bir vitamindir. Erkek ve dişilerde üreme sağlığında önemli rol oynar. Benzer biçimde içindeki C vitamini de bağışıklığı destekler. Dereotunda güçlü antioksidan bulunur. Taze dereotu çinko da içerir.
100 gram dereotundan hesaplama yapılırsa eğer 17 kcal’e tekabül eden ve aynı zamanda yüksek miktarda folik asit ve mangan içeren dereotunun besin değerleri aşağıdaki gibidir;
Dereotu antioksidanlar açısından zengindir. İçerdiği antioksidanlar ile dereotu hücreleri serbest radikaller olarak bilinen kararsız moleküllerin neden olduğu hasara karşı korur. Dereotu, kronik inflamasyonu azaltmaya ve kalp hastalığı, Alzheimer, romatoid artrit ve belirli kanser türleri dahil olmak üzere belirli durumları önlemeye ve hatta tedavi etmeye yardımcı olabilecek antioksidanlar içermektedir.
Dereotu tohumları ve dereotu bitkisinin faydaları şunlardır:
Dereotu, flavonoidler açısından da zengindir. Sahip olduğu bileşikler ile dereotu kalp hastalığı, felç ve bazı kanser türlerinin riskinin azalmasına yardımcı olabilir. Beyin sağlığına katkı sağlar. Karaciğer, kalp, böbrek ve beyin hastalıklarına karşı koruyan terpenoidler içerir.
Dereotunun kalp sağlığı üzerinde de etkileri vardır. Toplam kolesterol ve trigliserit düzeylerini iyileştirmeye yardım eder. Dereotu yüksek kan şekeri düzeyini düşürerek insülin direnci, metabolik sendrom ve tip 2 diyabet gibi durum riskini azaltabilir.
Zararlı bakterilerle savaşan antibakteriyel etkilere sahip olan Klebsiella pneumoniae ve Staphylococcus aureus gibi uçucu yağlar içerir. Bu içeriği idrar yolu enfeksiyonu için faydalıdır. Dereotu içeriğindeki kalsiyum, magnezyum ve fosfor ile kemik sağlığı için etkilidir. Dereotundaki uçucu yağlar, adet dönemi boyunca kramplardan kaynaklanan ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir. Yatıştırıcı ve sakinleştirici etkiler verebilir. Bu sayede gece uykusuna faydalıdırlar. Ayrıca dereotun antiseptik ve antibakteriyel özelliklerle ağız ve nefes spreyi görevi görerek ağız kokusunu giderir.
Antioksidanlar açısından zengin ve iyi bir C vitamini, magnezyum ve A vitamini kaynağı olan dereotu, kalp hastalığı ve kansere karşı koruma da dahil olmak üzere sağlık için çeşitli faydalara sahip olabilir. Bununla birlikte, dereotu faydalarına bakan çoğu çalışmanın dereotu özlerini kullandığını akılda tutmak önemlidir.
Aşırı tüketildiğinde dereotu zararları da olan bir bitkidir. Örneğin cilde temas ettiğinde tahrişe sebebiyet verebilir. Hamilelik sürecinde de doktora danışarak tüketilmelidir. Aşırı tüketim alerjiye neden olabilir.
A ve C vitamini bakımından zengin bir bitki türüdür.
Kanı sulandırmaktan ziyade kan şekerini düşüren etkisi bulunduğundan ötürü diyabet hastalarının çok yoğun olmayacak şekilde tüketmesi uygun görülmektedir. Bu yüzden gebe ve lohusalarda kontrollü tüketilmesi gerekmektedir. Çok yoğun tüketim durumu alerjik fonksiyonlara sebep olacağından kontrollü tüketim daha uygundur.
Hazımsızlığa iyi gelen dereotu bağırsak sağlığını desteklemek ve bağırsak sağlığını geri getirmek adına tüketmemiz uygun bir bitkidir. Bağırsağın peristaltik hareketlerini destekleyen dereotu bağırsaktan besin geçişini kolaylaştırır ve kabızlığı giderir.
Kilo verme sürecindeki etkinliğiyle birlikte lif içeriği bakımından zengin olan dereotu midede sindirimi daha uzun süreceğinden tokluk süresi artacaktır. Sindirim emilim süresinin dahi artması içeriden kalori yakımını artırarak harcanan enerjinin de daha fazla olmasını sağlamaktadır. Bu durumda metabolizmayı hızlandırarak ödem atmayı yardımcı olacaktır.
Öncelikle hijyenik bir şekilde yıkanan dereotlarının iyice suyu süzülmelidir. Ters bir şekilde asılı bırakılabilecek dereotları daha taze bir renkle kuruyacaktır. Tüm bunlara ek olarak dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli husus ise güneş görmeyecek gölge bir yerde kurutulması daha uygun olacaktır. Daha sonra gölgede kurutulan dereotları delikli süzgeçten geçirilerek iyice çöpünden ayrıldıktan sonra ufalanmalıdır. Bu işlemin yani kurumanın tamamlanması 1 ila 2 hafta sürebilmektedir.
Taze dereotu saklamak için, önce yapraklarına su sermek, sonrasında kağıt havluya sarıp, tatlı su serpmek, dalları bir kağıt havluya gevşek bir şekilde sarmak ve fermuarlı bir plastik poşete koymak doğru olabilir. Veya bir kavanoza dereotunun sap kısımları aşağıda kalacak şekilde yerleştirilir. Kavanozun kapağı kapatılır ve buzdolabında saklanır. Kullanılacağı zaman istenen miktarda dereotu çıkarılır, yıkanır ve kullanılır. Ayrıca dereotu dondurulabilir de. Çoğu bitki gibi, dereotu dondurulabilir, ancak dondurduğunuzda dokusu biraz değişebilir. Dereotunu dondurmak için en kolay yol, dereotu yıkayıp kurutmak, ardından hızlı dondurmaktır (bir saat boyunca dondurucuda bir kağıt havlu üzerinde bekletin). Dondurulmuş yaprakları hava geçirmez bir torbaya koyun ve kullanmaya hazır olana kadar dondurucuya geri koyun. Ayrıca dereotunu doğrayabilir, birkaç damla su ekleyebilir ve buz kalıplarına koyabilirsiniz. Dereotu buzdolabında saklandığında 10 güne kadar dayanabilir ve tazeliğini korur.
Tarhun ve rezene, tariflerde taze dereotu için en yaygın ikamelerdir. Unutmayın, taze dereotu bulamıyorsanız, kuru dereotu da kullanılabilir. Ancak, aroması daha yoğun olduğu için kurutulmuş çeşidi daha az miktarda kullanmak gerekir.
Hayır. Aynı bitkiden gelirler, ancak dereotu otu, hafif taze bir lezzet sağlayan taze yapraklı yapraklardır. Dereotu tohumu kimyona benzer daha güçlü bir lezzet sağlar. Dereotu tohumu daha keskin tatlı olarak kabul edilir.
Dereotu ve tiroid üzerine de çeşitli çalışmalar vardır ancak kesinliği kabul edilmemiştir. Dereotunun hipotiroid, hipertiroid, Haşimato tiroidi için de etkili olabileceği bilinmektedir. Hekime danışmadan dereotu kürü uygulamak doğru bir uygulama değildir.
Dereotu iştahsızlık, bağırsak gazı (şişkinlik), karaciğer sorunları ve safra kesesi şikayetleri gibi sindirim sorunları için kullanılmıştır. Böbrek hastalığı ve ağrılı veya zor idrara çıkma gibi idrar yolu rahatsızlıkları için de kullanulan dereotur, ateş ve soğuk algınlığı, öksürük, bronşit, hemoroid, enfeksiyonlar, spazmlar, sinir ağrısı, genital ülserler, adet krampları ve uyku bozuklukları alanında da etkileri ile bilinmektedir.
Anne sütü bebeklerin en önemli ve tek besin kaynağıdır. Anneler bu nedenle süt artırımı için çeşitli araştırmalar yapar.Annelerin öğle ve akşam yemeklerinden önce bir tutam dereotu yemeleri anne sütünü artırmada etkili olduğu bilinir.
Anne adayları da her gün bir miktar, aşırı olmamak kaydıyla dereotu tüketebilir.
Tek başına hiçbir besin maddesi zayıflatıcı etkiye sahip değildir. Sadece sağlıklı beslenme ve düzenli egzersize katkı sağlayabilirler. Dereotu kalori açısından düşük olduğu için aşırıya kaçmadan diyetlerde tüketilebilir.
Aksine dereotu gaz giderici özelliklere sahiptir.
Aksine dereotunun içindeki maddeler kan basıncını dengeler.
Dereotunun adet söktürücü, adet sancılarını giderici etkisi söz konusudur.
Dereotunun metabolizmayı hızlandırıp kilo vermeye destek olduğu söylenebilir. Ancak tek başına dereotu yeterli değildir. Kilo verme tedavisinin diyetisyen desteği ile yürütülmesi gerekir.
Sabah, öğlen ve akşam saatlerinde aç karnına yemeklerden önce 1 yemek kaşığı dereotu çiğnenerek tüketilir. Ancak bu tür uygulamalar asla hekime danışmadan yapılmamalıdır.
Dereotu hemen hemen her yemeğe yakışan bir bitkidir. Balık, patates, yoğurtlu salatalar, yeşil salatalarda kullanılabilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 5 Kasım 2024
Yayınlanma Tarihi: 5 Kasım 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.