Damar Otu Nedir? Damar Otu Faydaları Nelerdir?

Damar Otunun Besin Değerleri

Damar otunun birçok mineral ve vitamin kaynağı olması, insanlar tarafından tüketilmesini arttırmıştır. Damar otu içinde; magnezyum, demir, kalsiyum, potasyum gibi mineraller ile A, C ve K vitaminleri bulunur.

Damar Otu Nerelerde ve Nasıl Yetişir?

Bazı insanlar damar otu bitkisinin bir arka bahçe veya yol kenarı otu olduğunu düşünür, ancak oldukça faydalı bir bitkidir. Damar otu, çok yıllık bir bitkidir. Çok çeşitli topraklarda tam ve kısmen güneş alan yerlerde yetişir. Tıpkı bir marul gibi açılırlar. Oval, geniş yumurta veya neşter şeklinde yaprakları vardır, kerevizdeki damarlara benzeyen beş ila yedi belirgin paralel damara sahiptir. Halk arasında da bu yüzden damar otu ismini almıştır, aynı zamanda damar yolları için de iyileştirici olduğu için isminin özelliklerini taşır. Boyları 5 ile 50 cm arasında değişim gösterebilir. Nadiren 90 cm boyuna ulaştığına da rastlanabilir. Genellikle kötü hava şartlarına karşı dirençlidir fakat en çok sulak yerlerde yetişmeyi sever. Bu nedenle özellikle su kaynağına yakın bataklık benzeri yerlerde kolaylıkla yetişir.

Damar Otunun Faydaları Nelerdir?

Damar otu yapraklarında asetonid, katalpol ve aucubin gibi birkaç biyoaktif bileşik vardır. Bunların her biri antioksidanlar, yatıştırıcı maddeler ve hepatoprotektiflerdir. Yara iyileştirici, ateş düşürücü, idrar söktürücü, müshil gibi bazı özelliklere sahip olması yanı sıra, anti-inflamatuar olup iltihabı azaltma ve sindirimi iyileştirme gibi faydalara sahiptir. Kronik bronşit, astım ve soğuk algınlığı semptomları ve öksürüğü hafifletir.

Damar otu faydaları şunları içerir:

• Kolesterol gibi yağların emilimini önler
• Arı sokmalarında ağrıyı hafifletir
• Kabızlığa iyi gelir
• Yaraların iyileşmesini hızlandırır
• Diş eti iltihabını yatıştırabilir
• Siğil ve çıban gibi cilt sorunlarını geçirebilir
• Sindirime yardımcı olur
• İltihaplanmayı azaltır
• Kaşıntı hissini hafifletir
• Balgam söktürücü etkisi ile öksürüğe iyi gelir
• İdrar söktürücüdür
• Bağışıklığı artırır

Kolesterole iyi gelir

Damar otunun faydaları arasında ilk sırada kolesterol gelir. Damar otunun çözünür lifleri, kolesterol ve lipid emilimini önlemeye yardımcı olur, böylece kalp hastalığı riskini azaltır.

Arı sokmalarında ağrıyı hafifletir

Arı sokmalarına iyi gelir: Dışarıdan uygulandığında yaprakları lapa şeklinde arı sokmalarını, böcek ısırıklarını ve zehirli sarmaşığı yatıştırır.

Hafif müshil etkisine sahiptir

Damar otu müshil olarak kullanılabilir: Damar otu ayrıca hafif bir müshil, sindirim yardımcısı ve balgam söktürücü olarak da kullanılabilir. Damar otundaki psyllium, irritabl bağırsak sendromu (huzursuz bağırsak sendromu), ishal, kabızlık ve hemoroid gibi hastalıkların tedavisi için kullanılmıştır. 

Yara iyileşimini destekler

Damar otunun yaralar üzerinde iyileştirici etkisi vardır: Hem yaraların hem de çıbanların, iyileşmesini kolaylaştırır.

İltihaplanmayı azaltır

İltihaplanmayı ve kanamayı azaltmak için kullanılır: Kanı pıhtılaştırma özelliği olduğundan kanamaların önüne geçmesi için kullanılır.

Yatıştırıcı etkiye sahiptir

Damar otu yatıştırıcı etkiye sahiptir: Vücutta yaygın olarak uçuklarla birlikte gelen karıncalanma, kaşıntı ve kabarmaların çoğunu giderebilir.

Üst solunum yolu rahatsızlıklarına iyi gelir

Damar otu öksürüğe iyi gelir ve şiddetli öksürüklerin azalmasına yardımcı olur. Bronşiti önler ve nefes darlığı sorunu yaşayanları da ferahlatıcı etkiye sahiptir. Göğsü yumuşatır.

İdrar söktürücüdür

Damar otunun drar yolları sağlığında olumlu etkileri vardır: İdrar yolları enfeksiyonu ile savaşan ve aynı zamanda idrar söktürücü özelliğiyle de kullanılan damar otu, parazitlerin düşmesinde ve böbrek taşları için de yardımcı olur.

Bağışıklığı artırır

Düzenli kullanımı, grip ve nezle gibi hastalıklara karşı bağışıklığı arttırır: İçerdiği C vitamini sayesinde mevsimlik grip ve nezle gibi hastalıklara karşı bağışıklık sistemini güçlendirir.

Damar Otunun Cilde Faydaları Nelerdir?

Damar otu özellikle antibakteriyel ve anti imflamatuar olduğundan cilt sağlığı için de önemli bir bitkidir. Bu sebeple ilaç sektöründe olduğu kadar, kozmetik sektöründe de kendini gösterir. Hücrelerin yenilenmesine yardımcı olduğu düşünüldüğünden gençleştirici kremler ve kırışıklık karşıtı kürler için sıklıkla kullanılır.

Damar Otu Nasıl Kullanılır?

Damar otunun faydaları kullanım şekillerine göre çeşitlilik gösterir. Fakat bu kullanımlara başvurmadan önce muhakkak uzmanlara danışmanız önerilmektedir.

Damar otunun kullanım şekillerinden bazıları şu şekilde listelenebilir:

• Diş, aft ve diğer ağız ağrılarını hafifletmek için, temiz bir yaprağı ağzınıza atıp çiğneyebilirsiniz. Yapraklarındaki anti-inflamatuar özellikler ağrıyı azaltmaya yardımcı olur.
• Böcek ısırıklarının sokmasını yatıştırmak için, lapa oluşturabilirsiniz. Damar otu yapraklarını bir havan yardımıyla ezebilir, kaşıntıyı veya tahrişi gidermek için lapayı, etkilenen bölgeye uygulayabilirsiniz. Havanınız yoksa ve daha acil durumlarda ise yaprağı çiğneyip böceğin ısırdığı veya tahriş ettiği yere tükürmek de yarar sağlar.
• Damar otu yağı, damla damla masaj veya burundan soluma yoluyla kulak ağrısı gibi sinirsel ağrıların iyileşmesine de yardımcı olur.
• Damar otu; diş ağrısı, ağız kokusu, ağız yaraları, gevşek dişler, diş eti iltihabı ve bademcik iltihabı için de çoklukla kullanılır. Damar otu yapraklarının suyunun ezilerek çıkartılması veya kaynatılıp önce demlenmeye bırakılıp daha sonra da soğumasının ardından bu su ile gargara yapmak, bahsedilen sorunlara yardımcı olur.
• Solunum yolu enfeksiyonları için damar otu çayı kullanılabilir. Aynı zamanda çayın mide ağrılarına da iyi geldiğine inanılır. Yaprakları ezip üzerine sıcak su ekleyerek yaklaşık 15 dakika demlenmesini bekledikten sonra kendi çayınızı yapabilirsiniz. Günde en fazla 3 ila 4 fincandan fazla içmemeniz gerekir.
• Yaprakları çiğ veya pişmiş olarak yiyebileceğiniz için, onları yemeklere süs veya malzeme olarak ekleyebilirsiniz. Yaprakları yemeden önce güzelce temizleyip yıkadığınızdan emin olun. Eski yapraklar genellikle yenilerinden daha serttir, bu nedenle eski yaprakları kaynatmayı veya pişirmeyi ve bunları patates kızartması, çorba veya güveçte kullanmayı deneyin. Yeni ve taze yaprakları ise salatalarınızda kullanabilirsiniz.

Damar Otunun Zararları Nelerdir?

Her bitki gibi damar otunun faydaları olduğu gibi fazla ve bilinçsiz kullanım nedeniyle zararları da bulunur. Çeşitli koşullar altında tüketildiğinde oluşan zararlar şu şekilde listelenebilir:

• Hamilelikte ve emzirme döneminde kullanımından kaçınılması gerekir,
• Alerjen hastalıkları olanlar ve alerjik hassasiyet gösterenler, uzman hekimlere danışmadan kullanmamalıdır,
• Poleni, mevsimsel alerjileri tetikleyebilir,
• Müshil etkisine sahip olduğu için bağırsak kaynaklı rahatsızlıklarda, hekime danışmadan kullanılmamalıdır,
• Bitkiden çok fazla yemek, mide bulantısı, ishal, kusma, cilt reaksiyonları, şişkinlik gibi yan etkilere sebep olabilir,
• Damar otunun ana tohumlarından elde edilen lif takviyeleri, zaman zaman yardımcı olmak yerine sindirim sorunlarına neden olabilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.