Çomak Parmak Nedir? Çomak Parmak Neden Olur?

Çomak Parmak Nedir?

İlk kez Hipokrat tarafından keşfedilerek hipokrat parmak olarak da adlandırılan çomak parmak, ayak ve el parmaklarının kemik üstü bölümünde oluşur ve yumuşak doku deformasyonunu olarak bilinir. Bu süreçte tırnakların düzgün formda görülmemesi en önemli belirtisidir. Tırnak yatağında hizalanmanın bozulması nedeniyle şiş bir görünüm meydana gelirken görünüm açısından bombe bir hal alır. Bunun yanında, tırnağın çomaklaşma hali sonucu tırnak kıvrımı ile bağlandığı yer arasında açı bozulur ve 180 derecenin üzerinde bir değere ulaşır.

İki elin de parmaklarında görülen hastalık bazı durumlarda ayak parmaklarında da görülebilir. Kemiklerde eğrilik ya da değişiklik olmasa da tırnakların görünümü negatif bir hal alır. Genellikle hastalığın zamanla anlaşılmadan gelişmesi tedavi yöntemlerinin de etkisinin azalmasında en büyük etkenlerden biridir.

Çomak Parmak Neden Olur?

Çomak parmak, kalpte meydana gelen kusurlar, akciğer apsesi, bronşektazi ve akciğer bozuklukları nedeniyle meydana gelebilir. Çomak parmak hastalığının altında yatan nedenler aşağıdaki gibi listelenebilir:

• Kalp sorunları
• Akciğer rahatsızlıkları
• Gastroenterolojik hastalıklar
• Diğer faktörler

Kalp sorunları

Doğuştan çomak parmak rahatsızlıklarının merkezinde kalp problemleri olabilir. Özellikle hücrelerde ve kanda oksijen seviyesi azaldığında bu rahatsızlık gelişebilir. Doğum sonrasında kalbin sağ bölümünden sol bölümüne kanın karışması hastalığın ana nedenlerinden biridir. Ayrıca, kalpte gelişen tümörler ve iltihaplanma durumu rahatsızlığı tetikleyebilir.

Akciğer rahatsızlıkları

Çomak parmak probleminin en öncelikli nedenidir. Akciğer sertleşmesi ve dokuların bozulması, kanserleşme ya da bronşektazi hastalıklarının olması tetikleyici faktörler arasındadır. Bununla birlikte, kistik fibroz olarak bilinen doğuştan gelen kronik hastalığın bir sonucu da olabilir. Türkiye'de görülen ve tremolit asbeste dayanan akciğer zarında görülen kanser de çomak parmak problemine neden olabilir.

Gastroenterolojik hastalıklar

Bağırsaklarda emilimin etkilendiği crohn ve ülseratif kolit hastalıkları, karaciğer sirozu, midede görülen kronik enfeksiyonlar ve karaciğer kanseri tetikleyici unsur olabilir.

Diğer faktörler

Felç geçirmiş bireylerde el ve ayak çomak parmak görülebilir, ayrıca ele ulaşan sinirlerin kesilmesi ya da aynı sinir bölgesine sürekli darbe alınması hastalığa neden olabilir. 

Yapılan bilimsel çalışmalarda, damar yoluyla alınan yasa dışı maddeler ve özellikle esrar kullanımının hastalığın ortaya çıkmasında bir sebep olacağı vurgulanmıştır. Tüm bunların yanında herhangi bir hastalık olmadan da bu problem bireylerde görülebilir.

Çomak Parmak Belirtileri Nelerdir? 

Çomak parmak hastalığın belirtileri uzun bir dönem semptom vermeyebilir. Kişinin ayak ve el parmak uçlarının şekillerinin değiştiğini ve büyüme gösterdiğini fark etmesiyle doktora başvurabilir. Bu doğrultuda, hastalığın belirtileri aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Tırnak yataklarında yumuşama görülmesiyle beraber parmak uçlarında şişmeler gözlemlenmesi
• Parmak uçlarında sıcaklığın yükselmesi
• Renk değiştiren parmak uçlarının ve tırnakların aşağıya doğru bombe vermesi
• Hastalığın ilerlemesiyle parmakların uç kısımlarının büyümesi ve küt bir görünüm kazanması
• Tırnaklarda çıkıntılar meydana gelirken tırnak çevresindeki cildin parlak bir hal alması
• Tırnak çevresi cilt bölümünde kızarıklık ve ödem görünmesi
• Tırnağın yerleştiği uç kısımlar ile tırnağın kıvrımı arasında açının büyümesi, ayrıca parmağın açısının 180 dereceyi bularak düzleşmesi
• Ayakta çomak parmak belirtilerinde uç alanlarda şişkinlik ve ödem oluşmasının dikkat çekmesi, ayakta bu belirtilerin anlaşılması çok zorken başparmak incelenerek teşhis konulmasının kolaylaşması
• Hastalık çok ilerlerse eklem uzaması, kemik iltihabı ya da el ve ayak bileklerinde kemik benzeri yapılar oluşması gibi semptomlar bireylerde gözlemlenebilir.

Çomak Parmak Testi Nasıl Yapılır?

Çomak parmak testinde doktor öncelikle işaret ve başparmağın şekline ve görünümüne bakar. Hastalığın altında yatan ana nedenin bulunması da oldukça önemlidir. Fiziki muayenede el ve ayakların tırnaklarının yüzeylerine dokunulduğunda esnek bir şekilde içeriye çöktüğü görülebilir. Süngere benzer yapı olarak adlandırılan bu durumla beraber tırnağın tabanında parlak bir görünüm olabilir.

Pratik olarak Schamroth pencere testi uygulanarak teşhis kolaylıkla koyulabilir. İki elde aynı iki parmak sırt sırta dayandırıldığında normal tırnakların arasında elmas şeklinde bir alan oluşur. Problemli tırnaklarda ise bombeli bir oluşum olduğu için arada boşluk kalmaz ve çakışır.

Hastalığın ön teşhisi yapılmışsa altında yatan diğer rahatsızlıkları bulmak için göğüs röntgeni çekilebilir. Göğüs hastalıklarına yönlendirme yapılabilmesi için kilo kaybı, ağrı, öksürük, nefes darlığı gibi semptomların eşlik etmesi aranabilir. Bunun yanında, kemik sisteminde bir sorun belirlenirse PET, MR, termografi ya da teknesyum-99m taramasına başvurulabilir.

Çomak Parmak Kimlerde Görülür?

Çomak parmak hastalığı tek başına değil, çok yönlü değerlendirilerek tetikleyici rahatsızlıklar eşliğinde ortaya çıkabilir. Bu tetikleyici unsurların arasında akciğerde kronikleşmiş problemler ve kanserleşme, kan akışını bozan kalp hastalıkları varlığı, sindirim sisteminde gelişen iltihaplanma, kanser ya da polip durumları, karaciğer hastalıkları, graves gibi hipertiroidi hastalığı olabilir.

Çomak Parmak Hangi Hastalıkların Belirtisidir?

• Kardiyovasküler hastalıklar: Büyük damarların transpozisyonu, bakteriyel endokardit, atrial miksoma, doğumsal kalp hastalıklarının habercisi olabilir.
• Gastrointestinal hastalıklar: Yemek borusunda peptit ülser, lenfoma, siroz, ülseratif kolit, crohn hastalığı, çölyak rahatsızlığı, akalazya, karaciğer kanserini ifade eden bir belirti olabilir.
• Cilt hastalıkları: Fischer sendromu, Bureau-Barrière-Thomas sendromu ve Palmoplantar keratoderma problemlerinin habercisi niteliğinde olabilir.
• Akciğer hastalıkları: Tüberküloz, sarkoidoz, kistik fibrozis, pulmoner arter sarkomu, akciğer apsesi, plevral mezotelyoma, idiyopatik pulmoner fibröz, bronşektazi, ampiyem, lipoid pnömoni ve akciğer kanseri metastazlarının belirtisi olabilir.
• Diğer rahatsızlıklar: Hodgkin hastalığı, graves rahatsızlığı, tiroid ya da timus kanseri, dizanteri, kemik kanseri, ve genetik hastalıkların habercisi olabilir.

Çomak Parmak Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?

Çomak parmak hastalığının ek tedavisine başlanmadan önce altında yatan ana rahatsızlığın tedavi edilmesi şarttır. Eğer, mevcut hastalığın tedavisi tamamlanırsa tırnaklarda görülen anormallikler tamamen geçebilir. Tek başına bu hastalığa bakıldığında kesin bir tedavinin olmaması belirsizlik ortamı da yaratabilir. Hastalığın ilerlemesini engelleyen ve bazı iyileşmeler sağlayan adrenerjik blokerler, oktreotid, bifosfonatlar, vasküler endotelyal büyüme faktörü (VEGF) inhibitörleri, vagus sinirinin blokajı ya da kortizon içerikli ilaçlar tedavide kullanılabilir.

Çomak Parmak Hakkında Sık Sorulan Sorular

Parmak çomaklaşması neden olur?

Genel olarak toplumda zararlı alışkanlıklar en çok akciğerleri etkiler. Çomak parmak sigara kullanan ve akciğer hastalıkları olan kişilerde görülme riski daha fazladır. Bununla birlikte, bazı sindirim sistemi hastalıkları, bazı kanser türleri, kalp ve cilt hastalıklarının bir sonucu olarak ortaya çıkabilir.

Çomak parmak çölyak belirtisi mi?

Çölyak hastalığının yan etkileri olarak tırnaklar etkilenerek bu hastalık ortaya çıkabilir.

Çomak parmak nasıl başlar?

Tırnakların yapısı değişir, tırnağın yatağı ve çevresi ile ilgili açı bozulmaya başladığında hastalık görülmeye başlar.

Tüberküloz çomak parmak yapar mı?

Türkiye'de tüberküloz hızlıca tedavi edildiği için bu tarz bir yan hastalığa çok nadir olarak ortaya çıkabilir. Ancak, Hindistan ve bazı Afrika ülkelerinde bu hastalığın tedavisi ihmal edildiği için rahatsızlığın gelişme oranı fazladır.

Astımda çomak parmak olur mu? 

Astım ve KOAH hastalarında çomak parmak rahatsızlığı ortaya çıkmaz.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.