Kasık fıtığı, karın içeriğinin alt karın duvarındaki zayıf bir alandan dışarı doğru çıkması olarak adlandırılıyor. Kasık fıtığı her 100 çocuktan 1-4’ünde görülüyor. Erken doğan bebeklerde ise her 100 çocuktan 10’unda gelişebiliyor. Erkeklerde yaklaşık yüzde 10, kızlarda yüzde 30 oranında iki taraflı oluşabiliyor. İki taraflı kasık fıtıkları farklı zamanlarda iki ameliyata neden olabiliyor. Memorial Antalya Hastanesi Çocuk Cerrahisi Bölümü’nden Prof. Dr. Osman Zeki Karakuş, çocuklarda görülen kasık fıtığı ve tedavisi hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
Kanalın doğumdan sonra kapanmış olması gerekiyor
Kasık fıtıklarının genel olarak daha çok erişkinlerde görülen direkt ve daha çok çocuklarda görülen indirekt tipleri vardır. Erkeklerde testislerin, kızlarda ise rahmi asan bağların geçtiği bir kasık kanalı bulunur. Karınla kasık arasında bulunan bu kanalın doğumdan sonra kapanmış olması gerekir. Bu kanalın açık kalmasına bağlı olarak bağırsakların ya da diğer karın içi organların bu kanala girmesine kasık fıtığı denmektedir.
Her zaman fark edilemeyebilir
Doğumdan hemen sonra kasık bölgesinde ve testislerin bulunduğu torbada şişlik olarak fark edilebilir. Doğumda ortaya çıkmayan ancak sonrasında ıkınma, öksürme, ağlama ve yüksekten atlama gibi karın içi basıncı artıran aktiviteler sırasında aniden oluşan kasıkta şişlik olarak fark edilebilir. Kasık kanalına giren bağırsakların kasıkta sıkışması ile inkarsere herni denilen boğulmuş fıtık ortaya çıkar. Bu durumda kasıkta sert ve sürekli ağrılı bir şişlik gelişir. Çocukta sürekli bir kasık ağrısı, hareket kısıtlılığı ve zaman geçtikçe şişlikte morarma gibi renk değişikliği görülür. Bebeklerde sürekli ağlama, huzursuzluk, bacaklarını karnına çekme, emmeme ve kusma şikayetleri görülebilir. Kasık fıtığı her zaman görülemeyebilir. Bu nedenle ailenin kasıkta şişlik gördüğünde hemen fotoğrafını çekmesi teşhiste çok önemlidir.
Çocuklarda görülen kasık fıtığı aşağıdaki şikayetlere neden oluyor;
- Dinlenme ile düzelen ağrı ve rahatsızlık hissi
- Kasıklarda ağırı veya basınç
- Çıkıntı yerinde yanma
- Bebeklerde huysuzluk ve beslenme güçlüğü
- Mide bulantısı ve kusma
- Ateş
- Kırmızı veya soluk mavi-gri renkte ve belirgin şekilde hassas olan bir şişlik
- Çocuğunuz ağladığında boyutu değişmeyen bir şişlik
Ameliyat dışında bir tedavisi yok
Öncelikle kasık fıtığının ameliyatla onarım dışında ilaçla ya da başka bir yöntemle tedavisi yoktur. Her ne kadar acil olmasa da bağırsakların ya da kızlarda yumurtalık ve tüplerin kanala girip boğulmanın ne zaman ortaya çıkacağı belli olmadığından mümkün olan en kısa zamanda ameliyat yapılmalıdır. Fıtık boğulduğu zaman bağırsaklarda ya da kızlarda yumurtalık ve tüplerde kangrene kadar giden bir hasar oluşabilir. Bu da kangren olan organların karna girilerek çıkarılmasına neden olan daha büyük bir ameliyatla sonuçlanır. Boğulmaya bağlı olarak erkeklerde testislerin kan akımı duracağı için testislerde de kangren görülmesi ihtimali artmaktadır.
Diğer tarafta fıtık olup olmadığını anlamak önemli
Ameliyat klasik yöntemde şişliğin olduğu tarafta kasıkta yaklaşık 2-3 cm’lik bir kesi ile yapılmaktadır. Kanala kadar girilip açıklık dikişlerle bağlanarak kapatılmaktadır. Bu yöntemde diğer tarafta fıtık olup olmadığını anlamak için farklı girişimler gerekmektedir. İki taraflı fıtık varsa ameliyattan sonraki bir dönemde diğer tarafta da kasık fıtığı ortaya çıkarak ikinci bir ameliyatı gündeme getirir.
Kamerayla girilerek ameliyat yapılabiliyor
Diğer bir yöntem ise genellikle iki ya da üç aletle uygulanan laparoskopik denilen kapalı yöntemle kasık fıtığı onarımıdır. Sadece göbekten kameralı tek aletle girilerek karın içerisinden kasık kanalı, dikişlerle kapatılmaktadır. Bu yöntemin avantajları her iki kasık kanalı görülebildiğinden iki taraflı fıtığın aynı ameliyatta onarılabilmesi mümkün olmaktadır. Ayrıca göbek içerisinden daha küçük bir kesi ile yapıldığından görünür bir iz olmadan, daha az ağrı ve daha hızlı iyileşme süresi ile tamamlanabilmektedir.
Çocuk aynı gün taburcu olabiliyor
Kasık fıtığı ameliyatı günübirlik bir ameliyattır. Öncesinde genel olarak standart ameliyat hazırlıkları gerektirmekle birlikte ameliyat sonrası yaklaşık 4-6 saatlik bir takibin ardından aynı gün evine gidebilmektedir. Ameliyat sonrası belirgin ağrı ve hareket kısıtlılığı çocuklarda pek görülmemekte, ek ilaç ve diğer tedaviler gerekmemektedir. Ameliyatla onarılmasına rağmen kasık fıtığının tekrarlama olasılığı vardır. Ancak uygun yöntemle ve usulüne uygun yapılmış bir kasık fıtığının tekrarlama olasılığı binde 3’ten azdır.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 7 Ağustos 2023
