Çocuklarda Gelişimsel Değerlendirme Nedir?

Gelişimsel değerlendirme nedir?

Doğum ile birlikte rutin aralıklarla bebeğin bilişsel gelişim, dil gelişimi, ince motor, kaba motor, sosyal-duygusal gelişimi ve öz bakım becerilerinin titizlikle değerlendirilip gelişimsel olarak yaşı ile uyumlu olma durumu ortaya konulmasıdır. Değerlendirme sonucunda bireysel gereksinimlerine uygun gelişimsel destek verilmekle birlikte gerekli durumlarda yönlendirmeler yapılmaktadır.

Gelişimsel değerlendirme kimler tarafından yapılır?

Gelişimsel değerlendirme, gelişimin en hızlı olduğu dönem olan 0-6 yaşta çocuk gelişimi uzmanları tarafından yapılmaktadır.

Hangi aralıklarla gelişimsel değerlendirme yapılmalıdır?

Amerikan Pediatri Akademisi’nin de belirtmiş olduğu gibi normal (tipik) gelişim gösteren her çocuğun 9, 18, 24 ve 30. aylarda ayrıntılı gelişimsel değerlendirmesi yapılmalıdır.

Prematüre bebeklerde ise gelişimsel değerlendirme oldukça önemlidir.

Prematüre bebeklerde 3 yaşına kadar 3 ayda bir gelişimsel değerlendirme yapılarak olası risk faktörlerinin en erken zamanda fark edilmesi ve gerekli müdahale programlarının oluşturulması amaçlanmaktadır. Değerlendirmeler sonrasında her çocuk için destek planları oluşturulup, bir sonraki görüşmede çocuğun gelişimsel durumuna göre tekrar planlanmaktadır.

Gelişimsel değerlendirme neden önemlidir?

Erken çocukluk döneminde gelişimsel değerlendirmeyle birlikte olası risk durumlarını en erken dönemde fark ederek gerekli desteğin sağlanması adına çocuk gelişimi uzmanları tarafından kişiye özel erken müdahale programları hazırlanmaktadır. Değerlendirme sonucu yaşıyla uyumlu olan bebek ve çocuklarda ise yaşına uygun gelişimsel programlar, oyuncak seçimi, tuvalet alışkanlığı süreci, meme bırakma süreci gibi konularda çocukların gelişimsel süreçlerine ilişkin danışmanlık verilmektedir.

Gelişimsel değerlendirme araçları nelerdir?

Çocukların gelişimlerini değerlendirirken formal ve informal araçlar kullanılmaktadır.

İnformal değerlendirme;

• Anamnez,
• Gözlem,
• Kontol listesi/ kaba değerlendirme araçları vs.

Formal değerlendirme;

Denver II gelişimsel tarama testi;

Denver testi 0-6 yaş çocuklarının kişisel sosyal, ince motor, kaba motor ve dil gelişimlerini değerlendirmektedir. Çocuk ve bebeklerde gelişimsel basamakların her hangi birinde olası gelişimsel problem durumunu belirlemek için kullanılmaktadır. Denver testi ile sağlıklı görünen çocuklarda olası gelişimsel risklerin saptanması, gelişimsel gecikmelerin olabileceği düşünülen durumlarda gelişimsel tabloyu ortaya koyma ve riskli bebekleri gelişimlerini izlemekte kullanılmaktadır.

Agte testi;

0-6 yaş arasındaki bebek ve çocukların gelişimsel değerlendirmelerinde kullanılmaktadır. Agte testi çocuğun dil gelişimi, ince motor, kaba motor, sosyal duygusal gelişim ve öz bakım alanların değerlendirmektedir.

Wısc-r testi;

6-16 yaş arasındaki çocuklara uygulanan bir testtir. Çocuğun zihinsel performansını belirlemek amacıyla uygulanan bir zekâ testidir.

Metropolitan okul olgunluğu testi;

5.5-6 yaş çocuklarının okula hazır olma durumlarını değerlendirmek amacıyla kullanılmaktadır.

Gessell gelişim testi;

3-9 yaşları arasındaki çocuklara uygulanmakta olup çocukların görsel motor, ince motor, görsel algı, görsel motor becerilerini değerlendirmekte kullanılmaktadır. Test sırasında çocuklara bazı şekiller sunularak çizim performanslarına göre değerlendirilmektedir.

Peabody resim kelime testi vs.

3-17 yaşları arasındaki çocuklarda alıcı dil gelişimini değerlendirmek amacıyla kullanılmaktadır. Test sırasında çocuğa bazı resimler gösterilir ve içerisinden uzman tarafından istenen nesnenin resmini göstermesi istenerek alıcı dil gelişiminin yaşı ile uyumlu olma durumu değerlendirilmektedir.