Okulların açılma döneminde çocuklar aynı zamanda anne babaları ve öğretmenleri tarafından spor aktivitelerine yönlendiriyor. Spor yaparken yaşanabilen sakatlanmaların ötesinde gerekli sağlık kontrollerini yaptırmayan çocuk ve gençlerde, ciddi kalp sorunları ortaya çıkabiliyor. Memorial Şişli ve Ataşehir Hastaneleri Çocuk Kardiyolojisi Bölümü’nden Prof. Dr. Naci Öner, çocuk ve gençlerde spor yaparken ortaya çıkabilecek kalp sorunları ve alınması gereken önlemler hakkında bilgi verdi.
Çocuğunuzu doğru spora yönlendirin
Obezite bu yüzyılın en önemli sağlık sorunlarındandır. Obezite ile mücadelede doğru beslenmenin yanı sıra uygun spora yönlendirilme de olumlu sonuçlar doğurmaktadır. Ancak çocuk ve gençler spora başlarken daha önce fark edilmeyen kalp rahatsızlıklarına karşı önlem alınmalıdır. Çocuk ve gençlerde çok sık gözükebilen; kalpte delik, darlık, kapak problemleri, kalp kası ve kalbin iç yüzeyini etkileyen edinsel kalp hastalıkları gibi rahatsızlıklara karşı yapılacak kontroller hayati önem taşımaktadır. Yapılan kontrollerin ardından çocuğun hangi spora uygun olup olmadığı veya spor yapıp yapamayacağı belirlenebilmektedir.
Bu belirtiler tehlikenin habercisi olabilir
Çocuklarda ani kardiyak ölümlerin oranı yüz binde 2-8 arasında değişirken bu ölümlerin 4’te 1’i egzersiz sırasında yaşanmaktadır. Son yıllarda hızla artan bu tür kayıplar bilinçsizce yapılan sporun kalp üzerindeki olumsuz etkisini ortaya koymaktadır.
Çocukta eforla birlikte;
- Göğüs ağrısı
- Açıklanamayan baygınlık
- Efor sonrası zorlu solunum
- Aşırı yorgunluk
- Kan basıncı değişiklikleri mutlaka sorgulanmalıdır.
Çocuğunuzun kalbini koruyun
Çocuk ve gençler spora başlamadan önce ilk olarak ailede ani kardiyak ölümlerin olup olmadığı sorgulanmalıdır. Spor sırasında sorun yaratabilecek kalp hastalıklarının bazıları fizik muayene ile saptanabilmektedir. Fizik muayene ile belirlenemeyen kalp rahatsızlıkları için farklı tetkiklerin yapılması gerekmektedir.
EKG; elektrokardiyografi basit bir yöntem olarak görülse de değerlendirilmesi büyük önem taşır.
Ekokardiyografi; çocuğun kalbinin morfolojik olarak sağlıklı olup olmadığının ultrasonografik olarak değerlendirilmesidir. Ekokardiyografi ile çocuk ve ergenlerde en sık ani kardiyak ölüme yol açan hipertrofik kardiyomiyopati gibi hastalıklar kolayca belirlenebilmektedir.
Efor testi; kalp hastalıklarının teşhisinde egzersiz yani efor testi önemli rol oynamaktadır. Vücut hareket halindeyken kalbin atım hacmi çoğalır. Egzersizle oksijen tüketimi, kalp hızı ve kan basıncı arttığından birçok hastalık görünür hale gelir. Spor sırasında olan değişimleri gözlemlemek için efor testi yaptırılması gerekmektedir. “Katekolaminerjik polimorfik ventriküler taşikardi gibi ani kardiyak ölüme yol açan birtakım hastalıklar sadece efor testiyle teşhis edilebilir. Ritm bozuklukları ve doğumsal kalp hastalıklarının bazı tipleri de bu test sırasında kötüleşme gösterebilir.
Testlerin ardından kardiyovasküler risk analizi yapılarak egzersiz miktarı, yoğunluğu ve şekline karar verilmelidir.
Çocuğunuz hastaysa spora ara verdirin
Ağır grip olan ve ilaç kullanan çocukların hasta olduğu günlerde spora ara vermesi gerekmektedir. Çünkü ilaçlar ve gribal enfeksiyonun kendisi kalp ritmini doğrudan etkileyebilmektedir.
Güncelleme Tarihi : 10 Mart 2021
Yayınlanma Tarihi: 18 Eylül 2018