Çocuğunuzu “3T”den Uzak Tutun

Günümüzde sosyal medya ağları çok yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. İnternetin gelişimiyle birlikte ortaya çıkan bu sosyal ağlar yaşamın bir parçası haline gelmiştir. Pek çok konuda hayatı kolaylaştıran sosyal medya, sağlık konusunda uzman olmayan kişilerin denetimsiz paylaşımları birçok olumsuzluğa neden olabilmektedir. Özellikle sosyal medyanın çocuk sağlığı konusunda hassas bir şekilde kullanılması gerekmektedir.

Sosyal medyanın yoğun bir şekilde kullanılması sonucunda kişiler birbirlerine kullandıkları ilaçları veya bazı gıda takviyelerini tavsiye edebilmektedirler. Ancak vitamin kullanımları ve beslenme konusu bireyselleştirilmelidir, her çocuk için ayrı ayrı olmalıdır. Bir çocuğun vitamin, gıda takviyesi veya bağışıklık sistemini güçlendiren ilaçlara ihtiyacı olup olmadığına ve hangi ürünü kullanacağına kesinlikle çocuk hekimi karar vermelidir.  Bir başkasının çocuğuna verilen ve yararlı olan bir ürün, başka bir çocukta yararlı olmayabileceği gibi ciddi yan etkilere neden olabilir. Bu nedenle aileler, nereden duyduklarına ve kimin tavsiye ettiğine bakılmaksızın bu tür ürünleri çocuklarına kullanmadan önce mutlaka hekimlerine danışmalıdırlar.

Sosyal medya kullanımının yanında, son dönemlerde teknolojinin gelişimine paralel olarak tüm yaş gruplarında “3T” yani “Telefon, Televizyon, Tablet” kullanımı yaygınlaşmış ve süt çocukluğu dönemine kadar inmiştir. Modern şehir yaşamı, anne babanın çalışıyor olması, çocukların oyun alanlarının sınırlı olması gibi faktörler; çocukları dört duvar arasına mahkum etmesi sonucu, giderek artan oranlarda çocuklarımızı elektronik cihazlara ve internete bağımlı hale getirmiştir.  “3T” ve internet bağımlılığı çocukların bedensel hareketliliğini de sınırlayarak şişmanlık ve obeziteyi de artırmaktadır.  Bunların sonucunda çocuklar sosyal yaşantıdan kopmakta, anti-sosyal kişilikler ve çeşitli davranış bozuklukları da oluşmaktadır.  Oysa çocukların keşfetme ve merak gibi temel gereksinimleri için, evin dışında, parkta, bahçede, sokakta, başka çocuklarla birlikte olmaya ihtiyaçları vardır.

3T, internet ve sosyal medya bağımlılıkları, çocukları ve ergenleri uzun süre ekran başına kilitlemekte ve odalarından çıkmalarına engel olmaktadır. Yemek saatinde aile sofrasına gelmeyi reddeden çocukların yemekleri, ebeveynleri tarafından odalarına götürülmekte veya yemek masasında elektronik cihazlar eşliğinde yemek yenmektedir. Her yönüyle sağlık için önemli zararları olan bu durum, günümüzde aileler ve çocukları tarafından neredeyse kanıksanmış durumdadır. Tüm aile üyelerinin birlikte olduğu, günün değerlendirildiği, sohbetlerin edildiği ve pek çok paylaşımın gerçekleştiği aile kültürü, yavaş yavaş kaybolmaya başlamış durumdadır. Çocukların sağlıklı beslenmeleri, gün içi zihinsel ve fiziksel aktivitelerini doğru yapabilmeleri için, sabah evde kahvaltı yapma alışkanlığı kazanması son derece önemlidir. Çocukların, anne ve babalarıyla birlikte akşam yemeği yemesi ve evde düzenli kahvaltı yapmaları hem iştahsızlığı hem de obeziteyi önlemektedir.

Anne ve babaların çocukların yeme alışkanlığı konusunda rol model olması gerekmektedir. Her çocuk mutlaka gün içinde yumurta, peynir, zeytin ve süt ürünlerini tüketmelidir. Et, meyve, sebze ve tahıldan zengin beslenmelidir. Çocuklar, olabildiğince fast food tarzı hazır yiyeceklerden, işlenmiş gıdalardan, asitli ve boyalı içeceklerden uzak tutulmalıdır. Özellikle de salam, sosis, sucuk gibi katkı maddesi yoğun ürünlerin çocuklar tarafından tüketimini engellemek önemlidir.

Dışarıdan bakılınca tamamen sağlıklı görünen çocuklarda görme kusurları saptanabilir. İşitmesinin tamamen normal olduğunu zannettiğimiz çocukların işitme sorunları olabilir ve bu oldukça basit bir işitme testiyle ortaya konulabilir ve tedavi edilebilir. Görme ve işitme sorunları çocukların okul başarısını olumsuz etkilemektedir. Bu konuda ailelerin duyarlı olması gerekmektedir.

Beslenme alışkanlıkları ve besin içeriği, çocuğun büyüme ve gelişmesinin yanı sıra bağışıklık sistemi ve enfeksiyonlara direnci konusunda da belirleyici rol oynar. Evdeki beslenmesinin yanında okulda yediklerine ebeveynler ve öğretmenler dikkat etmelidir. Okul yemekhanesindeki yemek çeşitliği ve içeriği, çocuğun yaşına uygun ve dengeli protein, karbonhidrat, yağ ve vitaminleri tüketmesi sağlanmalıdır. Okul kantinlerinden alışverişler sınırlandırılmalıdır. Ülkemiz, pek çok besin konusunda zengin bir ülkedir. Balık ve balık ürünleri, kırmızı et, sebze ve meyve çeşitleri bolca bulunabilmektedir. Ancak sağlıksız beslenme nedeniyle çocuklar bu gıdalardan alacakları vitaminleri alamamaktadır. Oysaki A, B, C, D, E vitamini, çinko, omega-3 ve folik asit çocuk fiziksel ve zihinsel gelişimi için son derece önemlidir. Belirli aralıklarla çocuklara tam kan sayımı, demir ve bazı vitamin düzeyleri bakılmalı ve gerektiğinde ilaç olarak takviye edilmelidir.

Çinko ve probiyotikleri ihmal etmeyin

Çocuk beslenmesinde çinko ihmal edilmemelidir. Et, balık, kabuklu deniz ürünleri, sebze ve meyvelerde bolca bulunan çinkonun, yara iyileşmesinden görme keskinliğine, boy uzamasından kansızlığın önlenmesine kadar pek çok yararı vardır. Çinko içeriği zengin gıdaları yeterince tüketmeyen çocuklara, ilaç olarak çinko verilmesi önerilir. Probiyotikler, barsak florasını düzenleyen ve hastalık yapıcı mikropların dışarıdan vücudumuza girmesini engelleyen faydalı bakterilerdir. Probiyotikler turşu, kefir ve yoğurtta bolca bulunur. Ev yapımı turşu, kefir ve yoğurt tüketimine önemli verilmeli, gerekli hallerde probiyotikler ilaç olarak çocuklara verilmelidir.