Görme duyusu gelişimi, insanlarda, doğumla başlayıp 8-10 yaş civarına kadar çok hızlı bir şekilde tamamlanır. Bu süreçte ortaya çıkan ve görme duyusunun gelişimini etkileyen herhangi bir sorun, bir daha geri dönüşü olmayan görme problemlerine sebep olabilir. Kırma kusurları, şaşılık, konjenital katarakt, glokom, göz travmaları ve göz tümörleri gibi birçok hastalığın çocuklarda kalıcı görme kayıplarına sebep olabilir. Memorial Diyarbakır Hastanesi Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Belgin Ekmekçiler, çocuklarda oluşan göz hastalıkları ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
En sık görülen göz hastalığı kırma kusurlarıdır
Miyopi, hipermetropi ve astigmatizma olmak üzere, üç çeşit kırma kusuru vardır.
• Miyopi: Bebeklerde nadiren görülen, genelde okul çağında başlayıp, 20’li yaşlara kadar artış gösteren bir görme kusurudur.
• Hipermetropi: Doğumla birlikte başlamakta ve yaşın ilerlemesiyle paralel olarak, azalan bir seyir izlemektedir.
• Astigmatizma: Doğum sırasında görülür ve hayat boyu artma azalma göstermez.
Bu üç kırma kusurunda da genetik geçiş söz konusudur. Eğer anne-baba gözlük kullanıyorsa, çocuklarının da gözlerinde bozukluk olma ihtimali yüksektir. Bu tür göz bozuklukları; çocuklarda uzaklara bakarken gözlerini sıkma, bir şey okurken çok yaklaştırma, sınıfta tahtayı görememe, akşamları zor görme ve sık sık takılıp düşme gibi birçok semptomla kendini gösterebilir.
Şaşılık nörolojik sebeplere bağlı gelişebilir
Sık olarak görülen ikinci görme kusuru şaşılıktır. Şaşılık, nörolojik sebeplere ve hipermetropiye bağlı olarak gelişebilmektedir. Hipermetropiye bağlı olan şaşılıklar, çoğunlukla gözlük kullanımı ve erken tedavi ile ameliyat gerekmeksizin düzeltilirken, nörolojik sebeplere bağlı olarak ortaya çıkmış ise bu durum genellikle ameliyatla tedavi edilebilir. Şaşılık erken fark edilip düzenli takip edilmesi gereken bir göz hastalığıdır. Geç kalındığında, gözde tembelliğe sebep olmakta, ömür boyu düzeltilemeyen görme kusurlarına ve kalıcı şaşılığın oluşmasına yol açmaktadır. Özellikle, altı aylık olduktan sonra bir bebekte gözde kayma görünüyorsa, acil olarak doktora başvurulması gerekir. “Bekleyelim çocuk büyüyünce şaşılık kendiliğinden geçer” gibi düşünceler daha sonra düzeltilemeyecek ciddi sorunlara sebep olabilir. Çocuğun yüksek ateş sonrası havale geçirmesi, nörolojik şaşılıkların en önemli sebebidir. Bu nedenle, çocuklarda ateş yükselmesine çok dikkat etmek gerekir.
Nadir görülen ancak körlüğe kadar gidebilen hastalık: Göz tansiyonu
Konjenital glokom yani göz tansiyonu da nadir görülen bir hastalıklardan biridir. Bebeklikte başlar; ışıktan rahatsız olma, gözde aşırı sulanma ve gözlerini açamama gibi semtomları vardır. Tedavi edilmediği zaman gözde büyüme ve körlükle sonuçlanabilen bir rahatsızlıktır.
Aileler göz travmalarına karşı önlem almalı
Çocuklarda göz travmaları oldukça sık görülmektedir. Etraftaki birçok şey göz yaralanmasına sebep olabilmektedir; bebeklerde, kendi tırnaklarıyla gözlerini çizmekle, daha ileri yaşlarda ise kalem, çatal, bıçak, cam kırığı batması, boncuk tabancası çarpması ve başka birçok sebepten kaynaklanabilmektedir. Bu tür travmaların bazısı geçici olabilmekte, bazısı ise göz kaybına kadar giden sorunlara sebep olabilmektedir. En etkili korunma yöntemiyse; başına böyle bir olay gelmesin diye çocukları bu tür tehlikelerden uzak tutmaktır.
Göz tümörleri genetik geçişlidir
Göz tümörleri çocukluklarda genelde genetik geçişlidir, iki gözde de olma ihtimali yüksektir. Genelde aileler gözde şaşılık veya göz bebeğinde beyaz ışık parlaması görerek doktora gelmektedirler. Eğer aile geçmişinde böyle bir hastalık varsa, genetik geçişten dolayı çok tedbirli olunmalıdır.
Doğumdan itibaren çocukların gözleri takip edilmeli
Aileler genelde çocuk büyümeden göz muayenesinin yapılamayacağını düşünmektedir. Bu yanlış kanının aksine; doğumdan itibaren her yaşta çocuğa göz muayenesi yapılabilir. İlk 8 yaş kritik dönemdir. Bu nedenle tüm ailelerin, gözde sıkıntısı olmasa bile, bebeklikten itibaren okul öncesi döneme kadar, düzenli olarak çocuklarının göz muayenelerini yaptırmaları gerekmektedir. Çocuklarda göz hastalıklarında erken teşhis ve tedavi çok önemlidir.
Güncelleme Tarihi : 18 Nisan 2023
Yayınlanma Tarihi: 29 Mayıs 2017