Cilt yaşlanması, zamanla cilt hücrelerinin yenilenme hızının azalması ve çevresel faktörlere maruz kalma sonucu ortaya çıkan doğal bir süreçtir. Güneşin zararlı UV ışınları, sigara kullanımı, kirli hava ve sağlıksız beslenme gibi faktörler cilt yaşlanmasını hızlandırabilir. Yaşlanma belirtileri arasında kırışıklıklar, lekeler, sarkmalar ve cilt tonunda düzensizlikler görülür. Cilt yaşlanmasını önlemek için düzenli olarak güneş koruyucu kullanmak, sağlıklı beslenmek, yeterince su içmek ve düzenli cilt bakımı yapmak önemlidir. Ayrıca, antioksidan içeren cilt bakım ürünleri ve düzenli dermatolojik kontroller de cildin daha uzun süre genç ve sağlıklı kalmasına yardımcı olabilir.
Cilt Neden Yaşlanır?
Cilt yaşlanması çevresel ve genetik durumlara bağlı olarak oluşabilir. Kişiler yaşlandıkça hücre yenileme süresinin yavaşlaması, kolajen ve elastin proteinlerinin azalması, nemliliği sağlayan hyaluronik asitin düşmesi cilt yaşlanmasının ana nedenlerindendir. Bu süreçlerin yaşanmasında deri hücrelerin ve dokuların antiaging ve antioksidan mekanizmaların zarar görmesi vardır.
Cilt Yaşlanması Neden Olur?
Cilt yaşlanması cinsiyet, kilo, genetik, yaş, yaşam stili gibi durumlara göre farklılık gösterir. Yaşla beraber cildin yer çekimine yenik düşmesi deride sarkmaların ana nedenidir. Bununla beraber, derinin yapısının bozulması ve kurumasına bağlı kırışıklıklar belirgin hale gelir. Ek olarak, yanlış ürün kullanımı ile deride akne, siyah nokta ve lekelenme ortaya çıkabilir. Tüm bu deri problemlerinin altında yatan nedenleri tespit edilerek doğru bir yaklaşımla doktor kontrolünde tedavisinin yapılması önemlidir.
Cilt Yaşlanmasını Hızlandıran Faktörler Nelerdir?
Cildin yaşlanmasına sebebiyet veren faktörler kişiden kişiye değişkenlik gösterebilir. Genel olarak, deri hücrelerinin hasar almasına ve cildin yıpranmasına neden olan faktörler aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Çevre kirliliğine maruz kalma
Toprak, su ve hava kirliliği dahilinde bulunan kimyasallarla yakın temasta bulunulması süreci tetikleyebilir.
Sigara ve alkol kullanımı
Sigara kullanımı vücutta toksisiteyi arttırır, böylece vücutta biriken toksinler deri hücrelerin ölmesine ve iltihaplanmasına neden olabilir. Böylece, derinin canlı yapısı bozulmaya başlar. Diğer bir yandan alkol kullanımı sonucundan vücutta su kaybı yaşanır ve metabolik artıklar vücutta birikmeye başlar. Deri hücrelerinin sağlığı ve formu bozularak canlılığını yitirebilir.
Uyku bozuklukları
Gece saatlerinde vücut dinlenme esnasında kendini yenileme sürecine alır ve serbest radikallerin temizlenmesi sağlanır. Kaliteli uyku yaşamayan kişilerde bu mekanizma düzgün işlemediği için cildin hızlı yaşlanması gözlemlenir.
Ani kilo verme
Vücudun deri formu kişinin alışkın olduğu kilo seviyesine göre esneme gösterir. Kişi çok hızlı kilo verirse deri yapısında gevşemeler gözlemlenebilir.
Deri proteinlerinin kaybı
Yaşla beraber vücutta kolajen ve elastin liflerinin sentezi azalır. Bu nedenle, deri altında bağ dokularında zayıflama başlar, dış etkenlere karşı derinin dayanıklılığı azalır.
Stres
Kortizon gibi stres hormonlarının gereğinden fazla salgılanması vücutta iltihap mekanizmasını tetikleyebilir, bu nedenle deri hücrelerin yıkımı söz konusu olabilir.
Yeterli su alınmadığında deri kuruyarak çatlamaya ve kırışmaya başlar.
Dengesiz beslenme
Şeker ve karbonhidratların sıkça tüketilmesi derinin yaşlanma sürecini hızlandırabilir.
Güneş ışınlarına maruz kalma
UVA ve UVB ışınlarına derinin maruz kalması sıkı formunun bozularak sarkmasına, kırışmasına ve kalınlaşmasın neden olabilir. Eğer, koruma işlevi uzun süre yapılmazsa cilt kanseri riski de ortaya çıkabilir.
Cilt Yaşlanma Belirtileri Nelerdir?
Cildin yaşlanma belirtileri, oluşan kırışıklıklar, lekelerin belirgin hale gelmesi, cilt sıkılığını azalması ciltte kuru bir görüntünün oluşması olarak sıralanabilir.
Cildin yaşlanma belirtileri şöyle açıklanır:
Cilt lekelerinin belirginleşmesi
Deride melanositler olarak bilinen renk pigmentlerinin azalması güneş ışınlarına daha çok maruz kalınmasına neden olur. Yıllar boyunca UVA ve UVB ışınlarının deride etki etmesi koyu renkli lekelenmeleri meydana getirebilir. 40 yaşından itibaren belirginleşen lekeler ön kol bölümünde, boyunda, göğüs arasında, yüzde ve el üstünde çok daha fazla gözlemlenir.
Kırışıklıklar ve ince çizgiler
Deride tam belirginleşmemiş çizgiler genel olarak ince çizgiler olarak adlandırılır. Özellikle, göz ve dudak çevresinde mimik hareketlerinin yoğun kullanılması zamanla kasların dayanıklılığın azalması ile ince çizgilere dönüşür. Göz çevresinde oluşan ince çizgiler çukurlaşarak kaz ayağı olarak bilinen kırışıkları oluşturabilir.
Cilt sıkılığının azalması
Yüz bölümünde ve el üstünde derinin sıkı formunun daha hızlı kaybolduğu görülür. Özellikle, 30'lu yaşlardan sonra kolajen proteinin miktarının azalması derinin esnekliğini ve sıkı formunu kaybetmesine neden olur.
Kuru ve pul pul cilt
Yaşla beraber artan bir diğer sorun derinin kuruması ve kuruluğa bağlı kaşıntı semptomlarıdır. Derinin zamanla incelmesi ve derinin su kaybı yaşaması sorunun temelini oluşturur. Bu belirtilerin sonucunda deri altında iltihaplanma oluşarak kişide yoğun bir kaşıntı hissi oluşabilir.
Gözeneklerin genişlemesi
Derinin nefes almasını sağlayan gözenekler (porlar) besin alışverişi ve dış etkilere karşı korunmada oldukça önemlidir. Gözenekler belirli bir esnekliğe sahiptir, böylece derinin daha gergin görünmesini sağlarlar. Yanlış uygulamalar başta olmak üzere gözenekler esnekliğini kaybederse genişler, sonrasında siyah nokta ve akne problemlerine davetiye çıkarabilir.
İncelmiş cilt yapısı
Vücutta hücre yenilenmesi yavaşladığında derinin epidermis tabakasında incelmeler gözlemlenebilir. Bu nedenle, derinin buruşması ve kırışması zamanla artabilir.
Cilt Yaşlanma Belirtileri Ne Zaman Görülmeye Başlar?
Derinin destek yapılarından bağ dokusunda ve deriyi besleyen kas dokusunda hasarlar cilt yaşlanmasını başlatabilir. Her yaşta görülebilen yaşlanma belirtileri genellikle 30 yaş sonrası ince çizgilerle ortaya çıkmaya başlar. Özellikle kadınlarda yağ dokusunun azalması ve kolajen, elastin gibi liflerin kaybı süreci hızlandırabilir. Ek olarak, derinin gereksinimi olan minarel, vitamin, protein, esansiyel yağların alınmaması da süreci hızlandırabilir. Bunun yanında, toksinlerin atılmasını sağlayan antioksidan içerikli içecek ve yiyeceklerin az tüketilmesi de belirtilerin görülmesini 20'li ve 30'lu yaşlara kadar çekebilir.
Cilt Yaşlanması Nasıl Önlenir?
Cilt yaşlanması bazı pratik yöntemlerle geciktirilebilir, bu yöntemler aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Günlük vücut bakımı ve derinin temizliğine özen gösterilmesi
- Derinin nem seviyesinin korunması ve günlük su tüketimine dikkat edilmesi
- Stres ve kötü alışkanlıklardan uzak durulması
- Kimyasal içerikli ürün kullanımından uzak durulması
- 4 mevsim güneş koruyucu kullanımı
- Dengeli beslenme ve egzersiz yapılması
Cilt Yaşlanmasına Ne İyi Gelir?
Cilt yaşlanmasında doğru beslenme, toksinleri atma, derinin dışarıdan korunması, destek verilmesi ve temizlenmesi çok önemlidir. 50 faktör güneş koruyucuların ve nemlendirici ürünlerin günlük kullanılması erken cilt yaşlanmasının önlenmesinde etkilidir. Kozmetik ürün gruplarından hyaluronik asit, c vitaminli ve kolajen destekli içerikli serumlar büyük katkı sağlayabilir. Derinin temizlenmesinde etkili olan maske ve peelingler alternatifler arasındadır.
Cilt Yaşlanmasını Geciktiren Besinler Nelerdir?
- Su tüketimi: Derinin nem dengesi için günlük kilo indeksine göre su alımının yapılmasına dikkat edilmesi gerekir.
- Elma: Lifli yapısı ve antioksidan özelliği ile suyun vücutta tutulumunu arttırmayı destekler. Ayrıca, serbest radikallerin atılmasında yardımcıdır.
- Havuç: A, E ve C vitamini içeriğiyle deriye parlaklık ve canlılık vermede destekleyicidir.
- Portakal: C vitamini açısından zengin olması toksinlerin temizlenmesinde yardımcı rol oynamasını sağlar.
- Protein alımı: Kolajen ve elastin proteinlerin sentezini desteklemesi derinin genç görünmesinde yardımcı olur.
- Doğal bitkisel yağlar: Omega 3, omega 6 ve omega 9 yağ asitleri açısından zengin olan bitkisel yağlar cildin yağ dengesini koruyarak derinin kurumasını engellemede yardımcıdır.
Cilt Yaşlanması Hakkında Sık Sorulan Sorular
Cildi ne genç tutar?
Dengeli beslenme, su tüketimi, egzersiz ve doğru cilt bakımı derinin genç kalmasında yardımcıdır.
Hangi cilt tipi daha çabuk yaşlanır?
Kuru özelliğe sahip deri ve yağ oranı düşük vücut tipi daha hızlı cilt yaşlanması ile karşılaşabilir.
Kaç yaşından sonra cilt yaşlanmaya başlar?
30 yaş sonrasında ince çizgiler oluşmaya başlar.
Cildi en iyi ne yeniler?
C vitamini, kolajen ve nem seviyesini arttıran içerikler derinin hızlı yenilenmesini sağlayabilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 15 Nisan 2024