Halk arasında çikolata kisti olarak bilinen endometriozis, rahim iç tabakasına benzer dokunun yumurtalıklar ve fallop tüpleri gibi vücudun başka bölglerinde büyümeye başladığı bir tablodur. Her yaşta görülebilin endometriozis, ağrı, kanama özellikle adet döneminde tuvalet ihtiyaçlarında ağrı gibi belirtilerle ortaya çıkabilir ve kadın kısırlığının önemli nedenlerinden biridir. Memorial Ataşehir Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Prof. Dr. Mesut Polat, “Endometriozis Farkındalık Ayı'nda endometriozis ve belirtileri hakkında bilgi verdi.
Rahmin iç astarına endometrium denmektedir. Yumurtanın döllenmediği durumlarda bu astar adet döneminde dışarı atılır. Rahim içinde bulunan ve endometrium adı verilen bu dokunun rahim dışında farklı bölgelerde oluşması ile endometriozis hastalığı oluşmaktadır. Halk arasında endometriozis hastalığına çikolata kisti denmesinin nedeni ise endometriozis sonucu oluşan kistlerin içeriğinin çikolata rengine benzemesinden kaynaklanmaktadır.
Endometriozisin en sık belirtisi pelvik ağrılar
Endometriozis belirtileri her kadında farklı şekilde ortaya çıkabilmektedir. En sık görülen endometriozis belirtisi pelvik ağrıdır. Endometriozis belirtileri şu şekilde sıralanabilir; Ağrılı adet dönemi, aşırı kanama, cinsel ilişki sırasında ağrı, tuvalet sırasında ağrı, çocuk sahibi olamamak, özellikle adet dönemlerinde yorgunluk, ishal, kabızlık, şişkinlik veya mide bulantısıdır. Endometriozis bütün kadınlarda görülebilmektedir ancak yapılan çalışmalarda;
- Adet görmeye erken yaşlarda başlayan kadınlarda
- Adet sıklığı normalden fazla olan kadınlarda
- Hiç gebe kalmamış kadınlarda
- 25-25 yaş arası kadınlarda
- Renkli gözlü kadınlarda endometriozis daha fazla görülmektedir.
Endometriozis tedavisi kişiye özel planlanmalı
Endometriozis tedavisi hastanın belirtileri, yaşı, çocuk isteyip istemediği gibi faktörler göz önünde bulundurularak kişiye özel olarak planlanmalıdır. Endometriozis tedavisinde ilaç ve cerrahi yöntemler ön plana çıkmaktadır. Endometriozis kisti kendiliğinden geçmemektedir. Tedavisi genellikle cerrahidir. Endometriozis tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar kistlerin büyümesini önleyebilmektedir. Ancak bu ilaçlar da kistleri yok etmemektedir. Kist kendi kendine patlayabilir, ancak kistin duvarı rahimden çıkartılmadığı için tekrarlama riski oldukça yüksektir.
Hormon tedavileri endometriozis ağrılarını azaltabiliyor
Endometriozisin belirtilerini hafifletmek için ağrı kesiciler kullanılabilir. Ancak ağrı kesiciler rahatsızlığı değil sadece ortaya çıkan semptomları rahatlatmaktadır. Hastanın çocuk sahibi olmak gibi bir beklentisi yoksa ağrı kesicilerle birlikte hormon tedavisi uygulanabilmektedir. Uygulanan hormon ilaçları yaşanan ağrıların azalmasını veya rahatsızlığın tamamen ortadan kalkması sağlayabilmektedir. Ancak ilerleyen endometriozis rahatsızlıklarında hormonal tedaviler kesildiği zaman hastalığın geri dönüş yapma ihtimali bulunmaktadır. Çocuk sahibi olmak isteyen kadınlarda tüp bebek tedavisi gibi üremeye yardımcı yöntemler uygulanabilmektedir.
Laparoskopik endometriozis ameliyatı küçük kesilerle yapılıyor
Endometriozis cerrahi tedavisinde hastalığın derecesi, hastanın çocuk isteyip istememesi, yaşı gibi kriterler göz önüne alınarak planlanmalıdır. Çocuk sahibi olmak isteyen hastalarda laparoskopik yöntem ön plana çıkmaktadır. Hasta çocuk sahibi olmak istediği için yumurtalıklar, tüpler ve rahim bu işlem sırasında korunmaktadır. Laparoskopik endometriozis ameliyatında karından açılan küçük kesiler ile endometriozise ulaşılmakta ve kist çıkartılmaktadır. Operasyon genel anestezi altında yapılır ve iyileşme süreci çok kısadır. Endometriozis tedavilerinde son aşamada histerektomi denilen cerrahi yöntem tercih edilir. İlaç tedavilerinin ve laparoskopik cerrahi yöntemlerin yetersiz olduğu ilerlemiş endometriozis rahatsızlığında rahim ve yumurtalıkların çıkartıldığı histerektomi yöntemi kullanılmaktadır.
Yayınlanma Tarihi: 29 Şubat 2024
