Bypass Erkeklere Göre Talihsizlik, Kadınlara Göre Estetik Sorun

Erkeklere göre bypass ameliyatı olmak ‘başlarına gelen en önemli talihsizlik’. Kadınlar ise bir an önce sosyal hayata dönmeyi umuyor. Ünlüler ‘sahneye çıkabilecek miyim’ korkusu yaşarken; travma, genç yaşta daha sık ve şiddetli olarak ortaya çıkıyor.

Peki bypass sonrası yaşanan travmaları en aza indirmek mümkün mü? Memorial Uzmanlarına göre ameliyat sonrası ikinci hayatlarını en iyi şekilde yaşamaları hastaların elinde.

Koroner bypass ameliyatlarının amacı, hastanın göğüs ağrılarını ortadan kaldırmak ve oluşabilecek kalp krizinin önüne geçmek. Bir ölçüde bypass ameliyatları kalp hastalarına, ikinci bir hayat şansı veriyor. Hastalara ameliyat sonrası düşen en önemli görev ise kaliteli bir yaşam tarzı benimsemeleri ve hekim kontrollerini düzenli olarak yaptırmaları. Koroner bypass ameliyatları sonrası hastaların büyük bir kısmında psikolojik sorunlar ortaya çıkabiliyor. Bypass sonrası hastanın yaşaması muhtemel travmalar yaş, cinsiyet ve meslek gruplarına göre değişiyor.

Bypass sonrası hastalarınızda genel olarak nasıl bir psikoloji gözlemliyorsunuz? Travma kendini nasıl gösteriyor?

Bypass ameliyatları erkeklerin genellikle ‘ben merkezcil ’ olmaları dolayısıyla psikolojik sorunlara neden oluyor. Ameliyatı ‘büyük bir talihsizlik’ olarak değerlendiren erkek hastalar, olayı dramatize ettikleri için ya içine kapanıyor ya da toplumda kabul görme adına kendini ispat yoluna gidiyor. Kimi erkekler de misyonlarını henüz tamamlamadıklarının farkında olarak yaşam kalitesini yükseltiyor, dayanıklılık ve konsantrasyon gerektiren sporlara yöneliyor. Kadınlarda ise durum farklı. Ameliyat sonrası “annelik içgüdüsü” devreye giriyor ve kendisi yerine ailesini düşünerek, bir an önce sosyal yaşantısına geri dönüyor. Kadınların, erkeklerin yaşadığı sosyal travmaları yaşamamalarının nedeni, toplumda sosyal bir misyon, sosyal bir görev üslenmeleri. Kadınlar erkekler gibi sosyal travmalar yaşamıyor. Kadın hastaların ameliyat sonrası sıkıntılara dayanma gücü erkeklerden % 50 daha fazla.

Kadınlar estetik kaygı taşıyor

Genç kadın hastalarda kozmetik sorunlar daha çok ön planda oluyor. Bu konuda hassaslar. Genç kadınlarda daha çok kapak hastalıkları yada ASD adı verilen bir kalpte delik sorunu ortaya çıkıyor. Bu gibi durumlarda da şansımıza kozmetik operasyonlar yetişiyor. Böyle kalp hastalıklarında meme altından bu problemleri çözüyoruz ve çok iyi sonuçlar veriyor. Ancak bazı durumlarda kozmetik sorunlar ikinci planda kalıyor çünkü kişi için yaşama tutunmak birinci öncelik oluyor. Kadın olsun erkek olsun kozmetik açıdan onları memnun etmek için elimizden gelen her şeyin yapılması gerektiğini düşünüyoruz.

Erkek ve kadınların ameliyat öncesi ve sonrası en çok sordukları sorular neler?

Erkekler ‘bypass yüzünden yarım insan oldum’ korkusu yaşadıkları için ameliyat öncesi en çok, “Spor yapabilecek miyim?” ameliyat sonrası ise sordukları soru; “ Seks yapabilecek miyim?” oluyor. Erkeklerin için en önemli spor ise yüzme. En çok bir daha yüzememe korkusu yaşıyorlar. Kadınlar ise özellikle ev kadınları, ameliyat sonrasında “ Ev işlerini ne zaman yapabilirim, ne zaman çamaşır yıkayabilirim, ne zaman yemek pişirebilirim?”gibi sorular soruyor. Bu sorular onların toplumsal yönden ne kadar aktif olduklarının göstergesi belki de. Ancak üst düzey yönetici olan erkeklerde durum biraz farklı. Onlar toplumdaki statülerinin ve misyonlarının önemini bilerek hareket ediyorlar. Bu nedenle işlerinde büyük başarılara imza atmak için çalışma hayatlarına devam ediyorlar. Ameliyat öncesi ve sonrası sordukları sorular da, “İşime ne zaman döneceğim.” İş kadınları için de aynı durum geçerli. Kadınlar koroner bypass ameliyatı olduklarında genellikle menopoz sonrası orta yaş grubunda oluyorlar. Ancak nadir de olsa ameliyat olduklarında sordukları tek soru, “İş hayatım eskisi gibi olacak mı?” ya da “İşime ne zaman döneceğim” oluyor.

Memorial Hastanesi’nde ameliyat olan hastalar Clup Bypass üyesi oluyor ve çeşitli aktivitelere katılıyorlar. Ameliyat sonrası bu hareketlilik onlara neler kazandırıyor?

Memorial Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Bingür Sönmez, ameliyat sonrası hastalara normal yaşamlarına dönüşte yardımcı olmak ve travmanın etkilerinden uzaklaşmalarını sağlamak için bu tür etkinlikler düzenliyor. Hastalarımız önce Ağrı Dağı’na çıktı. Oraya sağlıklı insanlar gibi tırmanabileceklerini ispat ettiler. Sonra İstanbul Defterdarı Şükrü Dilaver Klimanjaro Dağı’nda zirve yaptı. Bu tür aktiviteler, hastalardaki travmayı büyük ölçüde kontrol altına almaktadır. Özellikle erkek hastalar kalp ameliyatını “aşılması gereken bir engel” olarak değerlendirirlerse, travmayı atlatmaları çok daha kolay olmaktadır. Bazı durumlarda da travmanın erken fark edilmesi ve hastaların psikologa yönlendirilmeleri çok daha iyi olacaktır.

Sanatçılar gizli kalsın istiyor

Toplumda kabul görmüş ve tanınmış kişilerin durumu ise farklı. Onlar herhangi bir operasyon sonrası öncelikli olarak bunun gizli kalmasından yana hareket ediyor. Ameliyatın sahne performanslarını ve oyuncuysalar da setteki aktivitelerini olumsuz etkilemesinden de korkuyorlar. Bunun için önce, “Bu ameliyat sahnemi etkileyecek mi, kariyerimi ne ölçüde etkileyecek” diye soruyorlar. Aslında bu tedaviler hastanın genel sağlık durumunu garanti altına alan girişimler olduğu için sahne performansları daha da güçleniyor. Ancak bir sanatçının ya da kamuoyu tarafından yakından takip edilen kişilerin topluma vereceği mesajlar çok önemli. Bu nedenle bu tür ameliyatları gizlemek yerine topluma örnek olmak ve birçok hastaya moral vermek için mesaj vermeliler. Çünkü bu ameliyatlar toplumdaki statülerini sarsacak ve sosyal hayatlarını sekteye uğratacak türden değil. Yeter ki zamanında müdahale edilerek sorun giderilmiş olsun.

Deniz Baykal çok iyi bir örnek

CHP Lideri Deniz Baykal’a anjiyo yapılması ve koroner stent konulması, Baykal’ın stent sonrası Antalya’da süren orman yangınları nedeniyle bölgeye hareket etmesi çok önemli bir mesajdır aslında

.

Ünlü lider oradaki mağdur insanlarla el ele vererek çok önemli ve ince mesajlar vermektedir. Toplumun bunun üzerinde durması gerekir. Kalp hastalıklarına maruz kalmış kişiler uygun tedavi edilirlerse eski performansları ile yaşantılarına devam edebilmektedir. CHP Lideri bunu gizleme gereği duymadı, basın da yakından takip etti. Çok takdire şayan bir durum.

Kalp cerrahları da ameliyat oluyor

Ameliyat ettiğimiz hastalar arasında çok sayıda doktor meslektaşımız da var. Bunların önemli bir bölümünü kalp cerrahları oluşturuyor. Bu kişiler mesleklerinden ödün vermeden yaşamlarını aynı kalitede devam ettiriyor. Hastalık ile iç içe olan doktorlar bypass ameliyatı olmak durumunda kalırlarsa, bu onların hastalarının gözündeki önemleri için bir tehlike oluşturmaz. Aksine böyle bir tedavinin başarılı sonuç vermesi, hastalıklarının iyileşmesi ve ameliyat sonrası süreçlerini en iyi şekilde atlatmaları, hastalarına moral verme açısından çok önemlidir. Bu konuda farklı yaklaşımlar olabilir, gizlemek isteyen bunun bilinmesini istemeyen hekimler olabilir. Ancak bence bu durum hastalardan gizlenecek bir durum değildir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.