Beyin tümörü, beyinde anormal hücrelerin büyümesi durumu olarak ifade edilebilir. Beyin tümörünün, iyi huylu (benign) ve kötü huylu (malign) çeşitleri bulunmaktadır. Kötü huylu tümörler kanser hücresi olarak tanımlanır. İyi huylu veya kötü huylu tümörler büyüdüğünde, kafatasının içindeki basıncın artmasına neden olabilir. Bu durum, beyin hasarına yol açarak yaşamı tehdit eder. Memorial Şişli Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölüm Başkanı Prof. Dr. Engin Çakar, beyin tümörü belirtileri ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Beyin Tümörü Türleri
Beyinde oluşan tümörlerin farklı türleri bulunmaktadır. Beyin tümörü türleri şu şekilde sıralanabilir:
Primer Beyin Tümörü
Beyinde başlayan herhangi bir tümörü içermektedir. Beyin hücrelerinden, beyin çevresindeki zarlardan, sinirlerden veya bezlerden başlayabilir. Tümörler, beyin hücrelerini yok ederek beyin hasarına neden olmaktadır. Özellikle yetişkin bireylerde rastlanan primer beyin tümörleri menenjiyom ve gliomalardır.
Glioma: Beyin ve omurilikte oluşan bir tümör türüdür. Gliomalar, sinir hücrelerini çevreleyen ve onların çalışmasına yardımcı olan yapışkan destekleyici hücrelerde (glial hücreler) başlar.
Menenjiyom: Tüm beyin tümörlerinin %30'undan fazlasını oluşturan en yaygın birincil beyin tümörüdür. Menenjiyomlar, beyni çevreleyen ve koruyan zar tabakası olan meninkslerden kaynaklanır. Kadınlarda menenjiyomlar erkeklerden daha sık teşhis edilir. Menenjiyomların yaklaşık %85'i kanserli olmayan, yavaş büyüyen tümörlerdir.
Beyin Tümörü Belirtileri
Beyin tümörü belirtileri, tümörün büyüklüğü, yeri ve türüne göre değişiklik gösterebilmektedir. Beyin tümörü belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
- Baş ağrısı
- Uyku nöbetleri
- Sürekli hasta hissetmek
- Kusma ve uyuşukluk
- Hafıza sorunları, zihinsel veya davranışsal değişiklikler
- Vücudun bir tarafında ilerleyici güçsüzlük veya felç
- Görme veya konuşma sorunları
Bazı kişilerde başlangıçta herhangi bir belirti görülmez. Gözle görülür belirtiler, zamanla ve çok yavaş gelişebilir.
Beyin Tümörü İçin Risk Faktörleri
Kanser türlerinin bir bölümü kalıtımsal olabilmektedir. Özellikle ailesinde birden fazla kişide beyin tümörü hikayesi olan bireylerin düzenli kontrollerini aksatmamaları önemlidir. Yaş ile birlikte beyin tümörü görülme sıklığı artabilir. Yaşam boyunca kimyasallara maruz kalmak da beyin tümörünün risk faktörleri arasında sayılmaktadır. Aynı şekilde vücuda radyasyon almak beyin tümörünün gelişmesinde etkili olmaktadır.
Beyin Tümörü Tedavisi
Beyin tümörü tedavisi, mümkün olduğunca tümörden kurtulmayı ve tümörün tekrarlamasını engellemeyi amaçlamaktadır.
Beyin tümörü tedavi çeşitleri şu şekilde sıralanabilir:
Cerrahi Tedavi: Kafatasının küçük bir bölümünden girilir ve tümörlü doku cerrahi işlemle çıkarılır.
Radyoterapi: Ameliyattan önce veya sonra kanser hücrelerini öldürmek için radyoterapi kullanılabilir.
Kemoterapi: Ameliyattan sonra kanser hücrelerini öldürmek veya tümör çıkarılamıyorsa semptomları hafifletmek için kullanılan ilaç tedavisidir.
Radyo-Cerrahi: Eğer ameliyat olamıyorsanız, çok sayıda küçük radyasyon ışını ile kanseri öldürmek hedeflenir.
Beyin Tümörü İyileşme Süreci
Beyin tümörü, diğer tümör çeşitlerine göre ameliyat sonrası iyileşmesi zaman alan bir tümör şeklidir. İyileşme süreci kişiden kişiye farklılık gösterebilir. İyileşme sürecini etkileyen faktörler şu şekilde sıralanabilir:
- Beyin tümörünün bulunduğu yer,
- Ameliyat esnasında beyinde etkilenen alanlar,
- Kişinin yaşı,
- Genel sağlık durumu ve hastalık geçmişi
Beyin tümörü ameliyatı sonrasında bazı hastalar sağlık durumu değerlendirildikten sonra taburcu edilirken, bazı hastalar için Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon uygulaması gerekebilmektedir.
Beyin Tümörü Primer Tedavisi Sonrası Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon
Beyin tümörünün cerrahi veya diğer yöntemler ile primer tedavisi sonrası tümörün hasar verdiği dokulara göre hastalarda fonksiyonel kayıplar olabilir.
Tam felçten kısmi felce kadar durumlar görülebilir. Bu durumda hızlıca hastanın ihtiyacına yönelik fizik tedavi ve rehabilitasyon programı başlanmalıdır. Fizik tedavi rehabilitasyon programı genellikle robotik rehabilitasyon, fizyoterapi, ergoterapi, konuşma ve yutma terapisi gibi birçok alanın iş birliği içinde çalışmasını gerektirir.
Güncelleme Tarihi : 13 Ekim 2023
Yayınlanma Tarihi: 26 Temmuz 2022