Yükleniyor
Düzenli ve sağlıklı beslenerek birçok hastalığın önüne geçilebildiği gibi beyni geliştirmek ve beslemek de mümkün olabiliyor. Uzun süren beslenme bozuklukları ise sinir sistemini olumsuz yönde etkiliyor. Memorial Şişli/Ataşehir Hastanesi Beyin, Sinir ve Omurilik Cerrahi Bölümü uzmanları, beynin zinde kalmasına yardımcı olan gıdalar hakkında bilgi verdi.
Vücuttaki bütün hücreler gibi beyin hücreleri de besine ihtiyaç duyar. Kişilerin uzun süren beslenme bozuklukları, sinir sistemi üzerinde olumsuz etkiler bırakabilmektedir. Dengesiz ve yetersiz beslenme, beyindeki hücre sayısını ve sinir hücrelerinin gelişimini engelleyerek kalıcı hasarlara bile neden olabilmektedir. İnsanın beyin gelişimi anne karnında başlamaktadır. Annenin gebelik boyunca düzenli ve sağlıklı beslenmesi beyin gelişimi açısından önemli bir yer tutmaktadır. Özellikle anne adaylarının gebelik süresince folik asidi yeterli miktarda alması, bebek beyninin hafıza hücreleri için anahtar görevi görmektedir. Folik asit desteği yetişkinler için de önemlidir. Alzheimer ve bunama riskine karşı folik asit bakımından zengin fasulye, bezelye, ıspanak, şalgam, limon ve portakal gibi gıdalar tüketilmelidir.
Beynin enerji kaynağı glikoz yani şekerdir. Şeker düzeyinin beyinde azalması ya da artmasına bağlı olarak sorunlar yaşanabilmektedir. Glikozun elde edilebileceği karbonhidrat ve yağ tüketiminde dikkatli olunması gerekmektedir. Uzun süreli fazla şeker tüketiminin nörolojik sorunları ortaya çıkardığını unutmamak gerekmektedir. Unlu mamuller, baklagiller, patates, muz, elma, karbonhidrat bakımından zengin besinlerdir. Balık yağıyla birlikte bitkisel yağ tüketimi beyin sağlığı bakımından önemli bir yer tutmaktadır.
Hafıza ve zeka gelişimi açısından B vitaminlerini içeren yiyecekler birinci sırada gelmektedir. B vitamini özellikle beyin ve sinir sisteminin sağlığını korumak açısından önem taşımaktadır. Eksikliğinde depresyon, kısa süreli hafıza kaybı, dikkat eksikliği, el ve ayaklarda yanma, iğnelenme, duyu kusuru, unutkanlık ve sinirlilik görülebilmektedir. Ayrıca B vitamini eksikliğinde, beyin ve beynin emirlerini uygulayan sinir sisteminde çeşitli derecede hasarlar oluşabilmektedir. Et, balık, yağsız süt, yoğurt, muz, yeşil yapraklı sebzeler ve kuru baklagillerde B vitamini bulunmaktadır.
Omega 3 asidi bakımından zengin olan balık, beyin fonksiyonlarının daha düzgün çalışmasına yardımcı olmaktadır. Omega 3, beyin için daha fazla oksijen sağlayarak eski bilgileri hatırlamasını sağlamaktadır. Balık içerdiği protein ve amino asitlerle de, beyin tabakasının ihtiyacı olan sıvıyı karşılayarak hafızayı güçlendirmektedir. Balık yemek, ayrıca yoğun stres altında daha hızlı düşünmeye yardımcı olmaktadır.
Beynin iletim servisi olan nörotransmitterleri destekleyen kolin maddesi bir çeşit B vitaminidir. Kolin ayrıca yeni beyin hücresi üretiminde de fayda sağlamaktadır. Yapılan araştırmalar yumurtanın kolin açısından en zengin besin maddesi olduğunu ortaya koymaktadır. Yumurtanın yanında yer fıstığı, balık, yeşil yapraklı sebzeler, soya ve keten tohumu da kolin kaynakları arasındadır. Bunun yanı sıra yumurtada bulunan amino asitler, hücre fonksiyonu ile etkileşime geçerek zihinsel ve nörolojik bozuklukları önlemek için nörotransmitter dengesini korumaktadır.
E vitamini beyinde yaşlanmayla birlikte oluşabilecek gerilemeyi durdurmaktadır. E vitamini yönünden zengin olan badem, beyindeki yaşlanmaya yavaşlattığı gibi beyin gelişimi ve sağlığı için birçok elementi de içermektedir. Bademin yanı sıra ceviz, fındık, kaju, yer fıstığı, ay çekirdeği, susam, keten tohumu da beyin sağlığı açısından tüketilmesi gereken gıdalar arasındadır.
Son yıllarda yapılan araştırmalar üzümün dopamin salgılamasını artırarak problem çözme yeteneğini geliştirdiğini ortaya koymaktadır. Bunun yanın da bor bakımından zengin olan üzüm, beyin sağlığı açısından tüketilmesi gereken besinlerin arasında yer almaktadır. Bor tüketiminin konsantrasyon ve hafızayı geliştirdiği de bilinmektedir. Üzümün yanı sıra elma ve fındıkta da bor bulunmaktadır.
Yaban mersini, çilek gibi bazı meyveler ve domates, havuç gibi sebzeler yüksek oranda antioksidan içermektedir. Beynin daha uzun süre sağlıklı kalmasını sağlayan antioksidan içerikli bu gıdaları tüketen yaşlı insanların kısa dönem hafızalarının geliştiği görülmektedir. Bunun yanında yaban mersininin sinir hücreleri ile etkileşime geçerek belleği geliştirdiği ve strese karşı beyni koruduğunu ortaya koyan çalışmalar da bulunmaktadır.
Demir deposu olan yağsız kırmızı et beyin gelişimi için büyük yarar sağlarken süt, peynir, hindi, tavuk gibi gıdalar da tüketilmesi gerekmektedir. Beyin için sağlıklı gıdaların yanında uzak durulması gerekenler de bulunmaktadır. Bunlar şu şekilde sıralanmaktadır:
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 10 Mart 2021
Yayınlanma Tarihi: 8 Haziran 2015
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
