Boyun Tutulması Nedir? Boyun Tutulması Nasıl Geçer?

Boyun Tutulması Nedir?

Boyun tutulması, ani ve yanlış egzersizler, yanlış yastıkla uyuma, stres, uzun süren hareketsizlik sonucunda boynun hareketinin kısıtlanması ve kullanımının zorlaşmasıdır. Bu durumun altında birçok sağlık sorunu yatabilir. Genellikle sabah saatlerinde fark edilen boyun tutulması, gün içerisinde ve sonraki günlerde de devam edebilir. Boynu etkileyen herhangi bir durum boynun sertleşerek tutulmasına sebep olabilir. Bazı kişiler geçici olarak boyun sertliği yaşarken bazı kişilerde ise bu durum kronikleşebilir. Boyun tutulmasının ciddiyeti yaşanan diğer semptomlara bağlı olarak farklılık gösterir.

Boyun Tutulması Neden Olur?

Yaşam kalitesini bir hayli etkileyen ve günlük aktivitelerin yapılmasında güçlük çıkaran boyun tutulması; ani ve yanlış egzersizler, yüksek yastıkla beraber uyuma, stres, uzun süren hareketsizlik ve bilgisayar başında çok uzun zaman geçirmekten kaynaklanır. Tüm bunların yanı sıra ankilozan spondilit, fibromiyalji, romatoid artrit gibi süreğen hastalıkların bir uzantısı olarak da meydana gelebilir. Hastalığın meydana geliş şekline göre ise çeşitli ilaçlı tedaviler, egzersizler, fizik tedavi ve rehabilitasyon gibi tedavi seçenekleri uygulanabilir.

Boyun Tutulması Belirtileri Nelerdir?

Boyun tutulması, başı sağa sola ya da öne doğru hareket ettirirken ağrı, karıncalanma, uyuşma, acı gibi etkilerle kendini belli eder. Kimi zaman ise geçmeyen baş ağrısı, kola ve omuza yayılan ağrı ile birlikte karakterize edilir. Boyun tutulmasının bilinen en net belirtisi kesinlikle şiddetli ve keskin ağrıdır. Hissedilen ağrı ise üç farklı şekilde karşınıza çıkabilir.

• Bunlardan ilki boynun yalnızca tetik noktasında hissedilen, batma ve zonklayıcı türde ağrıdır. Kişi eliyle boynunu yokladığında sadece bir noktada ağrıyı keskin bir şekilde hissedebilir.
• Diğer ağrı türü ise genel ağrı tipi olarak nitelendirilmekle birlikte boynun tamamında etkindir. Ağrı tüm boyunda etkilidir. Ayrıca boyundan başlayarak kollara ve omuz başlarına doğru yayılan ağrı ise yayılan ağrı olarak adlandırılır. Burada rahatsızlığı yaşayan kişinin söz ettiği ağrı yalnızca boyunla ilgili değil, vücudun baş, ense, omuz ve kollara bile yansımasıyla kendini gösterir.
• Tüm bahsi geçen ağrıların yanı sıra hareket kısıtlılığı, bir iş yapılmak istenildiğinde tüm vücudu döndürmek zorunda kalmak, araç kullanırken, yüz yıkarken duyulan kısıtlılık da boyun tutulmasının halk arasında bilinen belirtileri arasında yer alır.

Boyun Tutulması Nasıl Geçer?

Esneme hareketleri, reçetesiz satılan ağrı kesiciler, sıcak veya soğuk kompres, boynun altına küçük bir yastık koyarak, sırt üstü uyumak ve uyluklarınızın altına ekstra yastıklar koymak boyun tutulmasını geçirmeye yardım eder.

Kimi hastalara soğuk kompres çok daha etkili sonuçlar verirken kimi zaman da sıcak kompres yapılması daha iyi sonuçlar verir. Uygulanacak kompresin sıcak mı yoksa soğuk mu uygulanacağı konusu çoğu zaman kafalarda soru işareti yaratsa da bu iki uygulama dönüşümlü olarak yapılabilir. Sıcak kompres ile kan akışı hızlandırıldıktan sonra inflamasyonu azaltmak için soğuk kompres tercih edilmelidir.

Boyun Tutulmasına Ne İyi Gelir?

Zedelenen hücre yapısının kısa sürede kendini tamir edebilmesi için kısa süreli istirahatler boyun tutulmasına iyi gelir. Dinlenme süreci içerisinde ise ağır iş yapmak, ağır kaldırmak ve ani hareketler de yapılmamalıdır. Bunun yanında boyun tutulmasına iyi gelen tedavi yöntemleri şöyle sıralanır:

İstirahat edin

Zarar gören kas dokusunun iyileşmesi için zaman gerekir. Bu nedenle dinlenmek ve boyna yüklenmemek önemlidir. En az 2-3 gün süreyle araba kullanmaktan kaçınılmalı, boynu zorlayacak aktiviteler yapılmamalıdır.

Sıcak ve soğuk kompres uygulayın

Boyun tutulmasına karşı sıcak ve soğuk kompres yapmak faydalıdır. Bu noktada soğuk kompres yapmak iltihaba iyi gelirken sıcak kompres ise kan akışının desteklenmesinde etkilidir.

Egzersiz yapın

Boynu zorlamadan küçük tempoda yapılan egzersizlerle boyun sertliği azaltılabilir. Bunu yaparken boyna yüklenmemek önemlidir.

Boyun Tutulmasına İyi Gelen Egzersizler

Öte yandan hafif esneme egzersizleri de boyun tutulmasının evde tedavisi esnasında yapılabilecek seçenekler arasında yerini alır. Ayrıca eczanelerde reçetesiz olarak satılan bazı ağrı kesiciler, kas gevşetici kremler de kullanılabilir. Fakat doğru ilaç kullanımı için hekim görüşü almak gerekir. Boyun tutulmasına iyi gelen egzersizler şu şekilde açıklanabilir:

Hareket açıklığı egzersizi olarak da bilinen egzersiz türü, erken dönemde uygulandığında fayda sağlamaktadır. Bu egzersiz türünde boyut yavaş bir şekilde sağa ve sola çevirilir, her yana hareket ettirildikten sonra aşağı yukarı şeklinde esnetilir. Bu tarz egzersizleri denemeden önce mutlaka uzman doktorunuzla görüşünüz. 

İzometrik egzersiz ise aniden başlayan boyun ağrılarında tercih edilir. Kasların çalıştırıldığı bu egzersiz, hareket içermemektedir. Oturma pozisyonunda yapılan bu egzersizde kişi boyun kaslarını kasıp, başını öne, arkaya, sağa ve sola doğru ittirirken elleriyle de ters yönde direnç sağlar. Sonuç olarak bir hareket meydana gelmez, sadece kaslar yumuşatılır. 

Boyun Tutulmasına Neden Olan Faktörler Nelerdir?

Boyun tutulması genellikle hasta sabah uyandığında ortaya çıkmakla beraber gün içerisinde de meydana gelebilir. Boyunda bulunan 'Levator Skapula' isimli kas oldukça hassas bir yapıda olduğundan dolayı birçok sebeple burkulabilir. Uyku sırasında kullanılan yastığın çok sert, yüksek ve konforsuz olması boyun rahatsızlığına neden olan en net faktör olsa da esasında tutulmanın gerçekleşmesine neden olan çok sayıda durum söz konudur. Bu faktörler ise aşağıda ki gibi sıralanabilir:

• Gün içerisinde yaşanan stres ve uzun vadeli kaygılar,
• Uzun saatler omuz üzerinde ya da elde ağırlık taşınması,
• Başa alınan ani darbe ve başın sert bir yüzeye çarpması,
• Spor ve egzersiz esnasında yapılan ani ve yanlış hareketler, egzersiz hareketlerinin zorlayıcı ve uzun süreli olması,
• Bilgisayar, telefon, tablet ya da kitap başında çok uzun süre hareketsiz kalmak,
• Ankilozan spondilit, enfeksiyonlar (menenjit), fibromiyalji, boyun fıtığı, boyun düzleşmesi gibi kronik ve akut gelişen bazı rahatsızlıklar.

Boyun Tutulması Nasıl Tedavi Edilir?

Boyun tutulması çoğunlukla gün içerisinde veya birkaç gün içerisinde evde yapılan egzersiz yöntemleriyle geçebilir. Fakat bazı durumlarda bu rahatsızlığın sağlık merkezi koşulları altında ve uzman doktorlar kontrolünde tedavisi gerekebilir. Bu noktada ise hastalığın meydana geliş şekli, seyri ve son takdirdeki durumuna göre bir tedavi planı uygulanır. Reçete edilen kas gevşetici ilaçlar, merhem ve kremler boyun tutulması tedavisinde uygulanan genel bir tedavi şekli olsa da ilaçların etkili olmadığı, tutukluğun uzun süre devam ettiği ve iyileşme sonrası sık tekrar ettiği durumlarda ise farklı uygulamaları gidilebilir. Boyun tutulması tedavi yöntemleri şöyle sıralanır:

Fizik tedavi ve rehabilitasyon

Bu uygulamalar arasında ise en yaygını fizik tedavi ve rehabilitasyondur. Fizik tedavi ve rehabilitasyon kliniklerinde rahatsızlığın iyileştirilmesi için tedaviler uygulanır, ayrıca hastaya çeşitli egzersizler önerilebilir. Bu sayede hastaya eşlik eden ağrının minimize edilmesi amaçlanır.

TENS (transkutanöz elektriksel sinir uyarımı)

Boyun tutulması durumunda hekimlerin başvurabileceği diğer tedavi seçenekleri arasında ise TENS (transkutanöz elektriksel sinir uyarımı) ve kısa süreli immobilizasyon tekniği yer alır. Bir tür tedavi olarak karşımıza çıkan TENS ise hastanın boyun bölgesinde ağrı duyduğu kısma yerleştirilen, ağrının hafiflemesine yardımcı olmak amacıyla yollanan küçük elektrik sinyalleridir. Çok sık olmasa da hekimin uygun gördüğü durumlarda kullanılan bir tekniktir.

İmmobilizasyon

Diğer bir tedavi seçeneği olarak bilinen kısa süreli immobilizasyon ise hastaya boyun desteği vermesi amacıyla takılan, yumuşak ve destekleyici yapıya sahip boyunluktur. Tüm bunlara ek olarak boyun tutulmasının çok ciddi olduğu durumlarda ise cerrahi operasyonlar da tedavi seçenekleri arasında yerini alabilir. Ayrıca sık sık boyun tutulması yaşayan hastalara gerektiği durumlarda kortikostreoid adı verilen ve enflamasyonu azaltan ağrı kesici enjeksiyonlar uygulanabilir.

Boyun Tutulması Hakkında Sık Sorulan Sorular

Boyun tutulması kaç gün sürer?

Boyun tutulması, 2 ve 10 gün içerisinde zorlanmadığı sürece kendiliğinden geçer. Kronikleşen bir boyun ağrısı ise tedavi için uzman doktordan destek almak önemlidir.

Boyun tutulması hangi hastalıkların habercisidir?

Boyun tutulması, sinir sıkışması, romatoid artrit, osteoartrit ve boyun fıtığı gibi hastalıkların habercisi olarak görülebilir. Bunun yanında stres de boyun tutulmasına neden olur.

Boyun tutulması riski nasıl azaltılır?

Boyun tutulmasının meydana gelmemesi ve tekrarlanmaması için yapılabilecek pek çok alışkanlık bulunur. Bunlardan ilki ise düzenli egzersizdir. Buna ek olarak ise postürü daima korumak uzun süre hareketsiz kalmamak, masa başı işlerde belirli aralıklarla esneme hareketleri yapmak da oldukça önemlidir. Özellikle ofis işleri yapan kişilerin kısa yürüyüşler yapması, önerilen ofis egzersizlerini günün belirli zaman aralıklarında yapmaları da çok faydalı olacaktır. Günlük hayatta çok uzun süreler kullanılan tabletler, telefonlar ve bilgisayarlara olabildiği kadar ihtiyaç dahilinde bakılması da boyun tutulması riskini en aza indirebilecek önlemlerdendir.

Boyun tutulmasının tekrarlanmaması için neler yapılmalıdır?

Boyun tutulmasının ortaya çıkmasında en sık karşılaşılan uyuma pozisyonu konusunda da dikkatli olmakta oldukça yarar var. Özellikle yatağın vücuda sağladığı uyum, yatağın ve yastığın çok sert ya da yumuşak olmaması da gösterilecek özen konusunda son derece ehemmiyet taşır. Sık sık boyun tutulmasından şikayet edenler için uyku esnasında kullanılabilecek en iyi şey ortopedik yatak ve yastıklardır. Ayrıca yatmadan önce yapılacak kısa süreli germe, esneme egzersizleri de boyun tutulmasının önüne geçmek için harika bir tercih olacaktır. Son olarak yapılan ağırlık antrenmanları, güçlendirme ve germe egzersizleri, yüzme, gibi fiziksel güç ve hareketlilik gerektiren durumlarda gücü boyun kaslarından almamak da oldukça önemlidir.

Boyun tutulması için ne zaman doktora gidilmelidir?

Boynu tutulan herkesin aşağıdaki “özel” durumlarda çok fazla beklemeden hemen bir doktora gitmeleri gerekmektedir:

• Sırt ve boyun ağrısı adeta bir şimşek düşmüş gibi birdenbire başladıysa ve şiddeti giderek artırıyorsa…
• Ağrıyla beraber kollarda güç kaybı, uyuşma, karıncalanma varsa. Hele hele hafif bir objeyi tutmakta, kavramakta bile zorlanıyorsanız…
• Ense sertliği ve şiddetli baş ağrısı varsa... Bu durum menenjitin işareti olabilir.
• Boyun ve sırt ağrısına ateş de eşlik ediyorsa, durum acildir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.