Yükleniyor
Boy uzatma, kişinin kemik yapısı kaynaklı sağlık sorunları veya estetik nedenler sonucunda vücut uzunluğunun artırılmasını amaçlayan cerrahi bir işlemdir. Boy uzatma işlemi kol veya bacak kemiklerindeki uzunluğun artırılmasıyla yapılır. Çocukluk çağında 6 yaşından itibaren yapılması önerilen boy uzatma ameliyatları yetişkinlerde ise her yaşta yapılabilir. Boy uzatma ameliyatlarında estetik görüntüsünden memnun olmayan kişilerin operasyon sonrası hayat kalitesinin yükseltilmesi amaçlanır.
Boy uzatma, bacakta küçük kesiler yoluyla femur ve/veya tibia üzerinde cerrahi osteomi (kırıklar) yapılarak, kemiğe manyetik bir uzatma çubuğu ve pimin yerleştirildiği, kemikleri daha uzun hale getirerek vücut boyunu uzatmayı sağlayan cerrahi bir işlemdir.
Boy uzatma ameliyatı, kemiklerin cerrahi yöntemlerle kademeli olarak uzatılarak boyda uzama meydana getiren cerrahi bir prosedürdür. Boy uzatma ameliyatında en yaygın olarak kullanılan işlem distraksiyon osteogenezisidir.
Distraksiyon osteogenezis işleminde uzun bir kemiğin cerrah tarafından dikkatli bir şekilde kırılması (osteotomizasyon) sağlanır. Bu kırılma ile kemiğin iki parçasının günde yaklaşık 1 mm birbirinden yavaşça itilmesiyle zaman içinde normal bir kemik meydana gelebilir.
Boy uzatma ameliyatı genellikle cücelik durumunda veya kişinin estetik kaygıları sonucunda yapılır. Bununla birlikte bacak boyu eşitsizliğinin giderilmesi için de boy uzatma ameliyatı yapılabilir.
Cücelik: Cücelik doğuştan gelen bir boy kısalığıdır. Eğer kişi operasyon için uygun görülürse boy uzatma ameliyatı yapılabilir.
Bacak boyu eşitsizliğinin giderilmesi: Travma veya doğuştan gelen nedenlerle oluşan bacak boyu farklarının düzeltilebilmesi için boy uzatma ameliyatı gerçekleştirilebilir.
Estetik amaçlı boy uzatma ameliyatı: En yaygın boy uzatma nedenlerinden biri estetik kaygılardır. Kozmetik nedenlerle boyunu uzatmak isteyen bireyler için boy uzatma ameliyatı önemli bir seçenektir.
Boy uzatma ameliyatı tıbbi olarak distraksiyon osteogenezi adıyla bilinen bir yöntemle, kemiklerin kontrollü olarak kademeli bir şekilde uzatılması işlemidir. Bu cerrahi prosedür, doğuştan gelen kemik kısalıkları, cücelik, travma sonrası oluşan bacak uzunluk farkları veya kişinin estetik kaygıları sonucunda uygulanabilir.
Boy uzatma ameliyatında süreç osteotomi olarak bilinen kemik kesimi ile başlar. Kesimin ardından uzatma aşaması olan distraksiyona geçilir. Daha sonrasında ise konsolidasyon aşaması kemik dokusunun sertleşmesi ve güçlenmesi beklenir.
Boy uzatma ameliyatında süreç şu şekildedir:
Boy uzatma ameliyatında osteotomi (kemik kesimi): İşlemi yapacak cerrah, osteotomi aşamasında uzatılması planlanan kemiği dikkatlice keser. Bu işlem genellikle uyluk (femur) veya kaval (tibia) olarak bilinen kemiklerde gerçekleştirilir.
Boy uzatma ameliyatında distraksiyon (uzatma) aşaması: Osteotomi aşamasında kesilen kemik uçları arasına dışarıdan ayarlanabilen bir cihaz (eksternal fiksatör) veya kemiğin içine yerleştirilen manyetik bir çivi yerleştirilir. Distraksiyon aşamasının gerçekleştirilip ameliyat sonrası süreç başladığında cihaz günlük olarak yaklaşık 1 mm olacak şekilde ayarlanarak kemik uçları arasındaki mesafe artırılır. Bu işlem günlük olarak kademeli bir şekilde yapılır. Bu sayede yeni kemik dokusu oluşur ve kemik uzamaya başlar.
Boy uzatma ameliyatında konsolidasyon (sertleşme) aşaması: Boy uzatma ameliyatı başarı ile gerçekleşip istenilen uzunluğa ulaşıldıktan sonra yeni oluşan kemik dokusunun sertleşmesi ve güçlenmesi için bir süre beklenir. Bu aşama konsolidasyon aşaması şeklinde adlandırılır. Konsolidasyon dönemi, uzatma süresiyle orantılı olarak birkaç ay sürebilir. Kişi istenilen boya bu süre zarfında ulaşır.
Boy uzatma ameliyatının ardından kişinin bir miktar ağrı ya da rahatsızlık hissetmesi normaldir. Kemiklerin iyileşmesi yaklaşık 2-3 ay sürebilir ancak bu iyileşme süreci hastadan hastaya değişiklik gösterebilir. İyileşme sırasında kemiğin etrafındaki sinirler, kaslar, tendonlar ve bağlar bu yeni uzunluğa uyum sağlamaya çalışır. Operasyon sonrasında hedef boya ulaşıldığında başka bir ayarlama yapılmasına gerek yoktur çünkü yeni kemiklerin sertleşmesine izin verilir.
Boy uzatma ameliyatında kullanılan yaygın yöntemler arasında eksternal fiksatörler ve manyetik uzayan çiviler olarak bilinen intramedüller çiviler kullanılır. Önceki dönemde ilizarov yöntemi de boy uzatma ameliyatında kullanılırdı ancak bu yöntem yerini daha gelişmiş prosedürlere bıraktı.
Boy uzatma ameliyatında kullanılan yöntemler şöyle açıklanabilir:
Eksternal fiksatörler: Boy uzatma ameliyatında eksternal fiksatörlerle bacağın dışına yerleştirilen metal çerçeveler ve teller kullanılarak uzatma işleminin yapılacağı kemik uzatılır. Ancak bilinmelidir ki bu yöntem enfeksiyon riski ve ciltte iz bırakma gibi dezavantajlara sahip olup kişiyi etkileyebilir.
Manyetik uzayan çiviler (Intramedüller çiviler): Boy uzatma kullanılan diğer bir yöntem olan manyetik uzayan çivilerle kemiğin içine yerleştirilen ve manyetik bir cihazla kontrol edilen çiviler kullanılır. Bu yöntem eksternal fiksatörlere nazaran daha az enfeksiyon riski ve kişiye daha konforlu bir iyileşme süreci sunarak yan etkisi açısından daha avantajlıdır.
Boy uzatma ameliyatı öncesinin kişinin detaylı bir muayeneden geçmesi gerekir. Özellikle klinik muayene, tetkikler ve kişinin mevcut sağlığı göz önüne alınarak operasyon süreci değerlendirilmelidir. Ameliyat sonrasında ise kişinin düzenli fizik tedavi alması gerekir ve özellikle boy uzamanın bir süreç olduğunun bilincinde sabırlı bir yaklaşım sergilemesi gerekir.
Ameliyat öncesi değerlendirme: Boy uzatma ameliyatı öncesinde kişiye detaylı bir klinik muayene ve radyolojik tetkikler yapılmalıdır. Aynı zamanda bu süreçte kişinin beklentileri ve tıbbi durumu değerlendirilmelidir.
Fizik tedavi ve rehabilitasyon: Ameliyat sonrası dönemde düzenli olarak fizik tedavi alınması kas gücünün korunması ve eklem hareket açıklığının sağlanması için önemlidir.
Sabır ve uyumluluk: Boy uzatma süreci ve buna bağlı olarak iyileşme döneminin uzun sürmesi söz konusu olabilir. Bu nedenle hastanın sabırlı olması ve doktorun önerilerine uyması bu süreci psikolojik olarak daha rahat geçirmesini sağlar.
Cerrahi olarak yapılan boy uzatma ameliyatı dışında doğal olarak boy uzamasına yardımcı olabilecek egzersizler de mevcuttur. Kişi yoga ve pilates gibi egzersizler yaparak boy uzama sürecine destek olabilir. Bunun yanında yüzme, basketbol, zıplama ve atlama gibi sporlarla ilgilenmek de boy uzamaya yardım edebilir. Daha detaylı hareketler için konunun uzmanı kişilerden destek alınabilir.
Boy uzatma ameliyatında enfeksiyon, kaynamama, eklem sertliği, sinir ve damar yaralanmaları gibi riskler meydana gelebilir ancak bu riskler her operasyon gerçekleşecek şeklinde bir kesinlik yoktur.
Kemik uzatma ameliyatları olarak da ifade edilen boy uzatma ameliyatı çocukluk çağında ya da yetişkinlerde her dönemde yapılabilir. Çocuklarda 4- 6 yaş itibarıyla, söylenilenleri yapılabilmesi ve yapılanların farkında olabilmesi için ortalama 6 yaş civarında uzatma işlemlerine başlanmalıdır.
Boy uzatma ameliyatı yetişkinlerde ise her yaşta yapılabilmekte ancak yaşlı hastalarda uygulanamamaktadır. Özellikle 60 yaşından sonra boy uzatma işlemlerinden uzak durulmalıdır.
Boy uzatma yöntemlerinin başında boy uzatma ameliyatı gelir. Cerrahi olarak farklı yöntemlerle gerçekleştirilebilen boy uzatma ameliyatları kademeli olarak kişinin boyunun uzaması sağlanır. Bunun dışında doğal yollardan boy uzatma egzersizleri veya boyun uzamasına yardımcı olan besinlerin tüketimi de boy uzamasına katkı sağlayabilir.
Boy uzamasına yardımcı olan besinler arasında süt, yumurta, organik sebze-meyveler, yeşil yapraklı sebzeler, balık, kuruyemiş (badem, fındık, ceviz), yoğurt, soya fasulyesi, kinoa, tatlı patates yer alır. Ayrıca kemik gelişimi bakımından kalsiyum, protein, D vitamini, fosfor, çinko ve magnezyum içeren besinler tüketilebilir veya takviye alınabilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 27 Aralık 2024
Yayınlanma Tarihi: 26 Aralık 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
