Dünyada görülme sıklığı giderek artan böbrek yetmezliği, her yıl milyonlarca kişinin hayatını kaybetmesine yol açıyor. Toplumun yaklaşık yüzde 10’unu etkileyen böbrek rahatsızlıkları en çok kadınlarda ve ileri yaşlarda görülüyor. Memorial Ataşehir Hastanesi Böbrek Nakli uzmanları böbrek sağlığını etkileyen faktörler ve böbrek sağlığını korunma yolları hakkında bilgi verdi.
Tedavi edilmezse hayati riske yol açıyor
Böbrek, vücuttaki zehirli maddeleri temizleyen, kemiklerin oluşumunda önemli rol oynayan, D vitamini aktivasyonunu sağlayan ve kırmızı kan hücrelerinin üretimini sağlayan eritropoetin hormonunu üreten önemli bir organdır. Böbrek fonksiyonlarının belirli bir limitin altına inmesi, kronik böbrek yetmezliğini işaret etmektedir. Kronik böbrek yetmezliği; kansızlık, kemik erimesi ve kalp hastalıklarına yol açtığından tedavi edilmediği takdirde hayati riske yol açmaktadır.
Diyabet ve yüksek tansiyon böbrek sağlığını bozuyor
Araştırmalar böbrek yetmezliğinin her yaş ve cinsiyette oluşabildiğini gösterse de, özellikle ileri yaşlarda ve kadınlarda daha sık görülmektedir. Toplumda sıklıkla görülen diyabet ve hipertansiyon gibi hastalıklar böbrek rahatsızlıklarını tetikleyen önemli nedenlerdir. Bunların yanı sıra böbrek iltihaplanması ve enfeksiyonları, genetik geçiş gösteren kistik böbrek hastalıkları, prostat veya tas gibi nedenlerle idrar yollarının tıkanıklıkları ve uzun sure ağrı kesicilerin kullanılması da böbrek yetmezliğine neden olabilmektedir.
Düzenli kontrollerinizi ihmal etmeyin
Böbrek yetmezliği erken evrelerde herhangi bir belirti göstermeyebilir. Bunun için hastalığı saptamanın en etkin yolu, kan ve idrar tahlillerinin belirli aralıklarla yapılmasıdır. Erken teşhis ile böbrek yetmezliğini yavaşlatmak ve tedavi etmek mümkündür. Diyabet, yüksek tansiyon, fazla kilo ve anne, baba ya da yakın akrabalarda böbrek yetmezliği hikayesi gibi bu risk faktörlerinden biri veya bir kaçı varsa böbrek fonksiyonlarının 6-12 ayda bir kontrolü gereklidir.
Böbrek sağlığını korumanız için 7 önemli öneri
1. Düzenli egzersiz yapın
Haftada 3-4 kez yapılan 30 dakikalık tempolu yürüyüş ve düzenli egzersizler kan basıncını düşürerek böbrek sağlığının bozulmasını engellemektedir.
2. Kan şekeri belirli aralıklarla kontrol edilmeli
Diyabet hastalığı olan kişilerin neredeyse yarısından çoğunda zamanla böbrek yetmezliği gelişebilmektedir. Bunun için kan şekerinin belirli aralıklarla kontrol edilmesi gerekir.
3. Kan basıncınızı takip edin
Normal kan basıncı 120-80 ve altındadır. 139/89 arası kan basıncı değeri ise yüksek tansiyon öncüsü değerler olarak kabul edilip; düzenli yürüyüş, tuzsuz diyet gibi yaşam tarzındaki değişiklikler ile kontrol altında tutulmalıdır. Eğer kan basıncı 140/90’in üzerinde ise düzenli ilaç kullanımı ve kan basıncı kontrolü gereklidir.
4. Sağlıklı beslenin ve tuz alımını sınırlayın
Tuz tüketimi günde en fazla bir çay kaşığı olacak şekilde kısıtlanmalıdır. İşlenmiş gıdalar ve fast food tarzı beslenme yerine taze sebze meyve ve ev yemekleri tüketilmelidir.
5. Yeterli su tüketerek böbreklerinizi koruyun
Günde 1.5-2 litre su içmek böbrek sağlığı için önemlidir. Bu sıvı miktarı egzersiz, ateşli hastalıklar, hamilelik veya emzirme dönemlerinde artırılmalıdır.
6. Sigarayı bırakın ve içilen ortamlardan uzak durun
Vücutta neredeyse tüm organları etkileyen sigara, böbreklere gelen kan akımını yavaşlatmaktadır.
7. Gereksiz yere ağrı kesici ve antibiyotik kullanmayın
Bilinçsizce alınan ağrı kesici ve antibiyotikler böbrek yetmezliğine yol açtığından doktor kontrolü dışında kullanılmamalıdır.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 29 Haziran 2022
Yayınlanma Tarihi: 8 Mart 2016