Baklagiller gıda grubu arasında yer alan bezelye, protein kaynağı olarak bilinmektedir. Baklagiller, içerisinde fasulye ve tohum bulunan bakla üreten bitkiler olarak tanımlanır. Bezelye, protein kaynağı olmasının yanında kalp ve bağırsak sağlığı için oldukça faydalıdır. En yaygın türleri arasında yeşil bezelye, börülce, kar bezelye bulunmaktadır. Kan şekeri dengeleyici olarak da bilinen bezelye, dünya çapında yetiştirilebilmektedir.
Bezelyenin besin değeri
Yeşil bezelye, yuvarlak baklaların içinde büyümektedir. İçinde bulunan bezelyeler tatlı ve nişastalıdır. 80g pişmiş bezelye şunları içermektedir:
- 63kcal
- 5,4 gr protein
- 1,3 gr yağ
- 8 gr karbonhidrat
- 4.5 gr lif
- 184 mg potasyum
- 104 mg fosfor
- 1,2 mg demir
- 13 mg C vitamini
Taze ve donmuş bezelye arasında farklar bulunmaktadır. Kişilerin beslenme rutinine ekleyebileceği çeşitli bezelye türleri bulunur. Çeşidine bağlı olarak, çiğ veya pişmiş olarak çorba, güveç veya salatada tüketilebilmektedir.
Bezelye türleri nelerdir?
Baklalardaki olgunlaşmamış bezelye için beslenme verileri farklı olabilmektedir. Olgun bezelye sadece daha uzun süre büyüyen bezelyelerdir. Olgunlaşmamış bir bezelyenin ne zaman olgunlaşacağı çeşidine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Bezelye türleri şu şekilde sıralanabilir:
Yeşil bezelye (taze bezelye)
1 su bardağı (160 gr) pişmiş yeşil bezelye şunları içermektedir:
- Kalori: 134 kalori
- Protein: 8.6 gr
- Karbonhidratlar: 25 gr
- Diyet lifi: 8,8 gr
- Şekerler: 9,5 gr
- Yağ: 0,4 gr
Yeşil bezelye, kolesterol, doymuş yağ ve tuz bakımından düşüktür. A vitamini, B6 vitamini, folat ve magnezyum açısından zengindir.
Kar bezelyesi (şekerli bezelye)
1 su bardağı (160 gr) çırpılmış şeker veya kar, bezelye için aşağıdaki besin değerlerini içerebilir:
- Kalori: 67 kalori
- Protein: 5,2 gr
- Karbonhidrat: 11,3 gr
- Diyet lifi: 4,5 g
- Şekerler: 6,4 gr
- Yağ: 0,4 gr
Kar bezelye, riboflavin , B6 vitamini, folat, magnezyum ve potasyum kaynağı olarak bilinmektedir. Aynı zamanda A, C, K, tiamin ve demir vitamini kaynağıdır.
Börülce
1 su bardağı (185 gr) donmuş börülce için aşağıdaki besin değerlerini içermektedir:
- Kalori: 278 kalori
- Protein: 15,2 gr
- Karbonhidratlar: 42,6 gr
- Diyet lifi: 11,5 g
- Şekerler: 8 gr
- Yağ: 5,88 gr
Börülce, bezelyenin diğer türleri gibi tuz, yağ ve kolesterol bakımından düşüktür. Tiamin, demir ve magnezyum kaynağı olarak bilinmektedir. Ayrıca kaliteli bir lif, folat ve manganez içerir.
Bezelyenin sağlığa faydaları
Bezelye, sık tüketilen besinler arasında yer almaktadır. Oldukça besleyici olan bezelye, lif ve antioksidan içermektedir. Bezelyenin faydaları şu şekilde sıralanabilir:
Bezelye protein kaynağı
İçeriğindeki yüksek lif oranı ve protein sebebiyle doyurucu bir besin olan bezelye, vücuttaki iştahı azaltan hormonların seviyelerini artırmaktadır. Protein, lifle birlikte çalışarak, tokluk hissini artırmaktadır. Doğru miktarda protein ve lif tüketimi, iştahı kontrol altında tutmayı sağlayarak kalori miktarını azaltabilir. Aynı zamanda protein tüketmek, kas gücünü ve kemik sağlığını geliştirmek için oldukça önemlidir.
Bezelye sindirimi destekler
Yeşil bezelye, içeriğindeki lif sayesinde sağlığa birçok faydası bulunmaktadır. Lif bağırsaktaki iyi bakterileri besleyerek sindirimin sağlıklı bir şekilde ilerlemesini sağlar. Bu durum aynı zamanda inflamatuvar bağırsak hastalığı, irritabl bağırsak sendromu ve kolon kanseri gibi birkaç yaygın gastrointestinal hastalığı geliştirme riskini azaltabilir.
Bezelye kalbi korur
Bezelye, magnezyum, potasyum ve kalsiyum gibi kalp dostu mineraller içererek, kalbi koruyucu karotenoidler ve flavonoller gibi bitkisel besinler içerebilir. Bezelye, aynı zamanda kolesterol seviyelerini, özellikle LDL kolesterolü (kötü kolesterol) yönetmemize yardımcı olmaktadır.
Kan şekeri seviyelerini düzenler
Bezelye tüketmek, yemekten sonra kan şekeri seviyelerinin hızla yükselmesini engeller. Bu durum diyabetin kontrol altında tutulmasına yardımcı olur. Yeşil bezelyenin düşük glisemik indeks (GI) sıralaması, kan şekerinizi yükseltme olasılığı düşük olduğundan bezelyeleri diyabetik dostu bir gıda haline getirir. Bezelye, K, A ve C vitaminlerine ek olarak magnezyum ve B vitaminlerini de sağlamaktadır.
Yeşil bezelyenin zararları var mı?
Yeşil bezelye de diğer baklagiller gibi şişkinliğe, genellikle mide gazına ve mide şişmesine neden olabilmektedir. Bezelyenin içeriğindeki lektinler şişkinlik ve diğer oluşabilecek sindirim semptomları ile ilişkilidir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 7 Ağustos 2024
Yayınlanma Tarihi: 8 Eylül 2022