Yükleniyor
Beyincik, motor fonksiyonlarını kontrol eden, beynin arka kısmında, serebral korteksin oksipital ve temporal loblarının altında yer alan yapıdır. Kontrol ettiği motor fonksiyonları yürüme ve ayakta durma gibi hareket ve dengeyi sağlayan genel kas kontrollerini kapsar. Küçük beyin olarak da adlandırılan beyincik aynı zamanda kişinin öğrenme sürecini ve dil gibi bilişsel süreçlere de katkı sağlar.
Diğer adı küçük beyin olan beyincik, beyin sapının üst kısmının arkasında yer alan, duyusal girdileri kas tepkileriyle koordine eden beyin bölgesidir. Vücudun denge organlarından biri olan ve kas kontrolünü sağlayan beyincik, motor hareketlerinin sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesi için hayati bir organ olarak da kabul edilir.
Beynin genel bütünüyle karşılaştırıldığında çok küçük bir organ olsa da, tüm vücuttaki nöronların (sinir sisteminizi oluşturan hücreler) yarısından fazlasını içinde barındıran beyincik, bazı önemli zihinsel süreçlerde önemli bir rol oynar ve beynin diğer bölgelerinden bilgi alır.
Vücudun denge ve hareket başta olmak üzere kas kontrolünden sorumlu organı olan beyinciklerin hareketi kontrol etme, duyguları düzenleme, karar verme ve öğrenme süreci gibi bilişsel süreçlerdeki rolü büyük öneme sahiptir.
Beyincik hasar gördüğünde ise mevcut süreçler zarar görür. Beyincikte meydana gelen en önemli ve dikkat edilmesi gereken hasar beyincik sarkmasıdır. Beyincik sarkması tedavi edilmediği takdirde ölümle sonuçlanabilir.
Beyni oluşturan üç ana bölümden biri olan beyincik, başın arka kısmında, beyin ile beyin sapı arasında kalan bölgede yer alır ve beyaz maddeyi kaplayan bir korteks ve içi sıvıyla dolu bir ventrikülden oluşur. Ayrıca beyincik iki yarım küreye bölünmüş bir yapıdadır.
Beyinciğin temel görevi vücuttaki kas kontrolünü sağlamasıdır. Denge ve hareket dahil olmak üzere bu kas kontrolünü titiz bir şekilde yapan beyincik, kişinin motor hareketliliğini işlevsel bir şekilde sürdürmesini sağlar. Duyguları kontrol etme ve karar verme sürecinde de aktif bir rol oynayan beyincik aynı zamanda bilişsel süreçlere de dahil olur.
Beyinciğin başlıca görevleri şunlardır:
Beyincik, vücudun akıcı ve koordineli bir şekilde hareket üretebilmesini sağlamak için belirli harekette yer alan kas gruplarının hareketlerini düzenler. Bu hareketlere göz hareketleri ve konuşma süreçleri de dahil olur.
Alkol tüketmek beyincik üzerinde olumsuz bir etkiye yol açar ve vücudun denge koordinasyonunda ve hareketlerinde bozulmalara yol açar. Sarhoş olan kişiler, düz bir çizgide bile yürüyemez hale gelir ve bu durum beyinciğin hasar görmesinden kaynaklanır. Beyinciğin sağlıklı olduğu durumlarda denge yapısı da kusursuz işler.
Kişi yeni beceri edinmek istediğinde pratik yaparak bu süreci gerçekleştirir. Bu süreçte beyincik devreye girer ve kişinin motor sürecinde kritik bir rol oynar.
Beyincik, dil ve ruh halinin işlenmesinin yanı sıra dikkat, korku, zevk veya ödüllere verilen tepkiler de dahil olmak üzere kişinin karar verme, bilişsel, duygusal ve zihinsel işlevini kontrol eder.
Beyincik hasar gördüğünde sinir hücreleri parçalanarak ölebilir ve bazı komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Bunlar şöyle özetlenebilir:
Beyincikte problem meydana gelirse kişi denge problemleri yaşayarak yürüyüş bozukluğu yaşayabilir. Ayrıca beyincik problemleri kişinin motor becerilerini de olumsuz etkiler. Kişi günlük işlerini ve becerilerini gerçekleştirme konusunda sorunlar yaşar. Ayrıca hatırlama, planlama, aynı anda birden fazla iş yapma, yaratıcı olma ve dili kullanma becerilerinde de problem yaşanır.
Beyincik olmadan yaşama konusunda bilimsel bir cevap yoktur.
Beyincik sarkması, beyin omurilik sıvısının kafatası içindeki normal konumundan kaymasıdır. Bu kayma sonucu kişi baş dönmesi, denge problemi ve konuşma gibi bozukluğu gibi sorunlar yaşayabilir.
Beyinciği korumak ve sağlıklı bir şekilde çalışmasını sağlamak için beyini fiziksel temaslardan korumak, sağlıklı beslenmek, alkol ve sigaradan uzak durmak gerekir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 14 Şubat 2024
Yayınlanma Tarihi: 10 Şubat 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
