Uygun olan hastalarda beyin damar hastalıklarını, açık cerrahi kullanmadan, endovasküler yöntemlerle tedavi etmek mümkündür. Kalp anjiyosunda uygulandığı gibi çoğunlukla kasıktaki atardamardan girilerek hedeflenen damara ulaşılır. Girişimsel nöroradyoloji yöntemiyle damarın içerisinde kalınarak yapılan tedavide, cerrahi bir kesi ve doku yaralanması oluşmaz. Bu nedenle kapalı beyin damar ameliyatı olarak da adlandırılır.
Memorial Şişli Hastanesi Beyin, Omurilik ve Sinir Cerrahisi Bölümü Uzmanları, beyin damar hastalıklarının endovasküler tedavisi hakkında bilgi verdi.
Kapalı ameliyat nasıl uygulanır
Damar içi (endovasküler) yani kapalı beyin damar ameliyatlarının temel tekniği yüksek teknolojiye sahip anjiyografidir. Deneyimli hekimler tarafından uygulanması gereken işlemde genelde kasık bölgesindeki damara çok ince ve özel yapıda tüpler yerleştirilerek, hasta olan damara yine damar içinden ulaşılarak gerçekleştirilir. Tanı ve tedavinin tüm aşamaları cihaz ekranında canlı olarak gözlemlenir. Bu yöntemin sağladığı en büyük avantaj ise açık cerrahide olduğu gibi hasta damara ulaşmak için damarın çevresindeki başka dokuların kesilmesine gerek olmamasıdır.
Endovasküler yöntemle tedavi edilen beyin damar hastalıkları
Damar içi yani endovasküler yöntemle birçok hastalık cerrahi yöntem kullanılmadan tedavi edilebilir.
- Beyin kanamaları (Baloncuk veya damar yumağına bağlı)
- Henüz kanamamış anevrizma (baloncuk) ve AVM (damar yumağı)
- Atardamar toplardamar arası kaçaklar(AVF)
- Beyin kanaması sonrası sıkça karşılaşılan damar büzüşmesi (vasospasm) tedavisi
- Fistül (damarlar arası anormal kan geçişi)
- Beyin ve omurilik tümörlerine yardımcı tedavi
- Damar darlıkları
- İnme (Stroke)
- Çocukluk çağı göz tümörlerinin tedavisinde
Anevrizma (baloncuk) tedavisi
Beyni besleyen atardamarların duvarındaki zayıf bir noktadan gelişen balon şeklindeki yapıya anevrizma (baloncuk) denir. Girişimsel nöroradyolojinin tedavide en sık kullanıldığı alan anevrizma yani baloncuk tedavisidir. Baloncuk duvarı normal damarlar gibi güçlü bir yapıda olmadığından, kan basıncı ile patlayarak beyin kanamasına yol açabilir. Tedavide temel hedef baloncuk içine kan girişinin engellenmesidir. Bu başarıldığında, balon içinde kan akımına bağlı oluşan basınç ortadan kalktığından patlama ihtimali de kendiliğinden yok olmaktadır. Uygun olan anevrizmalarda, dokulara dokunmadan damar içerisinden anjiografi ile ulaşılarak baloncuğun içinin doldurulması ya da stentle kapatılması esasına dayanır.
AVM (Damar Yumağı) ve AVF tedavisi
Beyinde olması gereken kılcal damarlarını yerine anormal damar kanallarının oluşmasıyla meydana gelen damar yumağı denilen AVM hastalığı normal dokunun beslenmesini bozar. Sara, ilerleyici felç, konuşma ve görme bozukluğuna neden olabilen AVM hastalığı baloncuk yapıp patlayabilir ve beyin kanamasına neden olabilir. Girişimsel Nöroradyolaji tedavisiyle AVM denilen damar yumakları ve fistüller içerisi doldurularak tedavi edilebilmekte ileride oluşabilecek beyin kanaması önlenebilmektedir. AVF denilen atardamar ve toplardamar arası kaçaklar da aynı yöntemle tedavi edilmektedir.
Şah damarı ve beyin damarı darlıkları tedavisi
Kalp damarlarında olduğu gibi şah damarları ve beyin damarlarında da damar sertliğine bağlı darlıklar oluşabilir. Bu darlıkların ilerlemesi geçici ya da kalıcı felç durumunun ortaya çıkmasına neden olabilir. Tedavi sırasında yapılan işlem damarın içinden gidilerek dar olan kesimin geçilmesi ve stent denilen tel kafesler ile darlığın genişletilmesi esasına dayanmaktadır.
Pıhtı (Stroke) tedavisi
Tıpta en acil durumlardan biri olan inme herhangi bir nedenle kan dolaşımında ortaya çıkan pıhtının beyin damarlarına ulaşması ve damarı tıkaması ile ortaya çıkan bin tablodur. Erken müdahale edildiğinde tamamen düzelme ihtimali vardır. Kasıktan anjiyo ile girilerek yapılan müdahalede pıhtıya damardan çıkartılır.
Bunların yanı sıra büyük beyin tümörlerinin cerrahi olarak çıkarılmasından önce tümörün ana damarları endovasküler girişim ile tıkanarak cerrahinin daha kansız ve kolay olması sağlanmaktadır.
Endovasküler yöntemle tedavi edilebilir bir beyi damar hastalığı söz konusu olduğunda cerrahi yönteme göre avantajları
- Bir kesi olmadığı için doku dostu olması başlıca avantajıdır
- Açık cerrahi işlem olmaması
- Enfeksiyon riskinin yok denilecek kadar düşük olması
- Hastanede yatış süresinin kısalması (genelde 1 gece)
- Daha az anestezi alınması
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 10 Mart 2021
Yayınlanma Tarihi: 13 Mayıs 2015
