BASO, kemik iliğinde üretilerek vücuttaki birçok dokuda yer alan, tüm hücrelerin yaklaşık %1'ini oluşturan beyaz kan hücresi türü olan bazofillerin kan tahlilindeki temsilidir. Bağışıklık sisteminin bir parçası olmasının yanı sıra tüm akyuvarların yüzde 1’ini oluşturan bazofillerin yüksekliği ve düşüklüğü durumunda bazı belirtiler ve olumsuz durumlar ortaya çıkabilir. Kan tahlilinde belirlenen bazofil değeriyle birlikte bazofil yüksekliği ve düşüklüğü değerlendirmesi yapılabilir.
Baso (Bazofil) Nedir?
Bazofil ya da BASO, bağışıklık sistemi ile birlikte çalışarak vücudu alerjen, patojen ve parazitlere karşı koruyan, kemik iliğinde yapılan granülosit adı verilen bir tür beyaz kan hücresidir. Bazofiller, kemik iliğinde üretilseler de vücuttaki birçok dokuda yer alırlar ve tüm akyuvarların (beyaz kan hücreleri) yüzde 1’lik bir bölümünü oluştururlar. Bazofiller, vücudun alerjenlere olan tepkisini yönlendirmesiyle bilinir. Vücudun bir alerjenle karşılaşması sonucu hapşırması, öksürmesi ve burun akıntısı yaşamasının sebebi bazofillerdir.
Kanda belirlenen bazofil değerleri belirlenen aralığın üstüne çıkıp veya altında kaldığında baso yüksekliği ve baso düşüklüğü şeklinde isimlendirilir. Bazofil yüksekliği bazofili olarak adlandırılırken bazofil düşüklüğü ise bazopeni ismini alır.
Baso (Bazofil) Kaç Olmalı?
Sağlıklı bir kişide bulunan bazofil sayısı, beyaz kan hücresinin yüzde 1’ine denk gelecek şekildedir. Bu rakamlar da yetişkin kişilerde mikrolitre kan başına 0-300 ml bazofile eşittir. Bu aralığın üstüne çıkan değerler bazofil yüksekliği olarak kabul edilir ve tıbbi olarak bazofili şeklinde tanımlanır.
Baso (Bazofil) Yüksekliği Nedir? Baso Yüksekliği Neden Olur?
Bazofili olarak bilinen bazofil yüksekliği, vücudun iltihap, alerji, otoimmün hastalıklar, hipotiroidizm ve kronik miyeloid lösemi gibi hastalıklar nedeni ile vücudun reaksiyon olarak çok fazla bazofil ürettiği anlamına gelir. Bazofil yüksekliğinde mikrolitre kan başına değerin 0-300 ml’ye denk gelen değerlerin üstünde olmasıdır.
Bazofili olarak tanımlanan bazofil yüksekliğine neden olan durumlar aşağıdaki gibidir:
Enfeksiyonlar
Suçiçeği ve tüberküloz gibi meydana gelen enfeksiyonlar vücuttaki enflamatuar bir yanıtı tetikleme özelliğine sahiptir ve bazofili oluşma ihtimalini artırır.
Alerjiler
Besinlere ve ilaçlara karşı oluşan alerjilerle birlikte saman nezlesi ve alerjik rinit de bazofil yüksekliği meydana getirebilir.
Kronik iltihap
Birçok hastalığın kronik inflamasyonla ilişkili olduğu düşünüldüğünde kişinin bazofili yaşama olasılığı yüksektir. Romatizmal eklem iltihabı, inflamatuar bağırsak hastalığı, sedef hastalığı ve hashimoto tiroidi kronik enflamasyona neden olan durumlardandır.
Hipotiroidizm
Vücudun yeteri kadar tiroid üretmemesi durumu olan hipotiroid, baso yüksekliğine neden olan durumlar arasında yer alır.
Kanser
Bazı lösemi ve lenfoma vakalarında da kişinin kan tahlillerindeki bazofil değerinin yüksek olduğu saptanmıştır.
Baso (Bazofil) Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?
Bazofilinin yaygın görülen belirtileri kaşıntı, alerjik reaksiyonlar, baş ağrısı ve baş dönmesi şeklinde yaşanır.
Bunlarla birlikte baso yüksekliği belirtileri şöyle sıralanabilir:
Baso (Bazofil) Düşüklüğü Nedir? Baso Düşüklüğü Neden Olur?
Bazopeni olarak bilinen bazofili (baso) düşüklüğü, bazofillerin vücudun akut enfeksiyon, ciddi yaralanmalar, kurdeşen gibi şiddetli alerjik reaksiyonları tedavi etmeye çalıştığı anlamına gelir. Değer olarak kandaki bazofili değerinin mikrolitre kan başına 0-300 ml değerinin altında olmasıdır. Bazofil düşüklüğü kişinin bağışıklık sisteminin oluşabilecek alerjik reaksiyonlara karşı güçsüz bir durumda olduğunu gösterir.
Bazopeni oluşmasını tetikleyen nedenler şunlardır:
- Uzun süreli steroid ilaçları
- Radyasyon ve kemoterapi tedavileri
- Akut enfeksiyonlar
- Stres reaksiyonu
- Kandaki yüksek tiroid seviyesi (hipertiroid)
- Kalp krizi
- Gebelik
Baso (Bazofil) Yüksekliği Teşhisi Nasıl Yapılır?
Genellikle kan tahlili sayesinde kandaki bazofil değerlerinin yükselip yükselmediği tespit edilir. Ayrıca diğer semptomlara bağlı olarak doktor aşağıdaki testler ekstra olarak isteyebilir:
Baso (Bazofil) Yüksekliği Nasıl Tedavi Edilir?
Baso yüksekliği tedavisi altındaki yatan tıbbi nedene bağlı olarak uygulanır. Bazofiliye neden olan durum enfeksiyon ise antibiyotik tedavisi uygulanır. Kansere bağlı bazofil yüksekliğinde kemoterapi ve radyasyon tedavisi de tercih edilir. Doktor ayrıca alerjik reaksiyonlara karşı alerji ilacıyla birlikte bol sıvı ve dinlenme önerisi verebilir.
Baso tedavisi süreci ayrıca şunları içerebilir:
- Alerji ilaçları
- Antihistaminik ilaçlar
- Hidrokortizon kremi
- Kortikosteroidler
- Epinefrin
Baso (Bazofil) Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Kan tahlilinde BASO nedir?
Baso, bağışıklık sistemimizin ayrılmaz bir parçası olan, vücudu enfeksiyonlardan korumakla görevli kemik iliğinde üretilen bir tür beyaz kan hücresidir.
Bazofil yüksek çıkarsa ne olur?
Kandaki beyaz kan hücrelerinden biri olan bazofil değerinin yüksek çıkması alerjik reaksiyon oluşması veya vücutta iltihaplanma meydana geldiğinin göstergesidir. Ayrıca daha ciddi bazofil yüksekliği vakalarında kanser hastalığıyla karşı karşıya kalınabilir.
Baso yüksekliği nasıl düşürülür?
Kandaki baso yüksekliği, altında yatan nedene bağlı olarak antibiyotik, alerji ilaçları ve doktorun önereceği diğer tedavi yöntemleriyle düşürülebilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 18 Eylül 2024
Yayınlanma Tarihi: 31 Temmuz 2023
