Baş dönmesi, etraftaki nesnelerin hareket ediyor gibi algılandığı, kişinin kendini dönüyor gibi hissettiği sersemlik veya dengesizlik hissidir. Baş dönmesi geçici bir durum olabileceği gibi ciddi seyirde de ilerleyebilir. Baş dönmesine yorgunluk, stres, açlık ve susuzluk, bir anda ayağa kalkma gibi ani hareketler, gebelik ve ilaç yan etkileri gibi anlık gelişen durumlar neden olabilir. Baş dönmesinin şiddeti ve sıklığı, tansiyon hastalığı, vertigo ve meniere gibi iç kulakta meydana gelen sorunlar, boyun düzleşmesi, diyabet, anemi, migren ve kalp hastalıkları gibi rahatsızlıklarında baş dönmesine neden olabileceğini akla getirebilmektedir. Bu nedenle ağrının şiddeti ve tekrar durumuna göre uzman bir doktora görünülmesi gerekebilir.
Baş Dönmesi Nedir?
Baş dönmesi, çok çeşitli nedenlere bağlı olarak kişide yön ve yer duygusunun değişmesi ile etrafın dönüyormuş gibi algılandığı denge kararlığının kaybedilmesi ile sonuçlanan bir durumdur.
Pek çok baş dönmesi arkasında bir sağlık problemi aranmasına neden olmayan, stres ve yorgunluk gibi masum diyebileceğimiz nedenlerle gerçekleşir. Anlık yaşanır ve kısa sürede geçer. Ancak bazı durumlarda baş dönmesi oldukça şiddetli olabilir ve kronikleşerek tekrar eder hale gelebilir. Bu gibi durumlarda akla ilk gelen vertigo hastalığıdır. Vertigo ile birlikte kalp, beyin ve kulakta yaşanan sorunlarda baş dönmesine neden olabileceği için altında yatan sebep için uzman bir doktora görünülmelidir.
Baş Dönmesi Neden Olur?
Baş dönmesinin nedenleri, vertigo gibi iç kulak sorunları, kafa travmaları, kan şekerinin düşmesi, tansiyon sorunları, hızla ayağa kalkma gibi ani hareketler, anemi, migren, stres, yorgunluk, bazı ilaçların yan etkileri ve uzun süre aç ya da susuz kalmaktır.
Baş dönmesinin nedenleri genel olarak şu şekildedir:
- Vertigo ve Meniere gibi iç kulaktaki sorunlar
- Kan şekerinin düşmesi
- Tansiyonda yükselme veya düşme
- Açlık ve susuzluk
- Beyin sarsıntısı
- Anemi
- Migren
- Stres
- Ani hareketler
- Boyun düzleşmesi
- Taşıt tutması
- Zehirlenme
- Alkol tüketimi
- Aşırı egzersiz
- Orta kulak iltihabı
Vertigo ve Meniere gibi iç kulak sorunları
İç kulak sistemindeki iltihaplanma olarak bilinen labirentit işitme ve denge sisteminden sorumlu iç kulak sisteminin bozulması sonucu baş dönmesi yaratabilir. Bu aynı zamanda şiddetli baş dönmelerine neden olan vertigo’nun da nedenidir. Kulaktan kaynaklanan, baş dönmesine neden olan bir başka hastalık kulak kanallarında sıvı birikmesi kaynaklı meydana gelen meniere hastalığıdır.
Migren
Migren öncelik olarak baş ağrısı belirtisiyle ortaya çıkar ve tekrarlayan bir ağrıdır. Yapılan araştırmalarda bazı insanların migren atağı yaşamadan önce baş dönmesiyle karşılaştığını ortaya koymuştur.
Kan şekerinin düşmesi
Özellikle diyabet hastası olan kişiler kan şekeri düzeylerini sık sık kontrol ettirmeleri gerekir. Çünkü kan şekeri düşüklüğü çeşitli sorunları beraberinde getirir. Bunlardan biri de baş dönmesidir. Baş dönmesiyle birlikte kan şekeri düşüklüğü açlık, titreme, terleme gibi sorunlar yaşatabilir.
Düşük tansiyon ve tansiyon ilaçları
Tansiyonun düşmesi ve kullanılan tansiyon ilaçları genellikle baş dönmesine neden olabilmektedir.
Sıcağa maruz kalmak
Sıcağa uzun süre maruz kalmak, özellikle de güneş altında uzun süre durulduğunda, yaşanan su kaybı nedeni ile tansiyon düşer ve bu da nörolojik semptom olarak baş dönmesine neden olur.
Dehidrasyon
Çoğu insan her gün terlediğinde, nefes aldığında ve tuvaletini yaptığında vücudundan sıvı kaybeder. Sıvı kaybı sonrası kan basıncı düşebilir ve beyine yeterli oksijen gitmez. Bunların sonucu olarak bazı belirtiler ortaya çıkar. Baş dönmesi de sıvı kaybı sonrası ortaya çıkan semptomlardan birisi olarak kabul edilir. Bu belirtileri yaşayan insanlar kaybedilen sıvıyı geri kazanmak için yeterince su tüketmez bu sorunlara maruz kalabilir.
Anemi
Yeterli kırmızı kan hücresine sahip olunmaması, yani anemi’nin önemli semptomlarından biri de baş dönmesidir.
Beyin sarsıntısı
Herhangi bir nedenle kafaya alınan darbe, çarpışma sonucu oluşabilecek kafa travmalarında baş dönmesi görülebilir.
Hareket hastalığı (Yol Tutması)
Araba, tekne veya çeşitli araçlarla hareket edildiğinde yaşanan baş dönmesi ve mide bulantısı hareket hastalığı olarak tanımlanır. Kişiler bu seyahatleri yaptığı sırada baş dönmesi belirtileri yaşayabilir. Hareket hastalığı şikayetlerini azaltmak için zencefil şekerlemesi ve aromaterapiye başvurabilirsiniz.
Kardiyovasküler hastalıklar
Baş dönmesinin nedenleri arasında kalp hastalıkları da yatabilir. Düzensiz kalp atışı, düşük kan basıncı ve arterlerde yaşanan daralma beyine giden kan akışında aksaklığa yol açar. Bu da baş dönmesi meydana getirebilir.
Baş Dönmesi Belirtileri Nelerdir?
Baş dönmesi, çeşitli belirtiler sonucu ortaya çıkan bir problemdir altında çeşitli sebepleri barındırır. Bu belirtileri şöyle sıralayabiliriz:
Bu nedenlerin yanı sıra baş dönmesi bazı durumlarda daha ciddi sorunların da habercisi olabilir. Baş dönmesiyle birlikte aşağıdaki semptomları yaşıyorsanız bu ciddi bir sağlık sorununa işaret edebileceği için hızlı bir şekilde doktora başvurmanız gerekir.
- Göğüs ağrısı
- Kafa travması
- Yüksek ateş
- Düzensiz kalp atış hızı
- Nefes darlığı
- Kusma
- Uyuşukluk
- Bilinç kaybı
- Bacak veya kollarda zayıflık
![]()
Baş Dönmesi Teşhisi Nasıl Yapılır?
Baş dönmesinin neden olduğuna yönelik öncelikle kişiye teşhis konması gerekir. Bu teşhis sürecinde kişiye çeşitli testler uygulanır. İşitme ve denge testleri öncelikli olacak şekilde göz ve kafa hareketi testi, postürografi, ve döner sandalye testi uygulanır. Eğer doktor felç veya kafa travmasından şüpheleniyorsa MR ve CT taraması talep eder. Ayrıca enfeksiyon olup olmadığının tespit edilmesi için de çeşitli kan testlerinin yapılması gerekebilir. Teşhisin ardından uygulanacak tedavi uzman doktor tarafından belirlenir.
Baş Dönmesine Ne İyi Gelir?
Yeterli sıvı tüketimi, oturup dinlenmek veya uzanıp gözleri kapamak, uyku düzenine sahip olmak, sağlıklı beslenmek, kan şekeri düştüyse şekerli bir şeyler yemek, stresten uzak durmak, C ve E vitamini takviyesi almak baş dönmesine iyi gelir.
Baş dönmesine iyi gelen yöntemler şunlardır:
- Su başta olmak üzere yeterli sıvı tüketmek
- Şekerli limon suyu içmek
- Baş dönmesi anında oturmak ya da uzanıp dinlenmek
- Yavaş ve dikkatli hareket etmek
- Hızlı hareket etmekten kaçınmak
- Yeterli uyuyup, dinlenip, stresten uzak durmak
- Sebebi migren olabilecekse ışık ve sesten uzaklaşıp, karanlık bir alanda dinlenmek
- Zencefil gibi bitki çayları içmek
Oturun veya uzanın
Baş dönmesi anında baş dönmeniz geçene kadar oturarak veya uzanarak dönme geçene kadar hareket etmeyin
Bol su için
Susuzluk da baş dönmesine neden olabileceği gibi, dehidrasyonu engellemek için günde en az 8-12 bardak su içmeye özen gösterilmelidir.
Şekerli limon suyu içmeyi deneyin
Limon önemli bir C vitamini kaynağıdır, bağışıklık sistemini güçlendirmeye ve enerjiyi korumaya yardım eder. 1 yemek kaşığı taze limon suyu ile bir tutam karabiberi bir bardak suda karıştırıp, çok az da tuz ekledikten sonra, baş dönmesi düzelene kadar günde 3 içebilirsiniz. Ya da yarım limonun suyunu, yaklaşık 2 çay kaşığı şeker ile bir bardak suya ilave ettikten sonra de içebilirsiniz.
Bektaşi üzümü yiyin
2 adet hint bektaşi üzümünü macun kıvamına getirdikten sonra, 2 çay kaşığı kişniş tohumu ile karıştırıp, bir gece suda beklettikten sonra ertesi gün süzüp içilebilir.
Ginkgo biloba veya zencefil çayı için
Vertigo semptomlarına iyi geldiği bilinen ginkgo biloba, beyne giden kan akışını yönetmeye yardımcı olarak baş dönmesini giderir. Ayrıca yapılan araştırmalar zencefil çayının baş dönmesinin etkilerini daha iyi azaltabileceğini ortaya koymuştur. Zencefil kökünün 5 dakika kaynatılması ile hazırlanan çayından günde 2 bardak içmek baş dönmesi, mide bulantısı ve vertigo semptomlarını azaltmaya yardımcıdır.
Badem yemeye çalışın
A,B ve E vitaminleri açısından zengin olan bademden günde birkaç tane yemek vitamin içerikleri sayesinde baş dönmesini azaltmaya yardımcıdır.
Baş Dönmesi Riskleri Nelerdir?
Genellikle kendiliğinden veya evde uygulanabilecek yöntemlerle iyileşebilen baş dönmesi, sık sık tekrar edip hayatınızı etkiliyorsa aşağıdaki durumlara neden olabilir:
- Baş dönmesi tedavi edilmezse çeşitli sorunların habercisi durumuna gelebilir.
- Denge problemi sonucu düşme ve yaralanma ihtimaliniz artar.
- Araç kullanımını riskli hale getirir.
- Çalışma hayatınızı ve günlük sorumluluklarınızı sağlıklı bir şekilde yönetmenizi engelleyebilir.
Baş Dönmesi Neden Olur Hakkında Sık Sorulan Sorular
Baş dönmesi nasıl geçer?
Baş dönmesinde hemen oturmak, mümkünse sessiz, ışık almayan karanlık bir odada dinlenmek, yavaş ve dikkatli hareket etmek, bol su içmek, demir eksikliğinin neden olabileceği baş ağrısını önlemek için ıspanak, baklagiller, kabuklu deniz ürünleri, tavuk veya dana eti gibi demir açısından zengin besinler tüketmek baş dönmesini durdurabilir.
Baş dönmesine ne sebep olur?
Baş dönmesinin birçok olası nedeni vardır. Yorgunluk, aç veya susuz kalma, sıcak çarpması, ani ayağa kalkma, ilaç yan etkileri, stres ve anksiyete yanı sıra migren, hareket hastalığı, iç kulak rahatsızlığı, enfeksiyon, düşük kan basıncı, kan şekeri düşmesi ve kansızlık gibi hastalıklar baş dönmesi şikayetlerinin yaygın nedenleridir.
Baş dönmesi ciddi midir?
Baş dönmesi genellikle çok ciddi sorunlarla ilişkilendirilmese de tedavi edilmediği takdirde bazı hastalıklar doğurabilir.
Baş dönünce ne içilir?
Baş dönmesinin önüne limon kürü ve zencefil çayı gibi doğal yöntemlerle geçebilirsiniz.
Baş dönmesi ne kadar sürerse tehlikeli?
Genellikle kısa süreli bir problem olan baş dönmesini haftalar boyunca düzenli olarak yaşıyorsanız doktora danışmalısınız.
Baş dönmesi için hangi doktora gitmeliyim?
Baş dönmesi genellikle insanların aklına ilk olarak nöroloji bölümü doktorlarını getirir. Nörolojik olarak bir sorun yoksa kulak burun boğaz doktorlarına da gözükülebilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 29 Ağustos 2024
Yayınlanma Tarihi: 12 Mayıs 2023
