Yükleniyor
İkinci beyin olarak kabul edilen bağırsaklarda meydana gelen hastalıklar, ağızdan anüse kadar olan gastrointestinal (GI) sistemde meydana gelen hastalıkları tanımlar. Bağırsak hastalıkların başında ve en ciddi olarak kolon (bağırsak) kanseri gelir. Bunun yanında inflamatuar bağırsak hastalığı, crohn hastalığı, huzursuz bağırsak sendromu, çölyak hastalığı, kolit, divertikülit, peptik ülser hastalığı, kabızlık ve ishal de bağırsaklarda meydana gelen rahatsızlıklara örnek olarak verilebilir.
Bağırsak hastalığı, bağırsakların fonksiyonel olarak düzgün çalışamaması sonucu özellikle mide ve bağırsaklarda meydana gelen sindirim sistemi rahatsızlıkları olarak da tanımlanır. Bağırsak hastalıkları ağızdan anüse kadar gastrointestinal sistemi etkiler. Bağırsakların düzgün çalışmaması bu bölgenin sağlığını olumsuz etkiler ve birtakım hastalıklar ortaya çıkabilir.
Bağırsak hastalıklarının en ciddi ve ölümcül sonuçlar doğuran çeşidi kolon kanseridir. Aynı zamanda bağırsak kanseri olarak da bilinen kolon kanseri kolon veya rektumun iç yüzeyindeki anormal hücre büyümesidir.
Kolon kanseri dışında inflamatuar bağırsak hastalığı, crohn, çölyak hastalığı, huzursuz bağırsak sendromu da tedavi edilmesi gereken bağırsak hastalıkları arasında yer alır. Bağırsak hastalıklarının yaygın belirtileri ise bağırsakların sağlıksız çalışmasına bağlı olarak mide bulantısı, kusma, kabızlık, karın ağrısı ve şişkinlik şeklinde ortaya çıkar.
Bağırsak hastalıklarının tedavi seçenekleri meydana gelen hastalığa bağlı şekilde değişir.
Kolon kanseri, inflamatuar bağırsak hastalığı, crohn, çölyak hastalığı, huzursuz bağırsak sendromu, kolit, divertikülit, peptik ülser hastalığı, kolorektal polip, bağırsak tıkanıklığı, kabızlık ve ishal gibi rahatsızlıklar bağırsak hastalıklarına örnek olarak verilebilir.
Bağırsak hastalıklarının listesi maddeler halinde şöyle sıralanabilir:
Kolon kanseri, kolonun iç astarında yer alan hücrelerin anormal ve kontrolsüz bir şekilde büyümesi ile karakterize olup kalın bağırsakta başlayan bir kanser türüdür ve aynı zamanda bağırsak hastalıkları arasında yer alır. İlk olarak polip şeklinde görülen kolon kanseri tedavi edilmezse kanserleşebilir. Tedavi edildiği takdirde ise hastalığın önlenmesi mümkün olabilir. Kolon kanserinde görülen en yaygın belirtiler ise devamlı ishal ya da kabızlık gibi dışkılama rutininde değişiklik, dışkıda kan ve/veya rektal bölgede kanamadır.
Bağırsakların iç yüzeyinde meydana gelen iltihaplanmaya inflamatuar bağırsak hastalığı adı verilir. Bu iltihaplanmaya neden olan faktörler arasında bağışıklık sisteminin zayıflaması, sağlıksız beslenme, alkol, sigara ve stres yer alır. Ayrıca genetik faktör de hastalığın ortaya çıkmasına yol açabilir.
Crohn, kronik bir bağırsak hastalığıdır ve mideden başlayıp anüse kadar uzanan sindirim sistemi bölümlerinin iltihaplanması olarak tanımlanır. İshal, kilo kaybı, rektal kanama ve karın ağrısı gibi belirtilerle ortaya çıkar. Bağışıklık sisteminin zayıf düşmesi, genetik ve çevresel faktörler de crohn hastalığının ortaya çıkmasını tetikleyebilir.
Gluten içeren besinlere karşı vücudun gösterdiği tepki çölyak hastalığını tanımlar. Kronik ve kalıtsal bir bağırsak hastalığı olan çölyak hastalığını tetikleyen besinler arasında arpa, çavdar, buğday ve irmik gibi tahıllar bulunur. Bu doğrultuda çölyak hastaları gluten içerikli besinler tükettiğinde, kronik ishal veya kabızlık, kilo kaybı, midede şişkinlik ve gaz, karın ağrısı, kansızlık ve buna bağlı yorgunluğun yanı sıra göz kuruluğu gibi belirtiler yaşar.
Huzursuz bağırsak sendromu, kalın bağırsakta meydana gelen gastrointestinal bir bozukluktur. Aynı zamanda irritabl bağırsak sendromu adıyla da bilinir. Kadınlarda daha çok görülen bir bağırsak hastalığı olan huzursuz bağırsak sendromun ortaya çıkan belirtiler arasında karın ağrısı, kramplar, gaz şikayetleri, şişkinlik, acil tuvalete çıkma ihtiyacı, ishal veya kabızlık ve dışkıda mukus yer alır. Bağırsak sorunları dışında uyku problemleri, migren baş ağrısı ve yorgunluk da hastalığın belirtileri olarak görülebilir.
İnflamatuar bir bağırsak hastalığı sınıfına giren ülseratif kolit durumunda kalın bağırsağın iç yüzeyindeki tabaka olan kolon mukozasında iltihaplanma meydana gelir. Ülseratif kolit, mukozada iltihaplı ve kanamalı yaralara sebep olmasıyla bilinir. En yaygın nedeni enfeksiyon olan ülseratif kolit, akut veya kronik olarak ortaya çıkabilir. Hastalığın tedavisi tür veya şiddetine göre değişkenlik gösterir.
Kalın bağırsağın iç yüzeyinde bulunan düzensiz ve şişkin keselerin ortaya çıkması tıbben divertikülit anlamına gelir. Genellikle kalın bağırsakta zayıf olan alanların basınç altında kalması sonucunda gelişen divertikülite neden olan faktörlere örnek olarak yaşlılık, obezite, sigara tüketimi ve hareketsiz bir yaşam verilebilir.
Peptik ülser, midede ortaya çıkan açık yaralardır. Bu açık yaralar, ince bağırsak veya yemek borusunun iç yüzeyinin mide asidi tarafından tahrip edilmesi sonucunda meydana gelir. Neden olan en temel faktör ise helicobacter pylori (H pylori) adı verilen bakteriler tarafından meydana gelen enfeksiyonlardır. Yaygın belirtisi karın ağrısıdır.
Kolorektal polipler, kolon ve rektumda kanserleşmeyen büyümeler ve çıkıntılar olarak ifade edilir.
Bağırsak tıkanması veya bağırsak düğümlenmesi, bağırsakların içindeki yiyecek, sıvı ve havanın normal ilerleyişinin kısmi veya tam olarak kesintiye uğramasıdır. Tam karşılığı ise tıkanıklıktır. Genellikle mide bulantısı, kusma, karın ağrısı ve şişkinlik belirtileri görülür.
Kabızlık, bağırsak hareketlerinin yavaşlamasıyla dışkının anüsten zor çıkması veya çok katı ve sert bir halde dışarı çıkmasıdır. Genellikle yetersiz sıvı alımı ve lif kaynaklı besinlerin az tüketilmesine bağlı olarak meydana gelen kabızlık, beslenme düzeninin değiştirilmesiyle birkaç gün içinde geçer.
İshal, sık dışkıya çıkmak ile karakterize olup dışkının aşırı sıvı ve gevşek bir şekilde gelmesidir. Aynı zamanda bulaşıcı bir durum olan ishal sürecinde vücut çok fazla su kaybeder. Bu kaybın telafi edilmesi önemlidir. Özellikle muz ve haşlanmış patates ishale çok iyi gelir ve bağırsakları rahatlatır.
Bağırsak hastalıkları genel olarak kişinin sağlıksız beslenmesi, lif oranı düşük bir diyet uygulamak, yeterli düzeyde egzersiz yapmaması, sigara tüketimi, stres ve genetiğe bağlı şekilde meydana gelir.
Bağırsak hastalıklarını tetikleyen faktörler şöyledir:
Bağırsak hastalıklarında görülen belirtileri hastalığı türüne bağlı olarak farklılaşabilir ancak ortak görülen belirtiler söz konusudur. Bu belirtiler genel olarak karın ağrısı, kramplar, mide bulantısı, kusma, şişkinlik, rektal kanama, kilo kaybı, bağırsak hareketlerinde değişiklik ve iştahsızlıktır.
Bağırsak hastalıklarında görülen ortak belirtiler şu şekildedir:
Bağırsak hastalıkları belirtilerin ortaya çıkmasıyla genellikle karın bölgesini rahatsız eder. Karın ağrısı, karın krampları gibi problemlerin görülmesi olasıdır. Ayrıca mide bulantısı ve kusma da yaygın şikayetler arasındadır.
Kolon kanseri, irritabl bağırsak sendromu, crohn, çölyak hastalığı en sık görülen bağırsak rahatsızlıklarına örnek olarak verilebilir.
Bağırsak hastalıkları gastroenteroloji bölümünün alanına girer ve bağırsakta meydana gelen problemler bu alanın uzman doktorları tarafından ele alınır.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 28 Kasım 2024
Yayınlanma Tarihi: 8 Ekim 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
