Ayaklar gün boyu vücudu taşır ve ayaklarda oluşan herhangi bir sağlık sorunu kişinin günlük hayatını olumsuz etkiler ve yaşam kalitesini düşürür. Yanlış ayakkabı seçimleri, uzun süre ayakta durmak zorunda kalmak, hijyen eksikliği, fazla kilo ve diyabet gibi çeşitli hastalıklar ayak sağlığını olumsuz etkileyebilmektedir. Ayak çıbanı ayaklarda meydana gelen sağlık sorunlarından biridir. Zamanında ve uygun bir şekilde tedavi edilmezse ayak sağlığını tehlikeye atabilir. Memorial Şişli Hastanesi Dermatoloji Bölümü’nden Uzm. Dr. Evren Turgay Arısoy, ayak çıbanı nedir? ayak çıbanı nasıl tedavi edilir? konularında bilgi verdi.
Çıban nedir?
Çıban, kıl - saç folikülü ve çevresinde meydana gelen bulaşıcı ve ağrılı bir enfeksiyondur. Cilt altında oluşan içi iltihap dolu kızarık bir yumru şeklindedir. Çıbana genellikle piyojenik bakteriler (özellikle stafilokoklar) neden olur. Enfeksiyon, tek bir çıban görünümüyle veya birkaç çıbanla kendini gösterebilir. Enfeksiyon düzgün bir şekilde tedavi edilmezse çıban derinleşip kronikleşebilir ve vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. Çıban özellikle kalçalarda, kasık bölgesinde, yüzde, koltuk altlarında ve vücudun her bölgesinde görülebilir. Çıbanın patlatılması önerilmemektedir içindeki enfeksiyon bulaşıcıdır ve çevre dokulara yayılabilir.
Ayak çıbanı nedir?
Ayak çıbanı, stafilokok bakterilerinin kıl köklerinde enfeksiyona sebep olmasıyla oluşmaktadır. Çıban beyaz-sarı iltihaplı, kırmızı tümsek görünümündedir. Ağrılı olan bu tümsekler özellikle ayakları terleyen ve yeterli hijyenin sağlanmadığı ayaklarda görülebilir. Tedavi edilmeyen çıban ilerleyen durumlarda ateş, ciltte kızarıklık ve şişmeye neden olabilir.
Ayakta çıbanı neden olur?
Kişinin ayakları çok terliyorsa, hava almayan çoraplar ve ayakkabılar tercih ediyorsa ve hijyen kurallarına pek uymuyorsa bakterilerin çoğalması için uygun ortam oluşabilir. Çıban bazı hastalıklar sonucu da oluşabilir. Bu hastalıklar arasında obezite, şeker hastalığı, bazı kronik cilt hastalıkları, karaciğer ve böbrek hastalıkları bulunur. Bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde ya da kemoterapi gibi bağışıklık baskılayıcı ilaç kullanan kişilerde çıban görülme riski fazladır.
Ayak çıbanı tedavisi nedir?
Enfeksiyonun çok ilerlediği durumlarda antibiyotik tedavisi ve daha ileri vakalarda çıbanın cerrahi ile alınması da gerekebilir. Çıban tekrarlama riski olan bir rahatsızlıktır. Bu yüzden çıban olan bölgenin hijyeni ve varsa antibiyotik ilaçların düzenli kullanılması önemlidir. Çıbana sıcak kompres yapılması iyileşmeyi hızlandırmaya yardımcı olabilir. Etkilenen bölge temiz tutulmalı ve bakterilerin yayılmasını önlemek için dokunmadan önce ve sonra ellerinizi iyice yıkamanız önemlidir. Çıban patladığında ise enfeksiyonun yayılmasını önlemek için steril gazlı bezle pansuman yapılmalıdır.
Ayak çıbanına ne iyi gelir?
- Enfeksiyonu çevre dokulara yaymamak için çıbanları sıkmaktan veya sıkmaktan kaçının.
- Çıbana sıcak kompres uygulaması iyileşmeyi hızlandırmaya yardımcı olabilir.
- Verilen ilaçları düzenli bir şekilde kullanın.
- Kaşıntı olsa bile etkilenen bölgeyi kaşımayın veya dokunmayın.
- Ayak hijyenine çok dikkat edin. Çıbanın olduğu bölgeyi temiz ve kuru tutun. Pamuklu çoraplar ve hava aldıran ayakkabıları tercih edin.
Çıban tehlikeli midir?
Bağışıklık sistemi düşük olan kişilerde enfeksiyon kana karışarak ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Bağışıklık sisteminin hücresel bileşenini oluşturan akyuvarlar normal olarak enfeksiyona neden olan bakterilere karşı koyar ancak bakteriler akyuvarların direnme gücünü aşacak kadar çoğalırlarsa kana karışarak bedene yayılırlar. Bu da sağlığı tehlikeye atacak durumlara yol açabilir.
Çıban kanser belirtisi mi?
Çıbanın sık sık tekrarlanması altta yatan başka hastalıklar sebebiyle olabilmektedir. Bu hastalıklar arasında diyabet, kronik enfeksiyonlar, kan kanseri (lösemi) ve HIV / AIDS bulunmaktadır.
Güncelleme Tarihi : 2 Mayıs 2024
Yayınlanma Tarihi: 19 Ağustos 2022