Astigmat, bulanık görmeye neden olan bir göz kusurudur. Astigmat gözün ön kısmı olan kornea tam olarak yuvarlak olmamasına bağlı ışığın düzensiz bir şekilde kırılması sonucu uzak veya yakın fark etmeksizin görüşü bulanıklaştıran bir görme bozukluğudur. Bulanık görüş, göz yorgunluğu, baş ağrısı, net görebilmek için gözleri kısma ihtiyacı hissetme ve gece araç kullanmada zorluk yaşama astigmat belirtileridir.
Astigmat Nedir?
Astigmat, uzak veya yakın tüm mesafelerde görüşün bulanık olmasına neden olan optik sistem (kornea ve göz merceği) sorunudur. Kornea veya göz merceğinin şeffaf olan ön kısmındaki kavisin iki farklı eğride olması ışınları aynı şekilde bükmelerini engeller ve bu da iki farklı görüntü oluşması ile sonuçlanır. Üst üste gelen ve birleşen bu iki farklı görüntünün bulanık bir görüntü oluşturmasına tıbben astigmat adı verilir.
Meydana gelen bu göz kusuru sonucu oluşan astigmatın yaygın görülen belirtisi bulanık ve dalgalı görüştür. Baş dönmesi, baş ağrısı ve göz yorgunluğu da astigmat rahatsızlığında ortaya çıkan belirtiler arasında sayılabilir.
Astigmat tanısı için göz kontrolü ve göz testleri uygulanır. Ortaya çıkan belirtilerin de astigmat tedavisinde önemli rol oynadığı kabul edilir. Tanı sonrasında astigmat tedavisi için astigmat gözlüğü ve kontakt lensler sıklıkla tercih edilir.
Astigmat Neden Olur?
Astigmat, kornea veya göz merceğinin olması gerekenden daha farklı bir şekil yapısına sahip olması sonucu meydana gelir. Kornea ve göz merceğindeki kavisli yapı sebebiyle ışığın retinaya geçtiği anda görüş açısında bulanıklık oluşturması sonucu astigmat ortaya çıkar.
Genellikle kalıtsal bir göz rahatsızlığı olan astigmat, göz kapaklarının korneaya fazla baskı yapmasından veya bir göz ameliyatının yanı sıra göz yaralanmasından da kaynaklanabilir.
Nadir olarak keratokonus ve göz ameliyatı sonrası meydana gelen komplikasyonlar da astigmat oluşumuna sebebiyet verebilir.
Astismat nedenleri şöyledir:
- Genetik faktör
- Göz kapaklarının korneaya baskı yapması
- Göz ameliyatı
- Göz ameliyatı sonra meydana gelen komplikasyonlar
- Göz yaralanması
- Keratokonus
Astigmat Belirtileri Nelerdir?
Uzak veya yakını bulanık görme, baş ve göz ağrısı, okuma ve odaklanma gibi gözü fazla kullanmayı gerektiren durumlar sonrasında göz yorgunluğu, özellikleri geceleri görüşün azalması yaygın astigmat belirtileridir.
Astigmat belirtileri genel olarak şunlardır
- Yakın ve uzak tüm görüşün bulanıklaşması
- Baş ağrısı
- Baş dönmesi
- Göz yorgunluğu ve gözlerde ağrı
- Görüşü netleştirmek için gözleri kısma ihtiyacı duyma
- Gece görüşünün azalması
- Gözlerde sulanma
Astigmat Nasıl Görür?
Astigmatta ışık ışınları gözün ön kısmına girerken düzgün bir şekilde kırılmaz. Işık ışınlarının retinaya ya da retinanın arkasına düşmesi nedeniyle astigmatı olan kişilerde yakın ve uzak görüş bulanıklaşır ve çok sık göz yorgunluğu yaşarlar.
Miyop Astigmat Nedir?
Miyop uzağı görememe, astigmat hem uzağı hem yakını görememe durumudur.
Astigmat Nasıl Teşhis Edilir?
Görüş bulanıklaşmaya başladıysa, gözleri kısarak görüş netleştirilmeye çalışılıyorsa, sık sık gözleri ovuşturma ihtiyacı duyuluyorsa ve baş ağrısı yaşanıyorsa bu astigmatı gösterir. Bu durumda göz doktoruna görünerek göz kontrolü yaptırılması ihmal edilmemelidir.
Astigmat teşhisi için rutin göz muayenesinde; otorefraktör, retonoskopi gibi yöntemlerle astigmat varlığı teşhis edilir. İlerleyen astigmatın tespitinde ise kornea topografileri ölçümü önem arz eder. Erken dönemde teşhis, astigmat tedavisi için çok önemlidir. Gözlerin ışığa odaklanması muayenelerde ölçülür ve görme keskinliği testi yapılır.
Bu testte kişinin belirli mesafeden karşısındaki harfleri okunması beklenir. Sonrasında kornea eğriliği keratometri cihazıyla incelenir ve bu ölçümle gözün kontakt lense uygun olup olmadığı da belirlenir. Bunun yanında foropter cihazıyla gözün önüne bir dizi lens yerleştirilir ve bu sayede gözün ışığa odaklanışı ölçülür.
Astigmat Testi Nedir?
Hem uzağı hem de yakını bulanık görme, göz yorgunluğu, baş ağrısı ve göz yorgunluğu gibi semptomlar gösteren astigmatın tanısı için bazı testlere ihtiyaç duyulur. Doktor tarafından uygulanan rutin muayenenin ardından göz doktoru size şu testleri uygulayabilir:
Keratometri
Keratometri testinde, korneanın eğriliğini ölçmek için keratometre adı verilen bir alet kullanılır. Bu test sırasında göz doktoru korneaya bir ışık çemberi odaklayıp yansımasını ölçerek korneanın eğriliğini ve kavisini ölçen bir keratometre kullanarak korneanın son durumunu kontrol eder.
Kırılma (Refraksiyon) Testi
Göze gelen ışınlarda kırılma kusuru olup olmadığını görmek için yapılan testtir. Hastanın göz dibine kadar gönderilen ışınlar retinaya yansır ve geri döner. Bu geri dönen ışınlar değerlendirilir ve tanı konur.
Görme Keskinliği Testi
Görme keskinliği testinde bir göz kapatılır ve kapatılan göze basınç uygulanmaz. Hastanın yaklaşık 6 m uzağına yerleştirilen 10 kademeden oluşan harfler ve şekiller ile ölçümleme yapılır ve astigmat varlığı belirlenmeye çalışılır.
Astigmat Nasıl Tedavi Edilir?
Astigmat tedavisi için doktor tarafından gözdeki mercekleri düzeltmek için tedavi yöntemleri uygulanır. Bu yöntemlerin başında astigmat gözlüğü ve kontakt lens gelir.
Şiddetli astigmatı olmayan kişilerin (ve görüşünüzü etkilemiyorsa) gözlüğe veya lense ihtiyacı olmayabilir. Göz doktoru, gelecekteki göz muayeneleri sırasında gözünüzdeki değişiklikleri ölçecektir. Astigmatizma zamanla değişebilir ve daha da kötüleşebilir, bu nedenle ilk başta olmasa bile sonunda gözlüğe veya lense ihtiyacınız olabilir.
Astigmat tedavisi için uygulanan tedavi yöntemleri şunlardır:
- Astigmat gözlüğü
- Kontakt lens kullanımı
- Lazer tedavisi
- Fakik göz içi lens operasyonu
- Göz içi merceği
- Trifokal ve Torik (Astigmat Düzeltici) göz içi mercekler
Astigmat Hakkında Sık Sorulan Sorular
Astigmatizma nedir?
Astigmat ya da astigmatizma, korneanın anormal şekilde kavisli olmasına bağlı görüş alanına giren ışınlarınn odak dışına çıkmasına neden olmasıyla tüm mesafelerde görüşün bulanıklaştığı göz kusurudur.
Astigmat olanlar gözlük kullanır mı?
Evet, çocukluk döneminde astigmatta gözlük kullanılır. Bu kişilere astigmat gözlüğü verilir.
Astigmat ilerler mi?
Astigmat doğuştan ilerleyebildiği gibi sonradan da olabilir. Eğer tedavi edilmezse derecesi ilerleyebilir.
Astigmat düzeltilebilir mi?
Evet, tedavilerle astigmat düzelir. Uygun tedaviler için göz doktoruna danışmak gerekir.
Astigmatı olan kişiler gözlük kullanmazsa ne olur?
Göz doktoru, astigmatı olan kişiye gözlük vermişse bu kullanılmalıdır. Hastaların tedaviye uyumu hastalıkların iyileşmesinde önemli bir rol oynar.
1.75 astigmat nasıl görür?
Göz numarası 1.75 olan kişiler hem yakını hem de uzağı bulanık görebileceği için günlük hayatta astigmat gözlüğüne ihtiyaç duyabilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 18 Eylül 2024
Yayınlanma Tarihi: 4 Ocak 2024