Asistoli, kalpte elektriksel aktivite olmaması sonucu kalp monitöründe, kalp atışının düz bir çizgi gibi göründüğü durumdur. Başka bir deyişle, bir tür kalp durması olan asistoli, kalbin elektriksel olarak vücuda kan pompalamak için kalp atışı üretemediği, kalp atışının olmamasıdır. Hızlı müdahale edilmediği durumda ise oksijen ve besin maddelerinin hayati organlara ulaşması zor hale gelir ve yaşamı tehdit eder.
Asistoli Nedir?
Asistoli, kalp kasının tamamen durmasına sonucu kan akışının gerçekleşmediği, EKG’de düz çizgi olarak görülen bir durumdur. Bu durumda kalpte elektriksel aktivite bulunmadığından acil olarak müdahale gerçekleşmesi beklenir. Genellikle bayılma gibi belirti ile kendini gösteren asistol durumunda kişi soluk soluğa kalabilir. Düz çizgi olarak da bilinen asistolinin bu şekilde bilinmesinin sebebi ise elektrokardiyogramda kalbin aktivitesi, atan kalple ilişkili dalgalı bir çizgi yerine sabit, düz bir çizgi olarak gösterilmesinden kaynaklanır.
Asistoli nasıl oluşur?
Kalbin her atışı durumunda sistol ve diyastol yer alır. Sistol, kalp için küçük bir elektrik akımı üreterek bu akımın kalpten geçmesinde etkili olur. Bu akım kalp için önemli ve gerekli bir hareket olarak bilinir. Böylelikle kalp kasında sıkışma meydana gelen eylemi sistol tetikler.
Diyastol ise kalp kasının gevşediği durumlar olarak tanımlanır. Kaslar gevşediği durumda kalp odacıklarından kan akışı sağlanır. Böylelikle sonraki atışta kan pompalanmış olur. Asistol yaşandığında ise kalp hiçbir elektrik akımı göstermez. Elektrik akımı olmadığından kalp pompalamayı bırakır ve kalbin durmasına neden olur.
Asistoli Neden Olur?
Asistoli, kalbe elektrik akımının sağlanmaması ve kalbin kasılmaması nedeniyle meydana gelir. Kalp krizi, elektriğe maruz kalma, travma, vücuttaki düşük oksijen seviyesi asistoli nedenleri arasında sıralanabilir. Asistolün en yaygın nedenlerinden bazıları şöyle sıralanabilir:
- Kalbe giden kan akışının kesilmesine neden olan kalp krizi
- Kalp kası oksijensiz kalması durumunda görülen şiddetli hipoksi
- Potasyum, kalsiyum ve magnezyum gibi elektrolitlerin dengesizliği
- Dehidrasyon
- Ciddi travmalar, yaralanma ya da darbeler
- Bazı ilaçların aşırı dozda alınması
- Akciğer embolisi
- Düzensiz kalp ritimleri
- Doğrudan elektriğe maruz kalma
- Akciğerde meydana gelen kan pıhtısı (pulmoner emboli)
Asistoli Belirtileri Nelerdir?
Asistoli, kalbin EKG’da tek çizgi olması durumu ve elektriksel aktivitesini kaybetmesi durumudur. Asistoli belirtileri bilinç kaybı, bayılma, nabzın durması gibi ani şekilde ortaya çıkar. Asistoli belirtileri şöyle sıralanabilir:
- Beyne yeterli oksijen gitmediği için bilinç kaybı
- Nabzın atmaması
- Solunumun durması
- Cildin soluk ve mavimsi görünümü
- Şiddetli göğüs ağrısı
Asistoli belirtileri görüldüğü durumda kişiye acil müdahale gerekir.
Asistoli Nasıl Tedavi Edilir?
Asistoli, yalnızca EKG ile doğrulanıyor olsa da her saniyenin önemli olduğu tıbbi bir acil durum gerektirir. Asistoli hastane dışında gerçekleştiği durumda en önemli müdahale kişi CPR yani kalp masajının yapılmasıdır. Acil tıbbi personel kişiye ulaşana kadar bu durumun devam ettirilmesi önemlidir. Etkili ve zamanında müdahale edilen CPR sayesinde kişinin hayatta kalma şansı yüksek olur. Asistoli gerçekleştiği durumda kişi hastane içerisinde ise şu tedavi yöntemleri uygulanabilir:
- Tıbbi personel tarafından yapılan CPR yani kalp masajı
- Kalbin yeniden başlatılmasına yardımcı olacak adrenalin yani epinefrin
- Asistol, elektrolit dengesizliği veya hipotermi gibi altta yatan bir sorun nedeniyle meydana geldiğinde buna yönelik olarak tedavi yöntemi uygulamak gerekir.
Asistoli Hakkında Sık Sorulan Sorular
Asistoli de şok verilir mi?
Asistoli durumunda genellik şok verilmeden CPR yani kalp masajı uygulanır. Bu durum en az kesintili şekilde yürütülmelidir.
Asistoliye neden düz çizgi denir?
Kalbin her kalp atışı anında bir elektrik akımı geçtiğinde, EKG dalgaları o akımın gücünü yansıtan bir araçtır. Asistol durumunda ise dalgayı yaratacak elektriksel aktivite olmadığından düz bir çizgi olarak görünür.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 18 Temmuz 2024
Yayınlanma Tarihi: 17 Temmuz 2024