Aşırı aktif mesane, enfeksiyon, çeşitli sinir hasarı, ilaçlar ve karın travması nedeniyle ani idrara çıkma dürtüsüne neden olan bir durumdur. Bu durum kişinin iş ve sosyal hayatlarında kısıtlamalar neden olarak kontrol edilmesi zor bir hal alabilir. Günlük hayattaki davranış değişiklikleriyle beraber aşırı aktif mesane semptomları yönetilebilir.
Aşırı Aktif Mesane Nedir?
Aşırı aktif mesane, mesanenin kontrolsüz ve aniden kasılması durumudur. İdrar tutamama, sık idrara çıkma, aniden gelen sıkışma hissi şeklinde belirtilerle ifade edilir. Bu durum bir grup idrar semptomunu ifade etmek için kullanılır. Bazı kişiler ani ve kontrolsüz idrar yapma ihtiyacına girerler ve idrar kaçırabilirler. Aşırı aktif mesanenin en belirgin diğer özelliği ise özellikle gece de birçok kez idrara çıkma ihtiyacı olarak bilinir. Kişinin yaşam kalitesini etkileyen aşırı aktif mesane, sosyal ve kişisel aktivitelerin kısıtlanmasına da neden olabilir.
Aşırı Aktif Mesane Belirtileri Nelerdir?
Aşırı aktif mesanenin, gece idrarın gelmesi, sık sık tuvalete gitme isteği, aniden idrar sıkışma ve tuvalete yetişemeyip kaçırma gibi belirtileri vardır. Aşırı aktif mesanenin belirtileri şöyle sıralanabilir:
Sık sık idrara çıkma isteği
Kişide sık sık idrar çıkma isteği genellikle aşırı aktif mesaneye bağlı olarak gelişen semptomlar arasında yer alır.
Aniden idrar ihtiyacının olması
Kişiden aniden tuvalete çıkma isteği oluşur. Bu durum da kişinin aşırı aktif mesaneye bağlı olarak mesanenin kontrolsüz kasılmasından dolayı meydana gelir.
Gece idrara kalkma (noktüri)
Gece istemsiz şekilde idrar yapma ihtiyacının doğması da aşırı aktif mesaneye bağlı olarak gelişen bir durumdur.
İdrar kaçıma
Aniden gelişen idrara sıkışmadan dolayı kişide idrar kaçırma görülebilir. Bu durum mesanenin kontrolünün sağlanmamasından dolayı oluşur.
Aşırı Aktif Mesane Neden Olur?
Aşırı aktif mesane, kişinin detrusor kasını etkileyen durumlar veya yaralanmalar olduğu durumda ortaya çıkar. Detrusor kası, mesaneninin duvarında yer alan düz kas lifleridir. Aşırı aktif mesane şu durumlara bağlı olarak gelişebilir:
Karın travması
Hamilelik ve doğumun ardından kişinin pelvik kaslarında zayıflama görülebilir. Pelvik kasları özellikle alt karın bölgesindeki organları destekleyen kaslar olarak görülür. Zayıfladığı durumda ise mesane sarkması meydana gelebilir. Bu durumda da kişide aşırı aktif mesane ortaya çıkar.
Sinir hasarı
Vücutta sinir hasarı gerçekleştiği durumda beyin ve mesaneye yanlış zamanda idrara çıkma sinyalleri gönderilir. Bu durum genellikle bel fıtığı, pelvik ameliyat, Parkinson ve felç gibi hastalıklarda görülerek kişiyi etkiler.
İlaçlar ve kafein
Kullanılan ilaçlar ve gün içerişinde tüketilen kafein sinirlerin körelmesine neden olarak beyne giden sinyalleri etkiler. Bu da kişinin mesane taşımasına etki eder. Böylelikle aşırı aktif mesane ortaya çıkabilir.
Enfeksiyon
İdrar yolu enfeksiyonu gibi bir enfeksiyon durumlarında mesane sinirleri tahriş edebilir ve mesanenin uyarı vermeden sıkışmasına neden olabilir. Bu da aşırı aktif mesane durumuna zemin hazırlar.
Kilolu olma
Aşırı kilolu olmak kişinin mesanesine ekstra baskı uygulayabilir ve bu da idrar kaçırmaya sebep olur. Menopoz sonrasından östrojen eksikliği görülmesi, hormonal değişiklikler aşırı aktif mesanenin görülmesine neden olabilir.
Aşırı Aktif Mesane Nasıl Teşhis Edilir?
Uzman doktor kişinin semptomların inceledikten sonra ve pelvis, rektum etrafındaki organların fiziksel muayenesini yaparak aşırı aktif mesaneyi teşhis edebilir. Buna bağlı olarak da kişiyi üroloğa yönlendirir. Ürolog, idrar yolunu ve üreme sistemini etkileyen hastalıkları inceleyerek aşırı aktif mesanenin nedenini araştırır. Aşırı aktif mesaneyi teşhis etmek için kişiye şu testler uygulanabilir:
- Enfeksiyon kontrolü için idrar tahlili
- Mesanedeki basıncı ortaya çıkarmak için ürodinamik testler
- Mesaneyi ayrıntılı bir şekilde bakılması için ultrasonla görüntüleme
- Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması
- Üretradan mesanenin içine bakmak için kullanılan özel alet sistoskopi
Aşırı Aktif Mesane Tedavisi Nasıl Olur?
Aşırı aktif mesaneyi tedavi etmenin en temel yollarından biri de yaşam tarzında değişiklik yapmak olacaktır. Bunun yanında ilerlediği ve altında yatan neden bağlı olarak tıbbi, cerrahi ya da ilaç tedavisi uygulanabilir. Aşırı aktif mesane tedavisi şu yöntemleri içerir:
- Mesane sağlığını tehdit eden ve rahatsız edici yiyecek ve içeceklerin tüketiminden kaçının. Bu besinler içerisinde gazlı içecekler, baharatlı gıdalar, kafein yer alıyor.
- İdrar sıklığını tespit etmek için mesane günlüğü tutulması istenebilir. Böylelikle idrar çıkma aralığı ortaya çıkarılır.
- Pelvik tabanını güçlendirmek için pelvik kasların sıkılaştırmak adına kegel egzersizleri yapılması istenebilir.
- Yaşam tarzı değişiklikleri yeterli olmadığı durumda bir sonraki adım ilaç almak olabilir.
- Cerrahi sadece çok nadir ve ciddi vakalarda kullanılsa da idrar kontrolünün sağlanması için ameliyat istenebilir.
Aşırı Aktif Mesane Hakkında Sık Sorulan Sorular
Aşırı aktif mesane nasıl geçer?
Aşırı aktif mesanenin geçmesi için ilk uygulanacak ve etkili yöntemler arasında yaşam tarzında yapılan değişiklikler yer alır. Bunların içerisinde günlük sıvı alımı, alkol ve kafein tüketiminin sınırlandırılması, kegel egzersizleri yer alır.
Aşırı aktif mesane geçer mi?
Aşırı aktif mesane oluşma nedeninin tespitinin ardından doğru tedavi yöntemli uygulanmasıyla beraber geçebilir. İlerlediği durumda ise ilaç tedavisi ya da ameliyat uygulanır.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 2 Ekim 2024
Yayınlanma Tarihi: 1 Temmuz 2024