Aşık kemiği, vücutta ayak bileği kemiğinde yer alan bir kemik türüdür. Ayak bileği, alt bacak (tibia) ile ayak (fibula) kemikleri arasında bulunan aşık kemiği, vücudun dengesinde önemli bir role sahiptir. Ağırlık taşıma konusunda da görevleri bulunan aşık kemiği, aynı zamanda talus kemiği olarak da bilinir. Aşık kemiği, bacak ve ayak arasındaki yükü taşıyarak ayak bileği ile diz ekleminin düzgün çalışmasını sağlar. Travmalar, spor yaralanmaları sonrasında aşık kemiği ağrısı meydana gelebilir. Tedavi edilmediği durumda ise ciddi sağlık problemlerine neden olur.
Aşık Kemiği Nedir?
Aşık kemiği, tıbbi adıyla talus, topuk kemiği üzerinde duran ayak kemiği olan, ayak bileği kemiği anatomisini oluşturan 3 kemikten biridir. Ayak bileğinde küçük bir kemik olan aşık kemiği (talus) ayak bileği eklemini oluşturmak için kaval kemiği ve fibula baldır kemiği ile birleşen ayağın arkasındaki ikinci büyük kemiktir. Vücutta ağırlık taşıma, vücut dengesi konusunda önemli işlevlere sahiptir.
Ayak bileği, uyluk kemiği (femur) ve tibia (kaval kemiği) ile beraber vücudun ağırlığını taşıyarak hareketi oluşturur. Aşık kemiği ise tibia ile birleşerek ayak bileği ekleminde yer alır. Aşık kemiği, kişinin vücudun hareket kabiliyetini destekleyerek yürüme, koşma ve zıplama gibi yükün kemiğe bindiği durumlarda ayaktan bacaklara iletimi sağlar. Dayanıklı yapısı olan aşık kemiği, travmalara yatkın olan bir kemik olarak bilinir.
Aşık Kemiği Nerede Bulunur?
Aşık kemiği, ayak bileği ekleminde yer alan, alt bacak ve ayak arasındaki bağlantıda önemli role sahip olan bir kemiktir. Vücutta ayak bölümünde tibia (kaval ) ve fibula (bacak) kemiklerini birleştiren bölgededir. Tibianın alt ucunun üzerinde yer alan aşık kemiği, ayak ile bacak arasında yükün taşınmasında etkili olur. Hareketin düzgün ve doğru şekilde gerçekleşmesi önemli bir rolü bulunan aşık kemiği aynı zamanda esnekliği de yöneten bir yapıya sahiptir.
Aşık Kemiği Ağrısı Neden Olur?
Aşık kemiği ağrısı, aşık kemiğine doğrudan gelen darbeler, kemiğin çevresinde yer alan yapıların zarar görmesi, iltihaplanması ve aşırı kullanılması nedeniyle oluşabilir. Bunların yanında tekrarlayan hareketler ve burkulmalar da aşık kemiği ağrısı nedenleri arasında sıralanabilir:
Travmalar, burkulma ve kırıklar
Aşık kemiği, spor yapanlar ve aktif hareket eden kişilerin burkulma, düşme gibi kazaları sonucunda kırılarak ağrılara neden olabilir. Aşık kemiği kırığı, kişide şiddetli ağrılara ve hareketsizliği neden olur.
Bursit
Aşık kemiği çevresinde yer alan sıvı dolu keselerin iltihaplanması sonucunda bursit görülebilir. Bu durum kişide ağrılara, şişlikler ve hareketin kısıtlanmasına sebebiyet verir.
Aşırı kullanım ve tekrarlaya hareketler
Kişinin uzun süreli tekrarlayan hareketlerde bulunması özellikle koşma gibi aktiviteler yapması aşık kemiği üzerinde strese neden olarak ağrı oluşturabilir. Bu genellikle stres kırığı olarak ifade edilir.
Artrit
Tibia ve fibula arasındaki eklemde bulunan aşık kemiğinde artrit geliştiği durumda iltihaplanmaya ve ağrıya neden olabilir. Özellikle kişinin yaşlanma, genetik faktörler veya aşırı kullanım sonucu bu tip eklem hastalıkları oluşabilir.
Burkulmalar
Aşık kemiği çevresinde oluşan bağ dokusu yaralanmaları veya burkulmalar da ağrılara neden olabilir. Kişide oluşan bu tür yaralanmalar genellikle spor aktivitelerinden ya da ani hareketler sonucunda meydana gelir.
Aşık Kemiği Ağrısı Nasıl Geçer?
Aşık kemiği ağrısının tedavisi, kişide gelişme nedenine ve ağrının şiddetine bağlı olarak farklılık gösterir. Genel olarak, aşık kemiği ağrısını hafifletmek ve iyileşme sürecini desteklemek için uygulanabilecek bazı yaygın yöntemler bulunur. Bunlar şöyle sıralanabilir:
- Ağrıyan bölgenin dinlendirilmesi önemlidir. Özellikle sporcularda aşırı hareketten kaçınmak gerekir.
- Şişlik ve iltihaplanmayı azaltmak için ağrılı bölgeye buz kompresi uygulamak faydalı olabilir.
- Aşık kemiği ağrısını hafifletmek için ağrı kesicilerden yararlanılabilir.
- Fizik tedavi sayesinde bağ dokusu yaralanmaları veya aşık kemiği çevresindeki kasların zayıflaması durumunda iyileşmeyi hızlandırabilir.
- Aşık kemiği ağrısını hafifletmek için uygun ayakkabılar veya özel tabanlıklar kullanmak gerekir.
Aşık Kemiği Kırığı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Aşık kemiği yani talus kemiği, ayak bileğinin önemli bir parçası olarak kabul edilen ve vücut ağırlığını destekleyen kemik türüdür. Aşık kemiği kırıldığı durumda ciddi bir yaralanma olarak kabul edilir. Tedavisi ise kırığın yerine, şiddetine ve hastanın genel sağlık durumu gibi faktörlere göre değişir. Aşık kemiği kırığı tedavi yöntemleri şöyle sıralanabilir:
- Aşık kemiği kırığı durumunda bölgeyi stabilize etmek için alçı veya atel kullanılabilir.
- Aşık kemiği kırığı iyileşmesinde kas güçsüzlüğünü önlemek ve hareketliliği artırmak için fizik tedavi uygulanabilir.
- Reçeteli ağrı kesiciler sayesinde kırık nedeniyle gelişen semptomların azaltılması hedeflenir
- Ayağın ve bileğin hareket kabiliyetini, kas gücünü ve dengesini yeniden kazandırmak için egzersizler planlanır
- Röntgen veya diğer görüntüleme yöntemleri sayesinde aşık kemiği kırığın iyileşme durumu izlenir
Aşık Kemiği Hakkında Sık Sorulan Sorular
Aşık kemiği kırığı kaç günde iyileşir?
Aşık kemiği kırığının iyileşme süresi, kişinin yaşına, kırığın oluştuğu yere ve tedavi yöntemine bağlı olarak farklılık gösterir. Alçı veya cerrahi tedavi sonrasında aşık kemiğin kaynaması ortalama 8-12 hafta sürebilir.
Aşık kemiği ismi nereden gelir?
Aşık kemiği yani talus kemiği, adını eski Türk kültüründe kullanılan aşık kemiği oyunundan alır. Bu oyun içerisinde koyun veya keçi gibi hayvanların aşık kemiğiyle oynandığı bilinir. Bu kemik, yuvarlak ve dengeli yapıya sahipti. Ayakta yer alan talus kemiğinin de benzer bir şekli olduğundan bu isim verilmiştir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 27 Kasım 2024