Botanik adı withania somnifera olan, hint ginsengi olarak da adlandırılan ve özellikle Asya ve Afrika’ya özgü bir bitki olan ashwagandha, geleneksel Hint tıbbında uzun yıllar ağrı ve iltihabı hafifletmek, beslenmeyi artırmak, uykusuzluğu tedavi etmek ve diğer rahatsızlıkları iyileştirmek için kullanılmıştır. Aynı zamanda bir adaptojen olarak da kabul edilen ashwagandha bitkisi bu özelliğiyle vücudun stresi daha iyi yönetmesine yardımcı olabilir. Ashwagandha bitkisi aynı zamanda vücutta iltihabı azaltır, uyku kalitesini artırır, bağışıklığı güçlendirir, artrit ağrılarına iyi gelir ve kan şekerini dengede tutar. Ashwagandha'nın özellikle strese iyi gelmesi ve kaygıyı azaltması, adaptojen özellikte olmasından gelir. Çeşitli formları bulunan ashwagandha bitkisinin tüketimi, kişinin sağlık durumuna göre değişebilir. Kronik hastalıkları olan kişilerde mide sorunlarına yol açabilir.
Ashwagandha Nedir?
Ashwagandha, Asya ve Afrika’ya özgü olan, geleneksel alternatif bir tıp yöntemi olarak değerlendirilen, Hint ginsengi veya Hint Kış Kirazı adıyla da bilinen yeşil bir çalı bitkisidir. Geleneksel tıpta uygulanan ve oldukça faydalı bir bitki olduğu görülen ashwagandha'nın bilimsel olarak da insan sağlığına yararlı olduğu değerlendirilir.
Günümüzde modern yaşam stres ve kaygıyı tetikleyen birçok faktörle doludur ve bu stres fiziksel ve ruhsal hastalıkların görülme riskini artırır. Özellikle stresli anlarda vücuttaki kortizol seviyeleri yükselir ve bu da kalbin daha sert ve daha hızlı pompalamasına neden olur. Kalp bu şekilde çalıştığında hızlı nefes alınır ve vücut hızlı bir enerji patlaması sağlamak için daha fazla glukoz üretmek durumunda kalır. Zihin de herhangi bir tehdide aşırı bir şekilde odaklanır ve vücut savaş veya kaç moduna geçer. Bahsi geçen bu stresli olay sona erdiğinde, kortizol seviyeleri normale döner ve buna bağlı görülen semptomlar ortadan kaybolur.
Ashwagandha bitkisi ise adaptojen etkisiyle stres ve kaygıya karşı etkili bir bitki olarak değerlendirilir. Dozunda tüketilen bitkinin stres ve kaygı seviyelerini azaltması yapılan çalışmalar ve tüketim sonrası sonuçlarla ortaya konmuştur. Ashwagandha bitkisinin bu özelliği, vücudun stresi daha iyi yönetmesine yardımcı olduğu anlamına taşır. Ashwagandha'nın faydaları hakkında daha fazla bilimsel araştırmaya ihtiyaç duyulduğu da bir gerçektir. Ancak bu bitkisel takviye, stres, kaygı, uyku problemi, ağrıların ve iltihapların hafifletilmesi için potansiyel faydalar içerir.
Ashwagandha bitkisini takviye olarak tüketmek için toz, kapsül, tablet veya sakız gibi çeşitli formlardan yararlanılabilir. Ancak bu tüketimin ne kadarla sınırlı kalacağı hastanın mevcut sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Kronik hastalığı olan kişilerin doktor kontrolünde tüketim gerçekleştirmesi gerekir.
Ashwagandha Ne İşe Yarar?
Ashwagandha bitkisi temelde adaptojen özelliğiyle stres ve kaygı seviyesini azaltabilir. Bununla birlikte vücuttaki ağrı ve iltihaba iyi gelir, uykusuzluğu tedavi edebilir, artrit semptomlarını iyileştirebilir, egzersiz performansını artırabilir ve hatta kanser üzerinde bile etkili olabilir.
Ashwagandha bitkisinin potansiyel faydaları şu şekilde sıralanabilir:
- Ashwagandha adaptojen etkisiyle stres ve kaygıyı azaltabilir
- Vücuttaki ağrı ve iltihaba iyi gelir
- Ashawagandha uyku kalitesini artırır
- Artrit semptomlarını iyileştirebilir
- Egzersiz performansını artırır ve enerjiyi yükseltir
- Belirli kanser türleriyle mücadele edebilir
- Ashwagandha aynı zamanda testosteron ve doğurganlığı artırabilir
- Kan şekeri seviyelerini düşürebilir
- Beyin fonksiyonlarına katkı sağlayabilir
- Tiroid sağlığını destekler
- Hafıza performansını olumlu etkiler
Ashwagandha Faydaları Nelerdir?
Ashwagandha, egzersiz performansını artırarak kişinin enerji seviyesini yükseltir, insülin direncine olumlu katkı sağlar, bağışıklığı güçlendirir, cinsel işlev bozukluğunu iyileştirebilir, tiroid sağlığına iyi gelir ve hafızanın iyileşmesi konusunda etkili olabilir.
Adaptojen etkisiyle stres ve kaygıyı azaltabilir
Vücudun stresle mücadele etmesine yardımcı olabilecek bir madde olan adaptojen içeren ashwagandha, vücudun stres ve kaygıyla mücadele etmesine yardımcı olur. Vücudun stres ve kaygı seviyesinin düşmesi aynı zamanda uyku kalitesini de olumlu etkiler.
Vücuttaki ağrı ve iltihaba iyi gelir
Ashwagandha bitkisinin faydalarından biri de artrit ağrılarıyla birlikte vücuttaki iltihap seviyesini azaltabilecek etkisinin olmasıdır.
Uykusuzluk için alternatif bir yöntem olabilir
Yapılan birtakım çalışmalar ashwagandha takviyesi alan kişilerin yaşadığı uykusuzluk sorununu azaltabildiği ortaya konmuştur. Bu durum aynı zamanda stres ve kaygı seviyesinin azalmasıyla da bağlantılıdır.
Artrit semptomlarını iyileştirebilir
Yine yapılan bilimsel çalışmalar ışığında ashwagandha’nın özellikle romatoid artrit kaynaklı ağrılar üzerinde antiinflamatuar etkiler yaratabildiği saptanmıştır.
Egzersiz performansını artırır
Ashwagandha takviyesinin aynı zamanda kas gücünü artırarak egzersiz performansının daha iyi seviyelere gelebileceği değerlendirilir.
Belirli kanser türleriyle mücadele edebilir
Ashwagandha bitkisinin özüyle ilgili yapılan laboratuvar çalışmalarından bitkisinin meme, kolon, prostat ve yumurtalık gibi kanser türlerinde ortaya çıkan anormal hücrelerin aktivitesini sınırlandırabileceği ortaya konmuştur. Ancak sonuçların sağlam bir zemine oturması için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.
Erkeklerde testosteron ve doğurganlığı artırabilir
Ashwagandha tedavisinin erkeklerde testosteron seviyesini artıran hormonun üretimine katkı sağlayabileceği değerlendirilir. Bu da testosteron seviyesinin artmasıyla birlikte doğurganlığa da etki edebilir.
Kan şekeri seviyelerini düşürebilir
Ashwagandha, içerdiği bazı bileşikler sayesinde vücutta antidiyabetik etki yaratabilir ve kan şekeri seviyelerini düşürebilir.
Beyin fonksiyonlarına katkı sağlayabilir
Ashwagandha bitkisinin hafif bilişsel bozukluklara karşı olumlu etkilere sahip olabileceği yönünde çalışmalar söz konusudur.
Ashwagandha Zararları Nelerdir?
Birçok ilaç ve takviyede olduğu gibi ashwagandha takviyesinin de bazı olası yan etkileri olabilir. Bunların başında mide bulantısı, kusma, ishal, uyuşukluk ve baş ağrısı gelebilir. Takviye aldıktan sonra bu tarz şikayetler yaşandığında kullanımının bırakılması önerilir.
Tiroid hastalığı ve ashwagandha kullanımı
Tiroid sorunu olan kişilerin ashwagandha tüketmeden önce mutlaka doktoruna başvurmalıdır. Ancak ashwagandha'nın özellikle daha az etkili tiroid hormonu T4'ün daha aktif tiroid hormonu T3'e dönüşümünü artırarak tiroid fonksiyonunu artırma durumu söz konusu olabilir. Bu nedenle bazı kişilerde daha sağlıklı bir tiroid fonksiyonunu destekleyebilir. Öte yandan, bireyin tiroidi zaten sınırda hiperaktifse , ashwagandhanın açık hipertiroidizme katkıda bulunması da mevzu bahis olabilir.
Hamilelik süreci ve ashwagandha
Ashwagandha tüketimi konusunda dikkat etmesi gereken gruplar arasında hamileler de yer alır. Bu süreçte ashwagandha tüketmek isteyen anne adayları da doktor kontrolünde tüketim gerçekleştirmelidir. Çünkü bilinçsiz ashwagandha kontrolü bazı komplikasyonlara yol açabilir. Ancak genel olarak hamile ve emziren kadınlar Ashwagandha kullanmamalıdır çünkü bu dönemlerde bitkinin güvenliği henüz tam olarak belirlenmemiştir.
Genel olarak, ashwagandha sağlıklı yaşamın bir parçası olabilir ancak potansiyel faydaların tamamını güvenli bir şekilde sağladığı konusunda daha fazla bilimsel çalışmaya ihtiyaç duyulduğu da bir gerçektir.
Ashwagandhanın ilaç etkileşimi
Ashwagandha bitkisi çeşitli ilaç türleriyle etkileşime girebilen bir bitkidir. Bu olası etkileşimler detaylı olarak şöyle açıklanabilir:
Diyabet ilaçları ve ashwagandha: Ashwagandhanın insülin direnci ve kan şekerini dengede tutma konusunda faydalı bulunmasına rağmen aynı zamanda kan şekeri seviyelerini düşürebileceğinden, diyabet ilaçlarıyla birlikte alınması kan şekerinin çok fazla düşmesine neden olabilir.
Yüksek tansiyon ilaçları: Ashwagandha kan basıncını düşürebilir ve antihipertansif (kan basıncını düşüren) ilaçlarla birlikte kullanıldığında kan basıncının çok fazla düşmesine neden olabilir. Bu sebeple tansiyon sorunu olan kişiler için tüketimi konusunda dikkat edilmelidir.
Bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar: Bağışıklığı güçlendirebilen bir bitki olan ashwagandha aynı zamanda bağışıklık sistemi aktivitesini artırabilir, bu da bağışıklık sistemini baskılamak için kullanılan ilaçların etkisini azaltabilir.
Sakinleştiriciler: Ashwagandha uyuşukluğa ve yavaş nefes alma gibi sorunlara yol açabilir. Bu nedenle sakinleştiricilerle birlikte alınması bu etkileri artırabilir. Bu konuda dikkatli olunmalıdır.
Tiroid hormonu: Ashwagandha vücudun tiroid hormonu üretimini artırabileceğinden, tiroid hormonu haplarıyla birlikte alınması aşırı tiroid hormonu seviyelerine yol açabilir. Bu konuda tüketim sürecini doktorla birlikte yürütmek önemli bir başlıktır.
Ashwagandha Hakkında Sık Sorulan Sorular
Ashwagandha bitkisi nerede yetişir?
Ashwagandha bitkisi sıcak ve kurak iklimleri sever. Anavatanı Hindistan olarak kabul edilir, Afrika bölgesinde de yetişebilir.
Ashwagandha bitkisini kimler kullanmamalıdır?
Ashwagandha takviyesinin hamile kişiler tarafından kullanılması önerilmez.
Ashwagandha uyku yapar mı?
Ashwagandha’nın uyku kalitesini artırabileceği konusunda çalışmalar söz konusudur.
Ashwagandha neye iyi gelir?
Güçlü bir adaptojen olan ashwagandha vücudun strese karşı direncini artırmasıya öne çıkar. Aynı zamanda ashwagandha, hücre aracılı bağışıklığı iyileştirerek vücudun hastalıklara karşı savunmasını iyileştirir ve direncini artırır. Ayrıca ashwagandha serbest radikallerin neden olduğu hücresel hasara karşı vücudu korumaya yardımcı olan güçlü antioksidan özelliklere de sahiptir.
Ashwagandha bitkisi Türkiye’de yetişir mi?
Ashwagandha bitkisi Türkiye’de yetişmez ancak talep edildiğinde satın alınabilecek platformlar mevcuttur.
Ashwagandha erkeklerde ne işe yarar?
Ashwagandha bitkisi erkeklerde testosteron seviyelerini artırabilir, kas kütlesini ve gücünü iyileştirebilir, ereksiyon fonksiyonunu ve libidoyu artırabilmekle birlikte erkeklerde sperm kalitesini destekleyebilir ancak tüm bu potansiyel faydalar için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Ashwagandha strese iyi gelir mi?
Adaptojen bir madde içeren ashwagandha bitkisinin strese iyi geldiği ve kaygı seviyelerini azalttığı değerlendirilir.
Ashwagandha her gün kullanılır mı?
Ashawagandha bitkisi, potansiyel faydalarıyla öne çıkan bir bitki olmasına rağmen güvenliği henüz bilimsel anlamda tamamen kanıtlanmış bir bitki olmadığı için günlük tüketim konusunda doktorlarla istişare edilmesi önemlidir.
Ashwagandha ne zaman alınır?
Ashwagandha bitkisinin tüketimi için standart bir zaman dilimi yoktur. Bazı çalışmalarda akşam yemeğinden sonra alınan ashwagandha diğer bilimsel çalışmalarda ise günde iki kez şeklinde öngürülmüştür. Günün farklı saatlerinde almayı deneyip sizin için en doğru etkinin nasıl gerçekleştiğinin görülmesi sağlanabilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 18 Ekim 2024
Yayınlanma Tarihi: 23 Temmuz 2024