Aşermek, belirli bir yiyeceğe karşı duyulan aniden yeme isteği ve arzulama durumu olarak tanımlanabilir. Hamilelik sürecinde görülen bu durum, hormon değişimlerinden ve besin ihtiyaçlarının artmasından kaynaklanır. Genellikle gebeliğin ilk trimesterinde yani 3 ayında başlayan aşermeler, 12. haftaya kadar yoğun bir şekilde devam edebilir. Bu süreçte anne adayı sadece tek bir yiyeceği yeme isteği duyabileceği gibi tatlı, tuzlu ve ekşi kombinasyonları içeren besinleri de tüketmek isteyebilir. En çok aşerilen besinler, karbonhidrat ve proteinli gıdalardır. Hamilelik sürecinde normal karşılanan bu durum sürekli yiyecek tüketme isteğini beraberinde getirdiği için beslenme alışkanlıklarını değiştirir. Buna bağlı olarak kontrolsüz kilo artışı ve şeker dengesizliğini önlemek için aşerme ile baş etmek gerekir.
Aşermek Ne Demek?
Aşermek, herhangi bir yiyeceği çoğunlukla açlığa bağlı olmaksızın aniden yeme isteği şeklinde açıklanabilir. Bu yoğun istek, normal bireylerde abur cubur ve sağlıksız atıştırmalıklara yönelmeye sebep olabilir. Diğer yandan aşermeyi en fazla deneyimleyen hamileler için daha farklı yiyeceklere karşı gözlemlenen yeme isteğidir. Gebelik döneminde görülen bu durum daha önce hiç tüketilmeyen besinlere de istek uyandırabilir. Hatta alışılmışın dışında farklı maddeleri de yeme arzusuna yol açabilir.
Aşerme Ne Zaman Başlar?
Aşerme, her hamile kadında farklı zaman dilimlerinde görülebilecek bir durumdur. Ayrıca her anne adayı tarafından deneyimlenmeyebilir. Ancak genellikle gebeliğin ilk üç aylık döneminde gözlemlenir ve 6. aya kadar yoğun bir şekilde güçlenebilir. Bazı anne adaylarında hamileliğin 5. haftasında da aşerme durumlarının ortaya çıktığı dile getirilir. 6. aydan itibaren azalmaya başlayan ve kendiliğinden geçmeye başlayan aşerme, vücudun ihtiyaçlarına ve hormonal değişimlere bağlı olarak doğum öncesine kadar sürebilir. Bu nedenle aşırı yeme isteğini dengelemek, vitamin ve mineral ihtiyaçlarını gidermek için ilgili uzman doktordan destek alınmalıdır.
Aşerme Nedenleri Nelerdir?
Hamilelikte aşermek, hormonal değişimler, tat duyusu hassasiyetleri, vücut gereksinimleri ve duygusal faktörlerin etkisiyle ortaya çıkan bir durumdur. Özellikle progesteron ve östrojen hormonları artınca tat duyusunda değişiklikler ortaya çıkar. Buna bağlı olarak yiyecek tüketme isteği artar ve anne adaylarının farklı tat arayışlarına yönelmesine sebep olur. Bunun yanı sıra biyolojik ihtiyaçlar da aşermeyi tetikleyen önemli bir unsurdur. Bazı besin öğelerinin vücutta eksik olması, belirli gıdaları daha fazla tüketme isteğini ortaya çıkarır. Örneğin demir, çinko ve kalsiyum gibi minerallerin eksikliğinde kırmızı et, yumurta, balık, çikolata ve baharatlı yiyeceklere yoğun yeme isteği duyulur.
Hamilelik sürecinde aşermek duygusal ve psikolojik durumlara bağlı olarak da belirir. Özellikle stresli, gergin ve huzursuz ruh hallerinde arzu edilen yiyeceği tüketme ihtiyacı duyulur. Çoğu anne adayında bu dönemlerde çikolata, baklava, dondurma ve pasta gibi tatlıları tüketmek duygusal olarak tatmin edicidir. Diğer yandan gebelik sürecinde hassas hale gelen tat ve koku duyuları da belirli besinlerin kokusu alındığında yeme isteğini güçlendirebilir.
En Çok Aşerilen Besinler Nelerdir?
Hamilelikte aşerme sürecinde en çok yeme arzusu duyulan besinler protein, karbonhidrat ve şeker kaynaklıdır. Bazen de alışılmadık tat kombinasyonu içeren yiyeceklere ilgi duyulabilir. Anne adaylarının en çok aşerdiği besinler şunlardır:
- Dondurma
- Çikolata
- Kadayıf ve baklava gibi şerbetli tatlılar
- Köfte, kebap ve şiş gibi kırmızı etten yapılan lezzetler
- Patates cips, pizza ve baharatlı yiyecekler
- Buz
- Fıstık ezmesi
- Limon ve turşu gibi ekşi yiyecekler
- Yoğurt, süt ve peynir gibi süt ürünleri
- Soda ve gazoz gibi gazlı içecekler
- Ekmek, mısır gevreği ve hamur işi gibi karbonhidratlar
Hamilelikte Aşerme ile Baş Etme Yolları Nelerdir?
Hamilelikte yoğun şekilde gözlemlenen aşermek, bazı yollarla kontrol altına alınabilir. İlk 3. ayda normal kabul edilen bu durum sürekli daha şiddetli şekilde yaşanıyorsa beslenme alışkanlıklarını değiştirmek gerekir. Aşerme ile baş etmek için önerilen yöntemler aşağıdaki gibidir:
Dengeli diyet uygulama
Aşermeyi azaltmak ve kontrol altına almak için yağsız protein kaynakları ve tam tahıllardan oluşan bir diyet uygulanması fayda sağlar. Bununla birlikte az yağlı süt ürünleri, sebze, baklagiller ve meyvelerden oluşan beslenme programı hem bebeğin hem de anne adayının besin ihtiyacını karşılar. Bu yiyecekler düzenli tüketildiğinde kan şekeri dengelenir ve gün içinde şeker-karbonhidrat içeren besinlere gereksinim azalır.
Düzenli egzersiz
Doğum uzmanının izin verdiği hareketlerle düzenli egzersiz, gün içinde farklı yiyecekleri tüketme isteğini azaltır. Zira stres ve gerginliği azaltan hafif egzersizler, anne adayının daha enerjik hissetmesini sağlar. Buna bağlı olarak tatlı başta olmak üzere baharatlı ve karbonhidrat içeren fas-food tarzı besinleri tüketmenin önüne geçer.
Tatlı yeme dürtüsünü bastırma
Hamilelikte aşermek normal kabul edilse de sürekli tatlı yeme ihtiyacı, kan şekeri ve kilo problemlerine zemin hazırlar. Özellikle yoğun şeker içeren tatlılardan kaçınmak için yürüyüş yapılması ya da sıradaki yemek öğününün beklenmesi önerilir. Tatlı yeme dürtüsünü bastırmak için yakın biriyle telefon görüşmesi yapmak ve kitap okumak da önerilenler arasındadır.
Düşük kalorili yiyeceklere odaklanma
Tatlı veya karbonhidrat yeme isteğini bastırmak için alternatif düşük kalorili yiyeceklere odaklanmak uygun olabilir. Bunun için doğal meyveli yoğurt, taze mevsim meyveleri, kuruyemişler, tam tahıllı sandviçler ve dilimlenmiş taze sebzeler tüketilebilir. Ayrıca ara öğünlerde kuruyemiş, meyve ve tahıllı sağlıklı atıştırmalıklar da birlikte tercih edilebilir.
Aşermek Hakkında Sık Sorulan Sorular
Hamileliğin hangi aylarında gebeler aşerir?
Gebeler genellikle hamileliğin ilk 3. ayda aşermeye başlar ve 6. aya kadar aşerme belirtileri devam eder. Bu süreç yaklaşık 12 haftayı alır ve aşermek 12. haftaya kadar sürecin doğal bir unsuru olarak kabul edilir.
Aşerdiğiniz yiyecek cinsiyet ipuçları mı veriyor?
Aşerilen yiyecekler, hamilelikte bebeğin cinsiyeti hakkında ipucu vermez. Ekşili ve tuzlu yiyecekler, tatlı aşermenin bilimsel bir kanıtı yoktur.
Hamilelikte aşerme kaçıncı ayda ya da kaçıncı haftada başlar?
Hamilelikte aşermek genellikle 6. haftadan itibaren görülmeye başlar ancak erken dönemde 4. haftada da belirtiler ortaya çıkabilir. İlk trimesteri kapsayan bu süreç, 3 ayı kapsar ve 6. aya kadar devam eder. Bu nedenle hamilelikte aşermenin ilk 3-6 ay arası döneme yayıldığını belirtmek mümkündür.
Hamilelikte aşerme kaçıncı ayda ya da kaçıncı haftada biter?
Hamilelikte aşermenin belirtileri 4. aydan itibaren azalır. İlk üç aylık dönemde görülen bu durum 6. aydan itibaren kesilir. Ancak bazı anne adayları farklı faktörlerin etkisiyle daha uzun süre deneyimleyebilir.
Her hamile aşerir mi?
Hayır, her hamilede aşerme gözlemlenmeyebilir. Bu durum; hormonal, çevresel, duygusal ve biyolojik gereksinimlere bağlı olarak değişir. Ancak yaygın bir durum olduğu için her üç hamileden ikisinin aşerdiğini belirtmek uygundur.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 11 Aralık 2024